Jest problem z rozliczaniem korekt, gdy zapłata była w podzielonej płatności, a następnie kupujący dostał z powrotem część ceny. Czy pieniądze muszą wrócić na rachunek VAT nabywcy? – pytają księgowi
TEMAT: Podzielona płatność
PROBLEM: Jak to skorygować
– Taka sytuacja nie rodzi dla nabywcy żadnych obowiązków w zakresie VAT – odpowiada Krystian Łatka, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych. Wyjaśnia, że w takiej sytuacji kupujący nie musi przelać zwróconej mu równowartości VAT na swój rachunek VAT, z którego była wcześniej płatność.
Ekspert tłumaczy to na przykładzie.
Split payment: Limit 15 tys. zł także dla zaliczek
Split payment: Limit 15 tys. zł także dla zaliczek

Zobacz również
Przykład 1
Podatnik A kupił od firmy B komputery (wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT), a kwota brutto na fakturze wyniosła 20 tys. zł, w tym 3739,84 VAT (stawka 23 proc.). Nabywca zapłacił przelewem w obowiązkowym split paymencie, w tym kwotę VAT ze swojego rachunku VAT. Następnie zwrócił jeden z komputerów za kwotę 3 tys. zł brutto, czyli 2439,02 netto plus 560,98 VAT.
Sprzedawca wystawił fakturę i zwrócił nabywcy kwotę brutto za ten komputer. To, w jaki sposób może zwrócić te pieniądze, wyjaśniamy w dalszej części artykułu. Załóżmy że całą kwotę 3 tys. zł przelał z powrotem na konto rozliczeniowe nabywcy.
Czy nabywca ma w związku z tym zdarzeniem jakieś obowiązki w zakresie split paymentu?
Nie. Nie musi zwróconej mu kwoty 560,98 zł, odpowiadającej równowartości VAT, przelać na swoje konto VAT.
Problem może pojawić się u sprzedawcy. Ma on kilka opcji do wyboru.

Co wynika z przepisów

Zanim jednak do tego przejdziemy, wyjaśnijmy, jak zasady korygowania płatności dokonanych w obowiązkowym split paymencie regulują przepisy.
Art. 108a ust. 4 ustawy o VAT reguluje zasady korekt w przypadkach, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1–3 i ust. 14. Chodzi o:
  • posprzedażowe opusty i obniżki cen,
  • zwrócone towary i opakowania,
  • zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty, gdy nie doszło do sprzedaży.
W takiej sytuacji, zgodnie z art. 108a ust. 4, całość albo część zapłaty może być zwrócona przy użyciu komunikatu przelewu, w którym podatnik w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 4, wskazuje numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługobiorca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. Podobną regulację zawiera art. 62b ust. 2 prawa bankowego.
Co to oznacza w praktyce? Jak wyjaśnia Krystian Łatka, z przepisów płyną następujące wnioski:
Liczba transakcji split payment zbliżyła się w grudniu do 6 mln operacji

Zobacz również
  • ustawa o VAT odróżnia faktury dokumentujące dostawę/usługę od faktur korygujących,
  • ustawa nie nakłada obowiązku szczególnego oznaczania faktur korygujących do faktur objętych obowiązkowym MPP,
  • ustawa nie zobowiązuje do rozliczania poprzez rachunek VAT zwrotu pieniędzy dotyczących faktur objętych MPP,
  • ustawa zezwala na zwrot z rachunku VAT kwoty podatku wynikającej z wystawionej korekty (komunikatem przelewu),
  • ustawa nie uzależnia przy tym możliwości rozliczenia faktury korygującej z rachunku VAT (zwrot kwoty korekty komunikatem) od tego, czy faktura korygowana została zapłacona w podzielonej płatności (dobrowolnie lub obowiązkowo).

Dwie możliwości

W efekcie – jak tłumaczy ekspert – sprzedawca, który koryguje fakturę, może wybrać sposób rozliczenia zwrotu:
  • zrobić to zwykłym przelewem z rachunku rozliczeniowego lub
  • dokonać przelewu z rachunku VAT.
Przykład 2
Podatnik A kupił od firmy B komputery za 20 tys. zł brutto, w tym 3739,84 VAT (stawka 23 proc.). Zapłacił przelewem w podzielonej płatności (taki miał obowiązek), w tym kwotę VAT ze swojego rachunku VAT.
Następnie sprzedawca udzielił temu nabywcy rabatu posprzedażowego na kwotę 3 tys. zł brutto, czyli 2439,02 netto + 560,98 VAT.
Sprzedawca wystawił fakturę korygującą i może:
• przelać całą kwotę zwrotu, czyli 3 tys. zł ze swojego rachunku rozliczeniowego na rachunek rozliczeniowy nabywcy,
• przelać kwotę netto, czyli 2439,02 zł ze swojego rachunku rozliczeniowego oraz kwotę VAT, czyli 560,98 zł ze swojego konta VAT na rachunek rozliczeniowy nabywcy.
Zwrot z rachunku VAT powinien dotyczyć kwoty VAT. Potwierdzają to również objaśnienia podatkowe ministra finansów z 23 grudnia 2019 r.
Krystian Łatka wyjaśnia, że system bankowy pozwoli również na zwrot całości należności z rachunku VAT, gdy tylko tak zostanie wypełniony komunikat przelewu. – Będzie to jednak działanie poza prawem – uważa ekspert. Zarazem jednak dodaje, że nie przewidziano za to żadnej sankcji.

Całkowity zwrot

W praktyce może się zdarzyć, że sprzedawca zwróci nabywcy całość zapłaty. Korekta będzie więc do zera. Co w takiej sytuacji – tłumaczy Krystian Łatka na kolejnym przykładzie.
Przykład 3
Sprzedawca sprzedał stal za 15 tys. zł plus 3450 zł (23 proc. VAT). Wystawił fakturę, którą oznaczył słowami „mechanizm podzielonej płatności”.
Nabywca zapłacił w split paymencie, ale potem postanowił zwrócić towar, bo nie odpowiadał on jego potrzebom.
Sprzedawca zgodził się na zwrot towaru i całej należności. Skorygował więc fakturę do zera. A co z zapłatą? Sprzedawca może zwrócić:
• całość (18 450 zł) zwykłym przelewem ze swojego rachunku rozliczeniowego lub
• zwrócić ze swojego rachunku VAT kwotę podatku VAT (3450 zł), a z rachunku rozliczeniowego – kwotę netto (15 tys. zł).