Prowadzenie jednoosobowej kancelarii prawnej polega na świadczeniu usług pomocy prawnej, a nie działalności twórczej. Radca musi więc zaliczać wszystkie przychody do działalności gospodarczej – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła radcy prawnego, który prowadzi jednoosobową kancelarię prawną i wybrał podatek liniowy. W ramach świadczonych usług radca przygotowuje opinie, które przekazuje kontrahentom na podstawie standardowych umów o współpracy. Planował jednak, że zacznie przekazywać prawa autorskie do opinii na podstawie odrębnych umów cywilnoprawnych. Będzie w nich wskazywał wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich.
Spór z fiskusem dotyczył tego, do jakiego źródła zaliczać przychody z tytułu przeniesienia tych praw i czy można do nich stosować 50-proc. koszty uzyskania przychodów.
Radca uważał, że przychody z autorskich opinii prawnych powinien zaliczać do kapitałów pieniężnych i praw majątkowych. Chciał przy tym stosować 50-proc. koszty podatkowe. Za bez znaczenia uznał to, że opinie będzie przygotowywał w ramach kancelarii, czyli działalności gospodarczej. Uważał, że przychód z ich sporządzania może być zaliczony do innego źródła, jeżeli takie źródło jest przewidziane w ustawie o PIT.
Innego zdania był dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. Stwierdził, że wprawdzie prawa majątkowe są wymienione w odrębnym źródle przychodów, ale nie oznacza to, że przychody z nich – jeśli są osiągane przez przedsiębiorcę – nie mogą być zaliczane do działalności gospodarczej. Skoro umowy są zawierane w ramach kancelarii, to będzie to przychód z działalności gospodarczej. Nie można więc stosować do niego 50-proc. kosztów uzyskania przychodów – uznał dyrektor izby.
Zgodziły się z nim sądy obu instancji. WSA w Warszawie orzekł, że przychody z tytułu pomocy prawnej, świadczonej w ramach biznesu, należy zaliczać do jednego źródła. Zwrócił uwagę na to, że w świetle ustawy o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 233 ze zm.) radca może wykonywać zawód w ramach: stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce wymienionej enumeratywnie w ustawie o radcach. Przeniesienie więc praw autorskich do sporządzonej opinii prawnej nie zmienia charakteru działalności radcy prawnego – nadal świadczy on pomoc prawną i robi to w ramach prowadzonej działalności. W takiej sytuacji nie ma znaczenia to, że radca podpisze z klientem umowę cywilnoprawną przenoszącą autorskie prawa majątkowe do sporządzonej opinii prawnej – uznał WSA.
Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Uzasadniając wyrok, sędzia Tomasz Kolanowski podkreślił, że działalność jednoosobowej kancelarii radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a nie na działalności twórczej. Nie można więc inaczej traktować przychodów ze sporządzenia w ramach kancelarii opinii prawnej.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 9 lipca 2019 r., sygn. akt II FSK 2521/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
