Czy przepisy o obowiązkowym stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności trzeba będzie stosować do wszystkich płatności dokonywanych od 1 listopada 2019 r.? Czy też w przypadku płatności dotyczących transakcji dokonanych do końca października 2019 r. nie będzie to konieczne?
1 listopada 2019 r. weszły w życie przepisy określające obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Towarzyszyła temu m.in. likwidacja stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych. Zmiany te wprowadziła ustawa nowelizująca z 9 sierpnia 2019 r. Z jej art. 10 wynika przy tym, że w przypadku dostaw towarów lub świadczenia usług, wymienionych obecnie w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 do ustawy o VAT, dokonanych:
- przed 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po 31 października 2019 r.,
- po 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed 1 listopada 2019 r.
- Split payment obowiązkowy już od 1 listopada. Sprawdź, czy wiesz wszystko o zmianach
– stosuje się przepisy art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, ust. 1c–1h i 2–2b, art. 18c ust. 1 pkt 1, art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a i b, art. 99 ust. 9, art. 101a, art. 102 ust. 3, art. 106e ust. 1 pkt 18 i ust. 4 pkt 1 oraz art. 108 ust. 4 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do końca października 2019 r. Uznać w związku z tym należy, że w zakresie tym nie mają zastosowania przepisy o obowiązkowym stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, jak również przepis nakazujący umieszczanie na fakturach wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” (tj. art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT).
A zatem stosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie będzie konieczne przede wszystkim w przypadku płacenia po 31 października 2019 r. za dostawy towarów dokonane przed 1 listopada 2019 r. (nawet jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po 31 października 2019 r.). [przykład 1]
Ponadto stosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie jest konieczne w przypadku płacenia po 31 października 2019 r. za dostawy towarów dokonane po tym dniu, jeżeli dokumentująca je faktura zostanie wystawiona przed 1 listopada 2019 r. [przykład 2]
Zwrócić należy jednak uwagę, że w nowym załączniku nr 15 do ustawy o VAT znalazły się również towary, które nie były wymienione ani w załączniku nr 11, ani w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Wskazany powyżej przepis przejściowy towarów takich zatem nie dotyczy. Uznać w związku z tym należy, że w przypadku dokonywania po 31 października 2019 r. zapłaty za takie towary (tj. towary wymienione w nowym załączniku nr 15 do ustawy o VAT, które nie były wymienione w załączniku nr 11 lub 14 do ustawy o VAT) stosowanie mechanizmu podzielonej płatności będzie konieczne (jeżeli będą spełnione ku temu warunki), także jeżeli dostawy tych towarów zostaną dokonane przed 1 listopada 2019 r. lub przed tym dniem wystawiona zostanie dokumentująca te dostawy faktura. Ponadto w przypadku faktur wystawionych od 1 listopada 2019 r. konieczne będzie umieszczenie na nich wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”. [przykład 3]
PRZYKŁAD 1
Dostawa surowców wtórnych w październiku ©℗
27 października 2019 r. X, czynny podatnik VAT, dokonał na rzecz czynnego podatnika Y dostawy surowców wtórnych z gumy, którą udokumentował fakturą wystawioną 4 listopada 2019 r. W tej sytuacji na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 października 2019 r. w zw. z art. 10 pkt 1 ustawy nowelizującej z 9 sierpnia 2019 r. podatnikiem z tytułu dokonania tej dostawy będzie podatnik Y. W tej sytuacji na wystawionej fakturze nie muszą się znaleźć wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”, a podatnik Y faktury nie musi opłacać z zastosowaniem split paymentu.
PRZYKŁAD 2
Faktura wystawiona przed 1 listopada
Czynny podatnik X 5 listopada 2019 r. dokona dostawy odpadów szklanych na rzecz czynnego podatnika Y. Fakturę dokumentującą tę dostawę podatnik X wystawił jednak już 28 października 2019 r. W tej sytuacji na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 października 2019 r. w zw. z art. 10 pkt 2 ustawy nowelizującej z 9 sierpnia 2019 r. podatnikiem z tytułu dokonania tej dostawy będzie podatnik Y. W tej sytuacji na wystawionej fakturze nie musiały się znaleźć wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”, a podatnik Y nie będzie musiał faktury opłacać z zastosowaniem split paymentu.
PRZYKŁAD 3
Sprzedaż towarów nieobjętych odwrotnym obciążeniem
25 października 2019 r. czynny podatnik VAT X dokonał na rzecz czynnego podatnika Y dostawy telewizorów (czyli towarów wymienionych w poz. 64 nowego załącznika nr 15 do ustawy o VAT), którą udokumentuje 5 listopada 2019 r. fakturą wystawioną na 23 tys. zł brutto. Faktura taka powinna zawierać wyrazy „mechanizm podzielonej płatności” oraz zostać opłacona przez podatnika Y z zastosowaniem split paymentu.
Podstawa prawna
• art. 106e ust. 1 pkt 18a oraz art. 108a ust. 1a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1751)
• art. 10 ustawy z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1751)