Gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna pomniejszona o VAT.
ANALIZA
Ostatnia nowelizacja ustawy o VAT wprowadziła zmiany w opodatkowaniu pośrednictwa w świadczeniu usług. Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Dodanie wskazanego ustępu stanowi doprecyzowanie, w jaki sposób jest określana podstawa opodatkowania przy świadczeniu usług o podobnym charakterze do usług m.in. pośrednictwa, jeżeli podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług.

Przepisy unijne

Według Rafała Pawlickiego, menedżera w zespole VAT firmy Deloitte, wydaje się, że intencją ustawodawcy było implementowanie do polskiej ustawy o VAT art. 28 Dyrektywy VAT. W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Przepis ten dotyczy sytuacji, w której podatnik zobowiązał się do wyświadczenia usługi, jednak faktycznie jest ona wykonywana przez podmiot trzeci (np. zastępstwo budowlane). W celu uproszczenia rozliczeń VAT przyjęto fikcyjne założenie, że podatnik zakupił przedmiotowe usługi, a następnie sam je wyświadczył, przy czym nie ma znaczenia, czy podatnik doliczył do tej usługi prowizję za pośrednictwo.
- Takie rozwiązanie pozwala określić, co jest przedmiotem opodatkowania, umożliwiając tym samym identyfikację pozostałych elementów konstrukcyjnych podatku bez konieczności wprowadzania dodatkowych uregulowań w tym zakresie - tłumaczy Karolina Kozak, konsultant w zespole VAT firmy Deloitte.

Nie dopracowano noweli

Eksperci z Deloitte wskazują, że wprowadzony przepis nie jest bezpośrednią implementacją regulacji unijnych, a jedynie ich fragmentarycznym przeniesieniem na grunt krajowy. Nie odwołując się do fikcji świadczenia przez pośrednika/agenta zakupionej, a następnie odsprzedanej usługi, nie definiuje on istoty zjawiska ujętego w Dyrektywie VAT.
- Rodzi to wiele wątpliwości praktycznych. Na przykład nie jest jasne, czy podstawa opodatkowania rzeczywiście obejmuje wszystko, co otrzymuje pośrednik, czy tylko wartość usług bazowych (czyste refakturowanie), a jego wynagrodzenie (prowizja) powinno być rozpatrywane osobno - zauważa Rafał Pawlicki.
Karolina Kozak dodaje, że nie ma pewności, jak powinno ustalać się obowiązek podatkowy i stawkę VAT (w stosunku do całości otrzymanej kwoty czy oddzielnie dla świadczenia bazowego i prowizji).
Podatnicy nadal mogą jednak powołać się na uregulowania dyrektywy, przyjmując wspomnianą fikcję świadczenia. W ten sposób będą mogli określić elementy konstrukcyjne podatku, unikając części przywołanych wyżej wątpliwości.
- Choć zmierzamy we właściwym kierunku, rozliczenie VAT od tzw. komisu usług wciąż może sprawiać duże trudności - podsumowują eksperci Deloitte.
Ważne!
Rozliczenie VAT od tzw. komisu usług może sprawiać duże trudności i rodzić spory interpretacyjne. Istotne będzie obserwowanie praktyki urzędów w stosowaniu nowych przepisów