Wspólnik, który przejął nieruchomości likwidowanej spółki, nie odpisze podatku naliczonego, nawet jeśli otrzymał fakturę. A likwidowana spółka musi daninę odprowadzić – orzekł NSA.
Chodziło o podatniczkę, która wraz z drugim wspólnikiem postanowiła rozwiązać spółkę jawną bez – jak podkreśliła – przeprowadzania likwidacji. Zasadniczo art. 14 ustawy o VAT zmusza do zapłaty podatku od towarów, które pozostają w zlikwidowanej spółce jawnej.
Wspólnicy postanowili jednak, że obejdą ten obowiązek. Najpierw podzielili majątek; kobieta przejęła wszystkie rzeczy i prawa majątkowe i zobowiązała się zwrócić drugiemu wspólnikowi równowartość przypadającego na niego udziału.
Następnie spółka wystawiła na wspólniczkę faktury dokumentujące nabycie środków trwałych (z 23 proc. VAT). Jako formę płatności wpisano „likwidacja spółki jawnej”.
Kobieta chciała odliczyć podatek naliczony wynikający z tych faktur. Naczelnik urzędu skarbowego nie zamierzał jednak oddać podatku, bo uznał, że nabycie nieruchomości przez podatniczkę miało charakter nieodpłatny. Nie zmienia tego fakt, że podatniczka zobowiązała się wypłacić wspólnikowi równowartość przypadającego na niego udziału.
Kobieta się z tym nie zgadzała. Twierdziła, że transakcja była odpłatna, bo nieruchomości zostały jej przekazane w miejsce świadczenia pieniężnego przysługującego wspólnikowi z tytułu udziału w spółce i wycofania wniesionego wkładu.
Przegrała jednak w sądach obu instancji. WSA w Kielcach uznał, że nie ma bezpośredniego związku pomiędzy wniesieniem wkładu przez podatniczkę do spółki a nabytymi nieruchomościami, których dotyczą zakwestionowane faktury. Wyjaśnił, że spółka musiała uregulować podatek należny, bo nabywając nieruchomości, odliczyła podatek naliczony.
Wyrok potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Uznał, że sporne faktury nie dają podatniczce prawa do odliczenia, bo czynność miała charakter nieodpłatny.
Podobną sprawą sąd kasacyjny zajmował się 3 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 640/14). Wyjaśnił wtedy, że brak prawa do odliczenia po stronie wspólnika w obliczu uregulowania podatku należnego przez spółkę nie narusza zasady neutralności VAT. Wyjaśnił, że likwidowana spółka musiała odprowadzić VAT do urzędu skarbowego z uwagi na to, że pozyskując dane towary, odliczyła związane z nim podatki. W takim przypadku ma w pełni zastosowanie zasada „opodatkowanie – odliczenie” – wyjaśnił sąd. Z kolei wspólnik otrzymujący tego rodzaju majątek uzyskuje go nieodpłatnie, wobec czego nie jest obciążony podatkiem, do zapłacenia którego zobowiązana jest spółka. Również zatem po jego stronie nie jest zakłócona zasada neutralności – stwierdził NSA 3 marca 2015 r.
Wspólnik uzyskuje majątek nieodpłatnie, więc nie jest obciążony podatkiem
orzecznictwo
Wyrok NSA z 19 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 1447/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
