W maju pisaliśmy, że podatnicy nie wiedzą, jaki próg dokumentacyjny będzie właściwy dla umów konsorcjum i innych o podobnym charakterze. A wszystko dlatego, że w obecnym stanie prawnym – inaczej niż to było do końca 2018 r. – ani przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; dalej: ustawa o CIT), ani bliźniacze dla nich w tym zakresie regulacje ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej: ustawa o PIT) nie wskazują expressis verbis, że wspólne przedsięwzięcie, konsorcjum czy umowa o podobnym charakterze stanowią transakcje kontrolowane i to mające istotny wpływ na wysokość dochodu podatnika, podlegające obowiązkowi sporządzenia dokumentacji.

O zajęcie stanowiska w tej sprawie poprosiliśmy Ministerstwo Finansów. Spytaliśmy resort, czy umowa spółki, konsorcjum, wspólnego przedsięwzięcia stanowi transakcję kontrolowaną zarówno według przepisów z 2018, jak i z 2019 r.? A jeżeli tak, to jak definiować wartość wspólnego przedsięwzięcia – tj. czy z limitem transakcyjnym należy zestawiać wartość całego wspólnego przedsięwzięcia (konsorcjum), czy wkłady poszczególnych podatników w nim uczestniczących, a także jaki limit należy stosować (czy znaczenie ma np. to, że jest to wspólne przedsięwzięcie o charakterze finansowym)? Dziś prezentujemy wyjaśnienia ministerstwa w tej sprawie.

Stanowisko Ministerstwa Finansów z 12 czerwca 2019 r.
Umowę spółki niebędącej osobą prawną, konsorcjum oraz wspólnego przedsięwzięcia zawarte przez podatnika z podmiotem powiązanym należy traktować jako transakcje lub inne zdarzenia na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych („ustawa o PIT”), jak i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („ustawa o CIT”), obowiązujących do 31 grudnia 2018 r.
Powyższe wynika bezpośrednio z brzmienia art. 9a ust. 1e ustawy o CIT oraz art. 25a ust. 1e ustawy o PIT. Przepisy te wskazują, że za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, uznaje się również zawartą w roku podatkowym:
1) umowę spółki niebędącej osobą prawną, w której łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 50 000 euro lub
2) umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze, w której wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza równowartość 50 000 euro.
Regulacja art. 9a ust. 1e pkt 2 ustawy o CIT oraz art. 25a ust. 1e pkt 2 ustawy o PIT znajdzie zastosowanie również do umów konsorcjum, z uwagi na podobny charakter tej umowy do umowy wspólnego przedsięwzięcia.
Analogiczne przepisy w odniesieniu do umowy spółki niebędącej osobą prawną, konsorcjum oraz wspólnego przedsięwzięcia zawartych przez podatnika z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową zawarte są w art. 9a ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT oraz art. 25a ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, przy czym w takich przypadkach próg wartości został ustalony na poziomie 20 000 euro.
Zgodnie z przywołanymi przepisami, wartość takich transakcji określa się na podstawie:
• łącznej wartości wniesionych przez wspólników wkładów – dla umowy spółki niebędącej osobą prawną,
• wartości wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określonej w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywanej na dzień zawarcia umowy – dla umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze.
Na podstawie art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT oraz art. 23m ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. za transakcję kontrolowaną uważa się identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Transakcja kontrolowana stanowi działania o charakterze gospodarczym, a więc działania o charakterze handlowym (np. zakup/sprzedaż towarów), kapitałowym (np. zakup / sprzedaż udziałów lub akcji), finansowym (np. pożyczka, kredyt), usługowym (np. nabycie / świadczenie usług) lub innym (np. umowa o podziale kosztów, umowa spółki osobowej, wspólne przedsięwzięcie). Definicja transakcji kontrolowanej wprost wskazuje również, że warunki takich działań zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań. Pojęcie „w wyniku powiązań” należy interpretować w kontekście definicji powiązań, o której mowa w art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT i art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Zgodnie z tą definicją, powiązanie oznacza relacje występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi. W konsekwencji transakcje, w których warunki zostały ustalone lub narzucone z podmiotami niepowiązanymi, nie spełniają definicji transakcji kontrolowanej. Przy czym istotna jest ocena, pomiędzy którymi podmiotami ustalane są warunki danej transakcji (powiązanymi czy niepowiązanymi), uwzględniając przepis art. 11a ust. 4 ustawy o CIT lub 23m ust. 4 ustawy o PIT.
Jeżeli umowa spółki niebędącej osobą prawną, umowa wspólnego przedsięwzięcia lub umowa konsorcjum została zawarta przez podmioty, które w momencie jej zawierania nie spełniają żadnej ze wskazanych w art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT (lub art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT) przesłanek uznania ich za podmioty powiązane, samo zawarcie takiej umowy nie będzie równoznaczne z zawarciem transakcji kontrolowanej – z uwagi na fakt, że warunki nie zostały ustalone lub narzucone pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Jednocześnie, jeśli umowa spółki niebędącej osobą prawną, umowa wspólnego przedsięwzięcia lub umowa konsorcjum została zawarta przez podmioty, które w momencie jej zawierania są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT (lub art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT), to warunki uznania zawarcia takiej umowy za transakcję kontrolowaną zostaną spełnione. Wartość transakcji kontrolowanej określa się na podstawie przepisów art. 11l ust. 2 ustawy o CIT oraz 23x ust. 2 ustawy o PIT, biorąc pod uwagę kolejno wartości wynikające z:
• otrzymanych lub wystawionych faktur dotyczących danego roku podatkowego (obrotowego) albo
• umów lub innych dokumentów – w przypadku gdy faktura nie została wystawiona lub w przypadku transakcji finansowych, albo
• otrzymanych lub przekazanych płatności – w przypadku gdy nie jest możliwe określenie tej wartości na podstawie pkt 1 i 2.
W celu określenia, jaka wartość takiej transakcji kontrolowanej powoduje powstanie obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych (poprzez przekroczenie jednego progów wskazanych w art. 11k ust. 2 ustawy o CIT oraz 23w ust. 2 ustawy o PIT), należy odnieść się do progu 2 mln zł, wskazanego w pkt 4 regulacji. Transakcja kontrolowana, obejmująca zawarcie umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy konsorcjum, nie spełnia bowiem warunków uznania jej za transakcję towarową, finansową ani usługową i bez znaczenia dla określenia progu (i obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych) pozostaje charakter późniejszej współpracy wynikający z zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy konsorcjum.
flesz podatkowy
Żądają czasu na dostosowanie do split payment
Konfederacja Lewiatan domaga się wydłużenia – z 1 września br. do 1 stycznia 2020 r. – terminu wprowadzenia obowiązkowego split paymentu. W przyjętym stanowisku stwierdza, że jest to niezbędne ze względu na konieczność dostosowania oprogramowania, a także zawarte już umowy w trybie zamówień publicznych. Podobne postulaty wysuwa branża paliwowa, która wskazuje, że w jednym czasie musiałaby dostosować się do kilku nowelizacji VAT jednocześnie. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania DGP stwierdziło jednak, że nie planuje przesuwać terminu wejścia w życie nowelizacji wprowadzającej obowiązkową podzieloną płatność. Przypomnijmy projekt ten czeka na akceptację rządu.
Do umów wspólnego przedsięwzięcia mogą być stosowane różne limity
Do umów wspólnego przedsięwzięcia mogą być stosowane różne limity

