Spółka zawarła kontrakt menedżerski dotyczący pełnienia funkcji prezesa zarządu. Zgodnie z jego zapisami oprócz wynagrodzenia spółka zobowiązała się udostępnić menedżerowi pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem, telefon komórkowy, komputer przenośny wraz z niezbędnym dodatkowym wyposażeniem przez cały okres obowiązywania ww. umowy z wyłączeniem korzystania z nich dla celów prywatnych. Spółka pokryła menedżerowi koszty profilaktycznych badań lekarskich, uczestnictwa w kursach i szkoleniach, a także zakupu paliwa do prywatnego samochodu oraz koszty ubezpieczenia OC w zakresie pełnienia funkcji w zarządzie. Czy te dodatkowe świadczenia będą generować przychód po stronie menedżera?
Przedstawiona sprawa jest dość złożona, bo dotyczy kilku grup kosztów i każdą z nich należy rozpatrywać oddzielnie.
Zacznijmy jednak od tego, że istotą kontraktu menedżerskiego jest odpłatne i stałe zarządzanie przedsiębiorstwem zleceniodawcy w jego imieniu i na jego rzecz. Składniki majątku przedsiębiorstwa wykorzystywane przez menedżera do celów służbowych mają mu ułatwić zarządzanie i kierowanie przedsiębiorstwem. Wykorzystanie pozostawionego do dyspozycji menedżera majątku firmy nie może więc być uznane za nieodpłatne świadczenie na jego rzecz w sytuacji, gdy te składniki są wykorzystane jedynie do celów służbowych służących realizacji zawartego kontraktu. Umożliwienie menedżerowi korzystania ze składników majątku spółki, w której jest on zatrudniony na podstawie kontraktu, należy traktować jako formę zabezpieczenia przez spółkę realizacji podpisanej umowy. Nie można więc przyjąć, że osoba zatrudniona w firmie na podstawie kontraktu menedżerskiego – oprócz przychodu wynikającego z odpłatności za czynności wykonywane w jego ramach – uzyskuje dodatkowy przychód z nieodpłatnych świadczeń z tytułu korzystania z majątku należącego do spółki. Dopiero w sytuacji, w której majątek spółki byłby wykorzystywany przez menedżera dla celów osobistych, można mówić o nieodpłatnym świadczeniu i powstaniu przysporzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jeśli taka sytuacja nie ma miejsca, spółka nie będzie zobowiązana do obliczenia i pobrania zaliczki na PIT.
Jeśli chodzi o badania profilaktyczne, na spółce nie ciąży obowiązek kierowania menedżera na tego typu badania. Niemniej jednak celowość ich wykonania może wynikać z warunków, w jakich ma być wykonywana jego praca. Wówczas zapewnienie menedżerowi profilaktycznych badań lekarskich można uznać za realizację celu określonego w art. 304 par. 1 kodeksu pracy, tj. obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy dla osób świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. W takiej sytuacji pokrycie kosztów badań profilaktycznych nie rodzi po stronie menedżera przychodu podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jeśli chodzi o finansowanie przez spółkę kosztów uczestnictwa menedżera w kursach i szkoleniach, to co do zasady tego typu świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako przychód podlegający opodatkowaniu PIT, jeżeli udział menedżera w kursach i szkoleniach nastawiony jest na poszerzenie jego indywidualnej wiedzy i umiejętności. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy został on zobowiązany do obowiązkowego uczestnictwa w konkretnych kursach i szkoleniach związanych z wykonywaniem przez niego obowiązków menedżerskich – wtedy menedżer nie uzyska indywidualnego przysporzenia majątkowego.
Analogicznie będzie w przypadku pokrycia kosztów ubezpieczenia OC od wykonywanych funkcji zarządczych – jeżeli świadczenie to nie będzie miało indywidualnego charakteru dotyczącego ochrony ubezpieczeniowej na rzecz konkretnej osoby, a ubezpieczenia skierowanego do każdej osoby pełniącej stanowisko prezesa zarządu w spółce, brak będzie możliwości ustalenia indywidualnej wartości takiego świadczenia.
Na koniec pozostały do omówienia wydatki związane z eksploatacją auta. Menedżer, któremu na podstawie kontraktu zwracane są koszty przejazdów pozamiejscowych samochodem prywatnym – stanowiących podróż – uzyskiwać będzie przychód w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednak przychód ten będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania do wysokości kilometrówki (określonej w odrębnych przepisach). Jeżeli pokrywane lub zwracane przez spółkę koszty są wyższe od wspomnianych limitów, to nadwyżka ponad te limity podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako przychód, od którego spółka powinna pobierać zaliczki na podatek dochodowy. Zwolnienie nie dotyczy jednak wyjazdów lokalnych (tj. w ramach tej samej miejscowości), bowiem zdaniem fiskusa nie mają one charakteru podróży, z której zwrot wydatków może być zwolniony z opodatkowania w ramach limitu kilometrówki.
Interpretację taką potwierdził m.in. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 17 stycznia 2018 r. (nr 0111-KDIB2-3.4011.246.2017.5.AB).
WAŻNE
Dopiero w sytuacji, w której majątek spółki byłby wykorzystywany przez menedżera do celów osobistych, można mówić o nieodpłatnym świadczeniu i powstaniu przysporzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.).