Tydzień na wznowienie postępowań podatkowych mają przedsiębiorcy, którzy uważają, że fiskus naruszył ich prawo do obrony.
Taką możliwość dał im wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 października 2019 r. (sygn. akt C-189/18). Sentencja tego orzeczenia została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 16 grudnia 2019 r. Wraz z jej publikacją zaczął biec:
  • miesięczny termin na wznowienie postępowań zakończonych ostatecznymi decyzjami podatkowymi, oraz
  • trzymiesięczny na wznawianie postępowań zakończonych prawomocnymi wyrokami.
ZOBACZ TEŻ: Ryczałt ewidencjonowany
Podatnicy mogli podejmować działania już po samym ogłoszeniu wyroku, bez konieczności czekania na jego publikację. Ci, którzy jeszcze zwlekają, muszą się teraz pospieszyć.

Co stwierdził TSUE

Unijny trybunał orzekł, że fiskus nie może włączać do sprawy przeciw przedsiębiorcy dowodów zebranych przeciw jego kontrahentom w ramach innych postępowań (podatkowych lub karnych), jeśli nie daje kontrolowanemu możliwości odniesienia się do nich. Prawo do obrony wymaga bowiem, aby podatnik, wobec którego ma zostać wydana decyzja podatkowa, mógł zapoznać się ze wszystkimi dowodami leżącymi u jej podstaw. Jeśli postępowanie podatkowe wyglądało inaczej, to decyzja powinna zostać uchylona.
Pisaliśmy o tym obszernie w artykule „TSUE: Organy podatkowe nie mogą chodzić na skróty” (DGP nr 209/2019).

Miesiąc lub trzy

Sposób i czas na wznowienie postępowania zależą od tego, na jakim etapie zakończyła się sprawa.
Jeśli podatnik nie zaskarżył do sądu decyzji organu podatkowego i stała się ona ostateczna, to termin na złożenie wniosku upływa z dniem 17 stycznia 2020 r. Zgodnie bowiem z art. 241 par. 2 pkt 2 ordynacji podatkowej na złożenie wniosku o wznowienie postępowania podatkowego zakończonego decyzją ostateczną przysługuje tylko miesiąc.
Jeśli natomiast podatnik walczył w sądzie i prawomocnie przegrał – czy to w pierwszej, czy w drugiej instancji – to teraz musi złożyć skargę o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego. Na to jest więcej czasu, bo art. 272 par. 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325) daje trzy miesiące na wznowienie. Termin upłynie więc dopiero 17 marca 2020 r.
Oba terminy – miesięczny i trzymiesięczny – są nieprzekraczalne i nieprzywracane, więc jeśli miną, nie będzie można już nic zrobić.

Kto ma szansę

Poczucie krzywdy czy niesprawiedliwości to za mało, aby wzruszyć ostateczną decyzję podatkową bądź prawomocny wyrok sądu. Osoby, które decydują się na wznowienie, muszą poważnie się zastanowić, czy faktycznie ich prawo do obrony zostało naruszone. Trzeba pamiętać, że postępowanie wznowieniowe pociąga za sobą wysokie koszty, a potem może się okazać, że nie ma przesłanek do uchylenia decyzji.
– Osoby, które chcą złożyć skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu administracyjnego, muszą się liczyć z koniecznością zapłaty nawet 50 tys. zł. Wpis od skargi o wznowienie postępowania wynosi bowiem połowę kwoty zapłaconej przy wnoszeniu skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego – wyjaśnia Alicja Sarna, doradca podatkowy i partner w MDDP.
Szansę na wygraną mają podatnicy, którym organy podatkowe odmówiły przeprowadzenia zgłaszanych wniosków dowodowych, wyjaśniając, że okoliczności zostały „stwierdzone innym dowodem”. Zwłaszcza gdy tym innym dowodem był np. protokół z przesłuchania kontrahenta w postępowaniu karnym, któremu podatnik nie mógł się przeciwstawić.
W split paymencie nie przewidziano płatności komorniczych
W split paymencie nie przewidziano płatności komorniczych

Zobacz również
Podatnicy muszą jednak pamiętać, że organ prowadzący postępowanie nie ma obowiązku udostępniania dokumentów z urzędu. Ważne jest zatem, czy podatnik o taki dostęp wnioskował. Liczy się również przyczyna i zakres, w jakim odmówiono mu dostępu. W wyjątkowych sytuacjach organ podatkowy może bowiem odmówić wglądu do dokumentów, wiążą go bowiem zasady dotyczące ochrony informacji wrażliwych, takich jak tajemnica handlowa przedsiębiorstwa.
Terminy ważne dla przedsiębiorców, którzy chcą wznowić postępowania
• 16 października 2019 r. – wyrok TSUE w sprawie Glencore (sygn. akt C-189/18),
• 16 grudnia 2019 r. – publikacja orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym UE,
• 17 stycznia 2020 r. (1 miesiąc) – upływa termin na złożenie wniosku o wznowienie postępowania podatkowego,
• 17 marca 2020 r. (3 miesiące) – upływa termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego.