Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie mógł żądać przekazania JPK od przedsiębiorców, którzy nie spłacają zobowiązań wobec kontrahentów.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie mógł żądać JKP od przedsiębiorców, którzy nie płacą swoim kontrahentom. W praktyce chodzi o elektroniczne przekazywanie ksiąg i faktur. Niezależnie od tego prezes UOKiK zyska również prawo wnioskowania do szefa Krajowej Administracji Skarbowej o udostępnienie informacji z przesyłanych co miesiąc fiskusowi JPK_VAT. Dane te dostanie, jeżeli przedsiębiorca w ciągu kwartału zwleka z zapłatą co najmniej 2 mln zł swoim partnerom, czyli nie spłacił zobowiązań w ustawowym terminie 60 dni. Zmiany wejdą w życie na początku 2020 r. i mają wspomóc UOKiK w walce z zatorami płatniczymi.
Niezależnie od tego będzie mógł wnioskować do szefa Krajowej Administracji Skarbowej o udostępnienie informacji zawartych w przesyłanych co miesiąc JPK_VAT. Informacje te dostanie, jeżeli przedsiębiorca w ciągu kwartału zwleka z zapłatą co najmniej 2 mln zł swoim kontrahentom, czyli nie spłacił zobowiązań w ustawowym terminie 60 dni.
Takie uprawnienia prezes UOKiK ma mieć już od 2020 r. Będzie mógł po nie sięgać w trakcie prowadzonego przez siebie postępowania („w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych”).
Wynika tak z opublikowano wczoraj projektu rozporządzenia ministra rozwoju. Ma ono związek z ustawą z 19 lipca 2019 r. nowelizującą niektóre ustawy w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1649), zwaną potocznie ustawą antyzatorową.
Dwa sposoby
Przedsiębiorcy będą przekazywać swoje pliki na żądanie prezesa UOKiK na dwa sposoby.
Pierwszym będzie wysyłka w formacie JPK np. faktur (JPK_FA) albo ksiąg rachunkowych (JPK_KR) za pomocą elektronicznej platformy usług administracji publicznej, czyli ePUAP. Drugim sposobem będzie przekazanie struktur JPK za pomocą informatycznych nośników danych (np. pendrive).
Dziś przedsiębiorcy muszą przekazać JPK na żądanie tylko fiskusowi. W praktyce dotyczy to najczęściej faktur, ksiąg rachunkowych i wyciągów bankowych (JPK_VAT jest przekazywany nie na żądanie, tylko z mocy samych przepisów).
Od 2020 r. będą musieli to robić także na żądanie urzędników organu antymonopolowego.
Fiskus wspomoże UOKiK
Nowe zadanie dostanie też szef KAS – na podstawie danych z JPK_VAT, Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR) i innych – będzie ustalał prawdopodobieństwo wystąpienia opóźnień w spłacie zobowiązań, czyli badał, czy przedsiębiorca w ciągu kwartału nie zapłacił ponad 2 mln zł swoim kontrahentom w ustawowym terminie 60 dni (nowy art. 299f w ordynacji podatkowej).
Wyniki takich analiz będzie przekazywał prezesowi UOKiK do 20. dnia drugiego miesiąca po miesiącu, w którym ustali prawdopodobieństwo niespłacania zobowiązań.
Transakcje niesymetryczne
Przepisy antyzatorowe wejdą w życie z początkiem 2020 r. i zmienią przede wszystkim sytuację przedsiębiorców zawierających tzw. umowy niesymetryczne (np. małych dostawców towarów dla dużych sieci handlowych). Obecnie terminy zapłaty za dostawę w takich umowach określane są nawet na kilkaset dni. W 2020 r. nie będzie to już możliwe, bo maksymalny termin na zapłatę w transakcjach niesymetrycznych będzie wynosić 60 dni.
Nawet jeżeli kontrahenci umówią się na termin zapłaty dłuższy niż 60 dni, to i tak będzie on zastępowany ustawowym terminem 60 dni. Dłużnik, będący dużym przedsiębiorcą, nie będzie mógł powoływać się na to, że jego kontrahent z sektora MSP zgodził się na wydłużoną płatność.
Jedynie w transakcjach symetrycznych, tj. między przedsiębiorcami o tym samym statusie, nadal będą dopuszczane dłuższe terminy płatności.
Co, jeśli dłużnicy i tak nie będą spłacać swoich zobowiązań? Prezes UOKiK z urzędu rozpocznie wobec nich postępowanie. W jego trakcie urzędnicy będą mogli nawet przez 20 dni prowadzić kontrolę w firmie w asyście policji, a samo postępowanie może trwać i pięć miesięcy.
Na firmę, w której wykryte zostaną naruszenia, prezes UOKiK będzie mógł nałożyć karę w wysokości nawet 5 proc. ubiegłorocznego przychodu podatkowego (nie więcej jednak niż równowartość 50 mln euro, jeśli nie będzie można ustalić przychodu).
Ulga na złe długi także w PIT i CIT
Zatorom płatniczym ma zapobiegać również inne rozwiązanie, które wejdzie w życie od 1 stycznia 2020 r. Chodzi o tzw. ulgę na złe długi w PIT i CIT, która ma w założeniu działać podobnie jak ulga w VAT. Nabywca, który nie ureguluje faktury w ciągu 90 dni od umówionego terminu, będzie musiał zwiększyć swój przychód, czyli zapłaci więcej podatku. Natomiast sprzedawca będzie mógł zmniejszyć po 90 dniach podstawę opodatkowania o kwotę nieodzyskanej wierzytelności. W efekcie odda fiskusowi mniej.
Efekt dla budżetu państwa będzie neutralny, ale tylko przy założeniu, że kupujący wcześniej zaliczy wydatek do podatkowych kosztów. Jeśli tego nie zrobi, to i tak będzie musiał zwiększyć przychody, a wtedy fiskus zyska.
OPINIA
Ważna zmiana, ale czy wszyscy są gotowi?
Przemysław Grzanka doradca podatkowy
Przyznanie prezesowi UOKiK dostępu do informacji zJPK_ VAT, jak iprawa do żądania od przedsiębiorców przekazania pozostałych struktur jednolitego pliku kontrolnego, może faktycznie pomóc wwalce zzatorami płatniczymi. Wszystko zależy jednak od szczegółów nowych rozwiązań. Warto więc zadać kilka pytań. Po pierwsze, czy przedsiębiorcy będą wstanie wygenerować JPK na żądanie urzędników UOKiK, skoro niektórzy ciągle mają ztym problemy, gdy prosi ich oto organ podatkowy? Jakie będą sankcje za nieprzekazanie plików na żądanie UOKiK, czy takie same jak za nieprzekazanie plików urzędnikom Krajowej Administracji Skarbowej? Iwreszcie, czy UOKiK dysponuje aplikacją informatyczną, która pozwoli urzędowi efektywnie analizować dane zjednolitych plików kontrolnych? Amoże będzie on zmuszony korzystać zinfrastruktury informatycznej resortu finansów?
Kluczowe jest bowiem nie samo zbieranie informacji i nowe obowiązki po stronie przedsiębiorców, aleto, jak będą one wykorzystane przez aparat państwowy.
Etap legislacyjny
Rozporządzenie ministra rozwoju w sprawie sposobu przekazywania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane – w konsultacjach publicznych
