Subskrybuj nas na Youtube
Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, które weszły w życie z początkiem nowego roku, są tak obszerne i ważne, że przedstawiamy je aż w dwóch numerach o powiększonej objętości. Zachowaliśmy w nich tabelaryczny układ treści, gdyż pozwala on czytelnikom na wygodne prześledzenie zmian w brzmieniu przepisów oraz szybkie zapoznanie się z komentarzem eksperta do konkretnych jednostek redakcyjnych ustawy.
/>
Większość omawianych zmian została wprowadzona przez ustawę z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. poz. 2175). Nowelizacja ta wdraża częściowo unijną dyrektywę ATAD (rok przed terminem) i ma przede wszystkim doprowadzić do uszczelnienia systemu podatkowego. Temu celowi służyć ma na przykład wyodrębnienie źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych, gdyż podatnicy nie będą mogli kompensować strat z kapitałów pieniężnych z dochodami z innej działalności gospodarczej. Do zwiększenia obciążeń podatkowych zmierzają także nowe przepisy ograniczające wysokość odsetek od pożyczek i kredytów, które można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, oraz wprowadzenie limitu dotyczącego zaliczania wydatków na usługi niematerialne do kosztów uzyskania przychodów w przypadku podmiotów powiązanych.
Co gorsza, nie wszystkie zmiany, które weszły w życie 1 stycznia br., zostały wprowadzone prawidłowo. W szczególności nie zakładano opodatkowania wkładów pieniężnych do spółek, a także zbyt mało precyzyjnie sformułowano art. 15ca, wyłączający z kosztów uzyskania przychodu koszty finansowania dłużnego z uwagi na brak rynkowej zdolności kredytowej podatnika. Resort finansów zapowiedział już zmianę tych budzących wątpliwości interpretacyjne przepisów, co zostało uwzględnione w treści komentarza.
Zachęty do tworzenia PGK
Od początku 2018 r. znacznie łatwiej będzie tworzyć podatkowe grupy kapitałowe. Obniżono bowiem:
z 1 mln do 500 tys. zł przeciętną wysokość kapitału zakładowego, jaki muszą posiadać spółki tworzące PGK,z 95 proc. do 75 proc. minimalną wysokość bezpośredniego udziału, jaki spółka dominująca musi posiadać w kapitale spółek zależnych,minimalny próg rentowności PGK z 3 proc. do 2 proc. rocznie.
Podmioty tworzące PGK utraciły natomiast swobodę wyznaczenia podmiotu reprezentującego, gdyż obecnie to spółka dominująca reprezentuje podatkową grupę kapitałową. Ponadto termin zgłoszenia naczelnikowi urzędu skarbowego umowy o utworzeniu PGK został skrócony z 3 miesięcy do 45 dni przed rozpoczęciem roku podatkowego. Przy czym tak jak dotychczas po rejestracji umowy PGK nie może być rozszerzona o inne spółki. Nowym wymogiem jest zaś to, że podatkowa grupa kapitałowa nie może być pomniejszona o którąkolwiek ze spółek tworzących tę grupę, z wyjątkiem przejęcia spółki tworzącej PGK przez inną spółkę z tej grupy. W tym ostatnim przypadku w PGK muszą jednak pozostać minimum dwie spółki.
Wprowadzono również rozwiązania mające zapobiec wykorzystywaniu podatkowych grup kapitałowych do optymalizacji podatkowych. Przede wszystkim w przypadku utraty statusu PGK w wyniku naruszenia warunków uznania jej za podatnika, spółki dotąd ją tworzące będą zobowiązane rozliczyć podatek dochodowy wstecz (przyjmując, iż PGK w tym czasie w ogóle nie istniała).
Podział źródeł przychodów
Nowelizacja położyła kres sztucznemu kreowaniu strat na operacjach finansowych. W tym celu wprowadzono nowe, odrębne źródło przychodów (dochodów) w postaci zysków kapitałowych. Zaliczono do niego przychody enumeratywnie wymienione w dodanym art. 7b (m.in. przychody z dywidend, z umorzenia udziałów, ze zbycia wierzytelności).
Od 1 stycznia br. przedmiotem opodatkowania jest zaś dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. Istotne znaczenie ma to, że rozliczanie dochodu lub straty będzie miało miejsce w ramach tych odrębnych źródeł i nie będzie możliwości kompensowania strat z kapitałów pieniężnych z dochodami z innej działalności gospodarczej. Wyjątek dotyczy jedynie banków i innych instytucji finansowych, których przychody są nadal zaliczane do jednego źródła.
Niedostateczna kapitalizacja
Od nowego roku zasady regulujące niedostateczną kapitalizację uległy rewolucyjnym zmianom. Obecnie nie dotyczą one bowiem jedynie finansowania dłużnego od podmiotów powiązanych, ale obejmują też koszty zadłużenia udzielonego przez instytucje zewnętrzne.
Po nowelizacji do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć kosztów finansowania dłużnego w części, w jakiej ich nadwyżka przekracza 30 proc. podatkowego wskaźnika EBITDA. W celu jego obliczenia sumę przychodów podatkowych należy zaś pomniejszyć o sumę przychodów o charakterze odsetkowym, a następnie od tej kwoty odjąć jeszcze sumę kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne oraz koszty finansowania dłużnego. Ważne jest, że powyższego ograniczenia w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów nie stosuje się do nadwyżki kosztów finansowania dłużnego poniżej 3 mln zł oraz do przedsiębiorstw finansowych (ich katalog określono w ustawie).
Co istotne, podatnik nie traci bezpowrotnie możliwości uwzględnienia kosztów finansowania dłużnego, które z powodu przekroczenia limitu nie były w danym roku zaliczone do kosztów podatkowych. Będzie on miał bowiem prawo do ich rozliczenia w następnych 5 latach podatkowych (o ile nie zostaną przekroczone kwoty limitów w tych kolejnych latach).
