Mam wątpliwość dotyczącą prowadzenia ewidencji analitycznej do konta 011. Czy można ujmować na tym koncie pod jednym numerem inwentarzowym wartość kilku działek, zamiast wykazywać wartość każdej działki? W jednym akcie notarialnym było nabycie kilku działek.
W art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości postanowiono, że ilekroć jest mowa o środkach trwałych – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
Zalicza się do nich w szczególności:
a) nieruchomości ‒ w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz żywy.
Zgodnie zaś z objaśnieniami zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych – „w KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy obiekt majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może nim być budynek, maszyna, pojazd mechaniczny”.
Z kolei opis do podanego konta 011 znajduje się w załączniku nr 3 do rozporządzenia ministra rozwoju i finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont, który zawiera „Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych”. Wskazano tam, że konto 011 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych związanych z wykonywaną działalnością jednostki, które nie podlegają ujęciu na kontach: 013, 014, 016 i 017. Na stronie Wn konta 011 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma ‒ zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, z wyjątkiem umorzenia środków trwałych, które ujmuje się na koncie 071.
Na stronie Wn konta 011 ujmuje się w szczególności:
1) przychody nowych lub używanych środków trwałych pochodzących z zakupu gotowych środków trwałych lub inwestycji oraz wartość ulepszeń zwiększających wartość początkową środków trwałych;
2) przychody środków trwałych nowo ujawnionych;
3) nieodpłatne przyjęcie środków trwałych;
4) zwiększenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.
A na stronie Ma konta 011 ujmuje się w szczególności:
1) wycofanie środków trwałych z używania na skutek ich likwidacji, z powodu zniszczenia, zużycia, sprzedaży oraz nieodpłatnego przekazania;
2) ujawnione niedobory środków trwałych;
3) zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.
Co przy tym istotne, wskazano, że ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić m.in. ustalenie wartości początkowej poszczególnych obiektów środków trwałych.
Zestawienie powyższych regulacji prawnych prowadzi do wniosku, że działki (nieruchomości) powinny zostać wprowadzone do ewidencji ilościowo i wartościowo jako poszczególne obiekty pod kolejnym numerem inwentarzowym. Ma to umożliwić ustalenie ich wartości początkowej.
Podstawa prawna
• art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1680)
• rozporządzenie Rady Ministrów z 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. poz. 1864)
• załącznik nr 3 rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. poz. 1911; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2471)