Obwieszczenie z wykazem organizacji pożytku publicznego zostało wydane na podstawie uchylonego przepisu ustawy o PIT. Mimo to podatnicy mogą korzystać z wykazu przy przekazywaniu 1 proc. podatku.
ANALIZA
Minister pracy wydał 29 grudnia 2008 r. obwieszczenie w sprawie wykazu organizacji pożytku publicznego na dzień 30 listopada 2008 r. (M.P. nr 96, poz. 827). Jednak w treści obwieszczenia została powołana niewłaściwa podstawa prawna - nieobowiązujący art. 45 ust. 5g ustawy o PIT. Podstawą prawną wydania obwieszczenia z wykazem organizacji powinien być art. 10 ust. 5 ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Powstała wątpliwość, czy taki wykaz może być podstawą do przekazywania 1 proc. podatku w rozliczeniu za 2008 rok.
- Błędnie wskazana podstawa prawna nie musi stanowić o braku podstawy do przekazywania 1 proc. podatku - podkreśla Anna Łukaszewicz-Obierska, radca prawny, wspólnik w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.

Źródło błędu

Zdaniem Katarzyny Płowens, aplikanta radcowskiego, konsultanta w Grant Thornton Frąckowiak, wydaje się, że podstawą prawną w tym zakresie powinien być - zgodnie z ustawą zmieniającą ustawę o PIT - art. 10 ust. 5 tej ustawy, który w zamyśle ustawodawcy miał być przepisem przejściowym regulującym kwestię przekazywania 1 proc. podatku na rzecz organizacji w zeznaniach podatkowych za 2008 rok. Tymczasem przepis ten obowiązuje dopiero od 1 stycznia 2009 r.
- Oznacza to, że 29 grudnia 2008 r. - gdy obwieszczenie zostało ogłoszone - nie było podstawy prawnej do jego wydania i jest ono nieważne. W tej sytuacji minister powinien czym prędzej wydać obwieszczenie na podstawie obowiązującego art. 10 ust. 5 ustawy zmieniającej ustawę o PIT - podkreśla Katarzyna Płowens.
Dodaje, że gdyby tak się nie stało, organy podatkowe powinny honorować dyspozycje podatników i przekazywać 1 proc. podatku dla organizacji wymienionych w nieważnym wykazie.
Ważne!
Aby przekazać 1 proc. podatku w zeznaniu PIT, podatnik musi wpisać nazwę wybranej organizacji i jej numer KRS
Innego zdania jest Anna Łukaszewicz-Obierska, która twierdzi, że wykaz organizacji zawarty w obwieszczeniu ma jedynie charakter informacyjny. Stąd błędna podstawa wydania obwieszczenia nie znosi ważności samego wykazu. Tym samym nie powinna ona mieć wpływu na możliwość przekazania 1 proc. podatku na rzecz organizacji, która na dzień 30 listopada 2008 r. stanowiła organizację pożytku publicznego.
- Jednak w celu uniknięcia wszelkich wątpliwości byłoby wskazane, aby minister pracy wydał obwieszczenie prostujące błąd we wskazaniu podstawy prawnej - podpowiada nasza rozmówczyni z kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.

Obwieszczenie to nie prawo

Obwieszczenie nie stanowi źródła prawa. Takiego zdania jest Krzysztof Rutkowski, starszy konsultant w Ernst & Young, który w rozmowie z nami wskazuje, że obwieszczenie ma charakter informacyjno-techniczny (stosowane jest m.in. przy sprostowaniach aktów prawnych bądź ogłaszaniu ich tekstów jednolitych). Ministerialnego wykazu nie należy zatem automatycznie oceniać poprzez kryteria charakterystyczne dla źródeł prawa, tj. jego obowiązywania, ważności czy też skuteczności prawnej. Zarówno art. 10 ust. 5 ustawy nowelizującej ustawę o PIT, jak i art. 27a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie wskazują, na rzecz których organizacji podatnicy mogą przekazywać 1 proc. swojego podatku.
- W konsekwencji niesłuszna byłaby próba pozbawienia podatnika możliwości odliczenia z tytułu wpłaty na rzecz organizacji spełniającej warunki ustawowe tylko z powodu wadliwości wykazu. Inaczej rzecz by się miała, gdyby wykaz przybrał formę rozporządzenia, jak chociażby w przypadku wykazu podmiotów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych przez podatników jako zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych - podsumowuje Krzysztof Rutkowski.
291,6 mln zł
otrzymały łącznie organizacje pożytku publicznego z 1 proc. podatku z PIT za 2007 rok