Zobacz również
Zerowy PIT dla młodych
Rządowy projekt nowelizacji ustawy o PIT przewiduje, że dochody podatników do 26. roku życia w kwocie nieprzekraczającej 85,5 tys. zł będą zwolnione z PIT. W ten sposób rząd chce zachęcić młodych do podejmowania pracy oraz redukcji klina podatkowego. I tak zgodnie z projektowanymi przepisami nie zapłacą oni PiT od przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, przychody z umów zlecenia. Preferencją nie będą natomiast objęte przychody z innych źródeł, np. z samozatrudnienia (działalności gospodarczej), z umów o dzieło czy praktyk absolwenckich. Po raz pierwszy limit ww. wysokości będzie miał zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. W odniesieniu do dochodów uzyskanych w 2019 r. limit będzie niższy i wyniesie 35 636,67 zł (5/12 z 85 528 zł = 35 636,67 zł).
Jak wskazano w uzasadnieniu niższy limit za 2019 r. jest konsekwencją planowanego wejścia w życie zwolnienia, tj. z dniem 1 sierpnia 2019 r. wraz z możliwością jego zastosowania już w odniesieniu do dochodów uzyskanych od tego dnia. Nadwyżka przychodów ponad 85 528 zł (w 2019 r. ponad 35 636 zł) będzie podlegać opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej.
PKPiR – nowe rozporządzenie
Minister finansów wydał nowy projekt rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W porównaniu do obecnie obowiązujących przepisów w tym zakresie (rozporządzenie z 26 sierpnia 2003 r.) przedstawiony przez resort akt wykonawczy:
  • dostosowuje zakres przedmiotowy do obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. art. 24a ust. 7 ustawy PIT;
  • uwzględnia przedsiębiorstwo w spadku oraz spółkę cywilną osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, które to podmioty zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy PIT obowiązane są prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów;
  • znosi obowiązek prowadzenia ewidencji wyposażenia oraz kart przychodów pracowników;
  • wprowadza dodatkowy warunek uznania księgi prowadzonej w systemie teleinformatycznym za prawidłową, tj. wykorzystywania programu komputerowego, za pomocą którego możliwe będzie wytworzenie elektronicznej postaci księgi zgodnej ze strukturą logiczną opublikowaną na BIP MF.
Jak wynika z projektu, nowe regulacje dotyczące prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r. ©℗