Można odliczyć od przychodu kaucje gwarancyjne, niezwrócone przez kontrahentów wskutek ogłoszenia przez nich upadłości – potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o firmę zajmującą się pośrednictwem w sprzedaży lotów czarterowych. Podpisała ona umowę z kontrahentem, który zobowiązał się do świadczenia usług lotniczych w wyznaczonym okresie. Firma zapłaciła mu kaucję gwarancyjną, która miała zostać rozliczona po wykonaniu wszystkich świadczeń.
Wkrótce jednak kontrahent przestał świadczyć usługi. Kaucji nie zwrócił. Następnie ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku.
Firma zgłosiła do masy upadłości swoją wierzytelność z tytułu kaucji. Nigdy jej jednak nie odzyskała. Spytała więc fiskusa, czy w związku z tym wolno jej ująć w kosztach niezwróconą kaucję. Tłumaczyła, że jej zapłata była racjonalna gospodarczo, służyła zabezpieczeniu źródła przychodów, a po ogłoszeniu upadłości kontrahenta straciła charakter zwrotny, przez co stała się definitywnym wydatkiem.
Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie była jednak niekorzystna. Stwierdził, że mają one co da zasady charakter zawrotny i tym samym nie stanowią również definitywnego przysporzenia. Ponadto nie mieszczą się one w kategorii kosztów uzyskania przychodów (w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT), bo nie mogą służyć uzyskaniu przychodów ani zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Jest to jedynie wydatek z tytułu zabezpieczenia interesów kontrahenta – uznał dyrektor izby.
Innego zdania był WSA w Warszawie. Przyznał, że owszem, kaucje gwarancyjne zasadniczo mają charakter zwrotny, ale w tej konkretnej sytuacji stało się jasne, że pieniądze nie zostały zwrócone. Skoro więc kaucja utraciła swój zwrotny charakter i ma związek z przychodami, to powinna zostać ujęta w podatkowych kosztach – stwierdził sąd.
Tak samo orzekł NSA. – Nie można zgodzić się z organem podatkowym, że skoro na początku kaucja miała charakter zwrotny, to do końca należy ją traktować tak, jakby nie była definitywna. W związku z upadłością kontrahenta stało się jasne, że spółka nie odzyska już tych pieniędzy. A zatem kaucja utraciła element zwrotności i w związku z tym powinna zostać zaliczona do kosztów – powiedział sędzia Bogusław Woźniak.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 10 września 2019 r., sygn. akt II FSK 839/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
