Nawet kilkukrotna wypłata z powodu choroby części środków zgromadzonych w ramach pracowniczych planów kapitałowych jest za każdym razem zwolniona z PIT – potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Podstawowym założeniem pracowniczych planów kapitałowych jest systematyczne, do 60. roku życia, gromadzenie oszczędności przez pracowników. Przepisy przewidują jednak, że w niektórych okolicznościach można wcześniej (tj. przed 60. rokiem życia) wypłacić część zgromadzonych środków. Jedną z nich jest „poważne zachorowanie”. W takiej sytuacji pracownicy (uczestnicy planów) mogą wnioskować o wcześniejszą wypłatę do 25 proc. zgromadzonych oszczędności.

Nie tylko pracownik

Może to dotyczyć choroby samego uczestnika PPK, jak również jego małżonka lub dziecka (art. 101 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, Dz.U. z 2018 r. poz. 2215 ze zm.). Dochody uczestnika PPK osiągnięte w związku z taką wypłatą są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. b ustawy o PIT.
W praktyce takich wypłat przed zakończeniem okresu oszczędzania może zdarzyć się kilka, bo np. w jednym roku zachoruje uczestnik funduszu, w innym jego małżonek, a w jeszcze innym – dziecko. Czy za każdym razem są one zwolnione z podatku dochodowego?

Nieważne ile razy

Wątpliwości w tym zakresie miał fundusz inwestycyjny, który zawiera z pracodawcami umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK. Nie wiedział, czy w razie wypłat spowodowanych „poważnym zachorowaniem” pracownika, jego małżonka lub dziecka ma za każdym razem stosować zwolnienie i nie potrącać zaliczki na PIT.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odpowiedział twierdząco. Wyjaśnił, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. b ustawy o PIT, nie przewiduje limitu częstotliwości takich wypłat.
Tak więc w przypadku każdej wypłaty do 25 proc. środków zgromadzonych na rachunku PPK, z powodu poważnego zachorowania, znajdzie zastosowanie zwolnienie, a na funduszu nie będą ciążyć obowiązki płatnika – zapewnił organ.

Jaka choroba

Ustawa o PPK definiuje co należy rozumieć, przez „poważne zachorowanie”, uprawniające do wcześniejszej wypłaty części zgromadzonych oszczędności. Przypadki te szczegółowo wymienia i opisuje art. 2 ust. 1 pkt 23 ustawy o PPK. Do wniosku o wypłatę dołącza się orzeczenie o niepełnosprawności lub zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienia poważnego zachorowania, o którym mowa w przepisach.
Przychód jest, tylko kiedy
Zasadniczo wpłata na PPK jest dla pracownika przychodem ze stosunku pracy. Ewentualnie może wchodzić w grę tylko zwolnienie z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. b ustawy o PIT.
Pytanie zatem, kiedy ten przychód powstaje.
W odpowiedzi na pytanie DGP Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że „przychód pracownika z tytułu wpłat na PPK przez podmiot zatrudniający powstaje w momencie postawienia środków pieniężnych do dyspozycji pracownikowi, czyli w przypadku wpłat na PPK jest to dzień wpłaty środków do wybranej instytucji finansowej prowadzącej PPK (…)
Resort wskazał, że zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o PPK, wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający.
O tym, kiedy taką wpłatę na PPK pracodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu (oczywiście w części, którą sam finansuje), napisaliśmy w artykule „Ministerstwo wyjaśniło, kiedy wpłaty na PPK są kosztem” (DGP nr 12/2020 r.). W skrócie: jeżeli pracodawca dokona tych wpłat w ustawowym terminie (do 15. dnia następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane), to może je odliczyć już w miesiącu, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.
Jeżeli pracodawca spóźni się choćby o dzień, to odliczy je dopiero w miesiącu wpłaty na PPK (zaliczy je do kosztów tego miesiąca).
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 15 stycznia 2020 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.527.2019.1.MK1