Firma odnotowała spadki? Fiskus może żądać wyjaśnień

„Przedsiębiorcy otrzymują wezwania, w których są zobowiązywani, pod groźbą kary, do złożenia wyjaśnień w sprawie spadku dochodów. Czy przedsiębiorca ma obowiązek tłumaczenia się np. z gorszej koniunktury branżowej czy indywidualnej, wzrostu kosztów, inwestycji, nietrafionego kontraktu bądź skutków zmian prawnych ograniczających swobodę działalności gospodarczej itd.?” – pytają posłanki Maria Małgorzata Janyska i Krystyna Sibińska w interpelacji do Ministerstwa Finansów.

Podstawę prawną do tego typu wezwań wyznacza Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art., 155 aktu, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy, organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań, przedłożenia dokumentów lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, w tym także w formie dokumentu elektronicznego. Fiskus zwróci się z żądaniem złożenia wyjaśnień celem sprawdzenia terminowości składania deklaracji czy też wpłacania podatków.

Kodeks karny skarbowy określa z kolei kary, na jakie naraża się przedsiębiorca, który nie udzieli skarbówce wyjaśnień w określonym terminie. „Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających (…) w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych”- stanowi kodeks karny skarbowy. Warto nadmienić, że w 2018 roku minimalna wartość stawki dziennej wynosi 70 zł, zaś maksymalna 28 tys. zł.

Paweł Cybulski w odpowiedzi na interpelację przyznaje, że spadek dochodów jest ważnym elementem dotyczącym informacji w zakresie kondycji finansowej firmy. Tłumaczy, że wezwania kierowane do podatników związane były z weryfikacją corocznych zeznań podatkowych CIT lub PIT, dokonywaną w ramach czynności sprawdzających. „ Jeżeli przedsiębiorca wykazuje znaczny spadek dochodów to na wezwanie organu ma obowiązek udzielenia wyjaśnień, jakie zdarzenia gospodarcze miały wpływ na spadek dochodowości w danym roku podatkowym” – czytamy w odpowiedzi MF.

Resort finansów dodaje, że wyjaśnień wymagają także sytuacje, gdy podatnicy w okresie od pierwszego do przedostatniego miesiąca roku podatkowego wpłacali zaliczki na podatek, co wskazuje, że osiągnęli w tych miesiącach dochód, natomiast rok podatkowy zamknęli stratą lub znacznym obniżeniem dochodu w stosunku do osiągniętego od pierwszego do przedostatniego miesiąca roku podatkowego. Takie wyjaśnienia mają służyć skarbówce do tzw. analizy ryzyka wyłudzeń podatkowych. Fiskus określa tym samym ryzyko korzystania z tzw. optymalizacji podatkowej. „Złożenie przez podatnika wyczerpujących wyjaśnień ma na celu m.in. uznanie przez organ podatkowy spadku dochodowości za uzasadnione ekonomicznie oraz wstępne wykluczenie optymalizacji podatkowej, bez konieczności weryfikacji tego w drodze kontroli podatkowej”- wyjaśnia Paweł Cybulski.

Skarbówka bazując wyłącznie na danych zawartych w deklaracjach podatkowych i sprawozdaniach finansowych nie zawsze jest w stanie uzasadnić ekonomicznie spadku dochodowości, co uzasadnia przesyłanie pism z wezwaniem do złożenia wyjaśnień. Liczba takich listów rośnie. W 2015 roku do firm trafiło 392 pisma, rok później 400, zaś w 2017 roku firmy otrzymały 475 wezwań do złożenia wyjaśnień.

Odpowiedź na interpelację nr 23486 w sprawie wezwań przedsiębiorców o wyjaśnienie spadku dochodów