Jakie konto dla obsługi funduszu alimentacyjnego [PORADNIA RACHUNKOWA]

W zapytaniu poruszono dwie kwestie, do których oceny będą miały zastosowanie dwa konta. Zostały one wskazane w planie kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. Mianowicie, chodzi o konto 133 i konto 224. I tak konto 133 – Rachunek budżetu służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na bankowym rachunkach budżetu. Zapisy na tym koncie są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem. Na stronie Wn konta 133 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunek budżetu, w tym również spłaty dotyczące kredytu udzielonego przez bank na rachunku budżetu, oraz wpływy kredytów przelanych przez bank na rachunek budżetu w korespondencji z kontem 134. Z kolei na stronie Ma konta 133 ujmuje się wypłaty z rachunku budżetu, w tym również wypłaty dokonane w ramach kredytu udzielonego przez bank na rachunku budżetu (saldo kredytowe konta 133), oraz wypłaty z tytułu spłaty kredytu przelanego przez bank na rachunek budżetu w korespondencji z kontem 134.

Biblioteka gminna ma status instytucji kultury, co wynika z ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Sposób prowadzenia gospodarki finansowej takiego podmiotu został uregulowany w art. 27 i następnych ww. aktu. I tak z art. 27 ust. 3 i 4 wynika, że podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury jest plan finansowy ustalony przez dyrektora, z zachowaniem wysokości dotacji organizatora. Ponadto instytucja kultury sporządza plan finansowy zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Zgodnie zaś z art. 28 ust. 3 ww. aktu organizator (podmiot tworzący – jednostka samorządu terytorialnego) przekazuje instytucji kultury środki finansowe w formie dotacji:

Zasady swobody kontraktowej wynikają z art. 3531 kodeksu cywilnego, gdzie postanowiono, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jednak owa zasada nie ma znaczenia absolutnego, szczególnie w kontekście zasad regulujących gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego, które wynikają m.in. z ww. ustawy o finansach publicznych. Na kanwie ww. regulacji ukształtowało się bogate orzecznictwo sądowe. Przykładowo w wyroku Sądu Najwyższego z 28 listopada 2018 r. (sygn. akt II UK 539/17) m.in. wskazano, że: Zgodnie z art. 3531 k.c. strony mają możliwość wyboru rodzaju łączącego je stosunku prawnego, co jednak nie oznacza dowolności, bowiem przywołany przepis wprost wymaga, aby treść umowy nie sprzeciwiała się naturze danego stosunku prawnego, jego społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu i ustawie. Ponieważ umowa zgodna z wolą stron nie może być sprzeczna z ustawą (art. 58 par. 1 k.c.), swoboda stron przy zawieraniu umowy nie jest nieograniczona (art. 3531 k.c.). Właśnie o takim ograniczeniu można mówić w kontekście zawierania umów kredytowych upoważniających do pobierania samodzielnego przez bank środków na jego spłatę. W tym kontekście na uwagę bowiem zasługują dwie regulacje ustawy o finansach publicznych, mianowicie art. 53 ust. 1 oraz art. 54 ust. 1 pkt 2. Z pierwszej wynika, że kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki, z zastrzeżeniem ust. 5. Zgodnie zaś z drugą regulacją głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi. Z powyższych regulacji wynika więc, że ustawodawca ww. księgowemu jednostki powierzył pełną kompetencję do dysponowania wspomnianymi środkami. Ustawodawca nie dopuścił delegowania tej kompetencji w sposób pośredni na inne podmioty, w tym banki, choćby były podmiotami udzielającymi kredytów jednostce samorządu terytorialnego.

Konto 231 to Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń. W opisie do tego konta postanowiono, że służy ono do ewidencji rozrachunków z pracownikami i innymi osobami fizycznymi z tytułu wypłat pieniężnych i świadczeń rzeczowych zaliczonych zgodnie z odrębnymi przepisami do wynagrodzeń. W szczególności chodzi o należności za pracę wykonywaną na podstawie stosunku pracy, umowy-zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami. W konsekwencji powyższego ww. konto nie wydaje się być adekwatnym rozwiązaniem do ewidencji ww. rozrachunków, bowiem w podanym zakresie przedmiotowym na uwagę zasługuje konto 240 oznaczone jako: Pozostałe rozrachunki. W jego opisie podano, że służy ono do ewidencji krajowych i zagranicznych należności i roszczeń oraz zobowiązań nieobjętych ewidencją na kontach 201-234. Konto 240 może być używane również do ewidencji pożyczek i różnego rodzaju rozliczeń, a także krótko- i długoterminowych należności funduszy celowych.