Wspólnik spółki osobowej, który poniósł nakłady na remont jej nieruchomości, powinien je rozliczyć jako inwestycje w obcym środku trwałym, a nie jako dochód ze spółki – wynika z wyroku NSA.
Sąd wyjaśnił, że kosztem podatkowym nie może być wydatek poniesiony przez inny podmiot niż podatnik. Dodał, że sytuacja, w której najemca ponosi wydatek na remont cudzego mieszkania, jest inwestycją w obcym środku trwałym. Tym samym nakłady najemcy nie podnoszą wartości początkowej środka trwałego ujawnionego w ewidencji wynajmującego i nie mogą być przez tego ostatniego amortyzowane.
Sprawa, którą zajmował się NSA, była specyficzna, bo najemca, który poniósł nakłady, był zarazem wspólnikiem spółki jawnej, będącej właścicielką mieszkania.
W umowie najmu spółka przyznała mu prawo dostosowania lokalu do własnego użytku. Mężczyzna przeprowadził prace budowlane na własny rachunek. Ze spółką umówił się tak, że nie będzie mu ona zwracać poniesionych wydatków, za to on, wyprowadzając się, nie będzie musiał usuwać efektów poczynionych przez siebie prac. Spółka planowała, że po zakończeniu najmu sprzeda ten lokal w stanie po przebudowie.
Spór dotyczył kosztów uzyskania przychodu. Wspólnik uważał, że przeprowadzony przez niego remont zwiększył wartość początkową nieruchomości i nakłady te powinny być uwzględnione przy wyliczaniu dochodu ze spółki – w przypadku wynajmu poprzez odpisy amortyzacyjne, a w momencie sprzedaży – jednorazowo.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu się na to nie zgodził. Zwrócił uwagę, że mężczyzna poniósł nakłady jako najemca, a nie jako wspólnik spółki. W związku z tym nie może ich rozliczyć w ramach dochodu ze spółki. W przeciwnym wypadku mogłoby dojść do zawyżenia odpisów amortyzacyjnych, bo z jednej strony mógłby dokonywać ich najemca nieruchomości (w ramach amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym), a z drugiej strony właściciel nieruchomości (spółka jawna, której wspólnikiem jest podatnik).
Do takiego samego wniosku doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Stwierdził, że wspólnik mógłby rozliczyć koszty w ramach dochodu ze spółki, gdyby wydatki na remont pokryła spółka. Tymczasem wydatki poniósł najemca, któremu spółka ich nie zwróci – podkreślił WSA.
Sąd powołał się na wyrok NSA z 16 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 1163/12), z którego również wynikało, że podstawowe znaczenie dla zaliczenia konkretnego wydatku do kosztów uzyskania przychodów ma ich poniesienie przez podatnika, a nie jakikolwiek inny podmiot.
W najnowszym wyroku NSA orzekł tak samo. Potwierdził, że wydatek najemcy nie może być uwzględniany przy wyliczaniu dochodu ze spółki. Sąd wyjaśnił, że w sprawie mamy do czynienia z inwestycją w obcym środku trwałym, a ustawa o PIT wskazuje na możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych przez osobę ponoszącą wydatki na obcy środek trwały.

opinia

Cudzy wydatek nie jest kosztem

Przepisy ustaw podatkowych nie zawierają definicji inwestycji w obcym środku trwałym. W praktyce ukształtował się pogląd, zgodnie z którym są to nakłady podatnika mające na celu ulepszenie środka trwałego niestanowiącego jego własności. Za ulepszone uważa się środki trwałe, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekroczyła 10 tys. zł. Wówczas, w przypadku uznania, iż przeprowadzone w wynajętym lokalu prace są związane z jego ulepszeniem i tym samym spowodują powstanie inwestycji w obcym środku trwałym, najemca co do zasady będzie mógł rozliczyć poniesione wydatki.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 18 października 2018 r., sygn. akt II FSK 2887/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
Grzegorz Grochowina menedżer w KPMG / Dziennik Gazeta Prawna