Jednostka gminy prowadząca stołówkę szkolną nie działa jako podatnik VAT, nawet jeśli z obiadów korzystają odpłatnie zatrudnieni w szkole nauczyciele i pracownicy administracji – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Wcześniej zapadały już podobne wyroki, z tym że dotyczyły one opłat za pobyt i wyżywienie dzieci w placówkach prowadzonych przez jednostki budżetowe. Przykładem orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2019 r. (sygn. akt I FSK 1183/17 oraz I FSK 1298/17) i z 14 grudnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 2196/15).
W najnowszej sprawie chodziło jednak nie o wyżywienie dzieci, tylko nauczycieli i pracowników administracyjnych szkoły.
Spór sprowadzał się do tego, czy gmina (w imieniu której działała szkoła – jednostka budżetowa) działa jako podatnik VAT, pobierając opłaty za wyżywienie innych osób niż dzieci. Spytały o to Gliwice.
Miasto uważało, że również w tym przypadku działa jako organ władzy publicznej. Argumentowało, że sprzedaż obiadów, niezależnie od tego, czy uczniom, nauczycielom, czy pracownikom administracji, stanowi element wywiązywania się z zadań oświatowych i jest to usługa wykonywana w ramach edukacji publicznej.
Innego zdania był dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, a następnie WSA w Gliwicach. Uznali, że nauczyciele i pracownicy administracyjni szkół nie są beneficjentami obowiązków gminy w zakresie edukacji. Nie można więc uznać dostarczania im posiłków za realizację zadania edukacyjnego. Jest to działalność gospodarcza opodatkowana VAT – orzekł WSA.
Nie zgodził się z tym NSA. Sędzia Ryszard Pęk przypomniał, że w świetle ugruntowanego już orzecznictwa sądu kasacyjnego, prowadzenie szkolnej stołówki nie jest działalnością opodatkowaną VAT. Jest to zadanie własne gminy, która nie świadczy w ten sposób usług, tylko działa jako organ władzy.
Jak wyjaśnił sędzia Pęk, dotyczy to również odpłatnych posiłków dla nauczycieli i pracowników administracyjnych.
– NSA nie znajduje podstaw, żeby dzielić działalność stołówki. Trudno tu przyjąć, że w stosunku do uczniów gmina nie działa jako podatnik VAT, a w stosunku do nauczycieli i pracowników obsługi prowadzi działalność gospodarczą i świadczy usługi opodatkowane VAT – uzasadnił sędzia Pęk.
Zwrócił też uwagę na to, że gmina nie ma żadnej swobody w zakresie kształtowania cen wyżywienia na stołówkach.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 24 października 2019 r., sygn. akt I FSK 1248/17
