Firmy, które zabezpieczały kredyty innym podmiotom, mogą znaleźć się w trudnej sytuacji ze względu na problemy ze spłatą kredytów spowodowanych kryzysem finansowym. Przez wiele lat biegli nie kwestionowali braku danych o zabezpieczeniach w informacjach dodatkowych.
Dariusz Serafin, menedżer w MDDP Finance & Accounting Solutions, podkreśla, że obowiązek wykazywania udzielonych przez jednostkę poręczeń jest określony w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości. Stanowi on, że w ramach dodatkowych informacji i objaśnień do sprawozdania finansowego wykazuje się zobowiązania warunkowe, w tym udzielone przez jednostkę gwarancje i poręczenia, także wekslowe.
- Zobowiązanie warunkowe to takie, które stanie się zobowiązaniem, gdy zostaną spełnione określone warunki - wyjaśnia nasz rozmówca.
Dodaje, że przykładem mogą być właśnie poręczenia umów kredytowych. Zobowiązanie u poręczyciela nie powstanie, dopóki kredytobiorca spłaca poręczony kredyt. Nieujawnienie w sprawozdaniu informacji o zobowiązaniach warunkowych (jakkolwiek bezwzględnie wymagane) nie powoduje żadnych negatywnych skutków.
W obecnej sytuacji rynkowej, kiedy niektóre firmy mają problemy z bieżącym regulowaniem płatności, jednostki mogą być zmuszone do ujawnienia zobowiązań powstałych wskutek udzielonych poręczeń lub gwarancji. Ujawnienie takiej transakcji dopiero wtedy, gdy pociąga ona za sobą negatywne skutki finansowe, a nie w momencie jej zainicjowania (czyli udzielenia poręczenia lub wystawienia gwarancji), podważa wiarygodność spółki oraz zarządu sporządzającego sprawozdanie finansowe.
Według Dariusza Serafina w dobie kryzysu zarówno osoby sporządzające, jak i czytelnicy sprawozdań (np. banki lub akcjonariusze) będą z pewnością przykładać większą wagę do analizy pozycji pozabilansowych, w tym zobowiązań warunkowych.
Z kolei Zuzanna Mrugała, partner w MDDP Audyt, przypomina, że zarząd przygotowuje sprawozdanie z działalności spółki, które jest załączane do sprawozdania finansowego. Zgodnie z art. 49 ustawy o rachunkowości powinno ono obejmować istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń. Ekspert radzi, aby analizując sprawozdanie finansowe, sięgnąć także do tego dokumentu. Jeśli bowiem spełnia wymagania ustawy, powinien dostarczyć wielu cennych informacji dotyczących przewidywań odnośnie do przyszłej sytuacji spółki.