Subskrybuj nas na Youtube
Nadużywanie statusu podmiotu leczniczego, tworzenie NZOZ-ów lub przekształcanie w nie już istniejących podmiotów dla uzyskania zwolnienia z VAT może być traktowane jako nadużycie prawa – napisał resort w odpowiedzi na pytanie DGP.
Z pisma wynika, że jeżeli NZOZ świadczy wyłącznie usługi pomocnicze, to choćby nawet były one „ściśle związane” z medycznymi, nie skorzysta ze zwolnienia.
Chodzi o sprzątanie, pranie i inne usługi związane z obsługą pacjenta przez prywatne zakłady opieki zdrowotnej. To, czy są one zwolnione z VAT, miała wyjaśnić interpretacja ogólna ministra finansów, ale spowodowała jeszcze więcej wątpliwości.
Widać to po różnicy zdań między przedstawicielami branży, a konkretnie prywatnych ZOZ-ów, a wypowiedziami i stanowiskiem Ministerstwa Finansów.
Przedstawiciele niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej twierdzą, że opublikowana w zeszłym tygodniu interpretacja ogólna (nr PT1.8101.5.2017.PSG.622) jest dla nich korzystna i są z niej zadowoleni.
Najnowsza odpowiedź Ministerstwa Finansów na pytanie DGP może ich mocno rozczarować (patrz ramka).
Kto ma wykonywać usługi
Niewątpliwie interpretacja rozwiała wątpliwości co do jednego: które usługi mogą być traktowane jako „ściśle związane” z medycznymi. Minister finansów podał ich cały katalog i wyjaśnił, że nie muszą być wykonywane w obecności pacjenta. Chodzi np. o sprzątanie sal operacyjnych, zmianę pościeli, przyjmowanie i wypisywanie chorych ze szpitala.
Nadal jednak pozostała kwestia, kto może korzystać z tej preferencji. W interpretacji ogólnej minister wyjaśnił, że dane czynności muszą być „wykonywane na rzecz podmiotu leczniczego na jego terenie przez odpowiednie podmioty, tj. podmioty świadczące usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia”.
Powstał problem, czy ze zwolnienia mogą korzystać prywatne NZOZ-y, które w rzeczywistości świadczą głównie czynności „ściśle związane” z medycznymi (np. zajmują się cateringiem bądź sprzątaniem w szpitalach).
Branża usług okołomedycznych uważa, że tak. Tłumaczy, że usługą leczniczą jest każda usługa, która wpływa na kondycję pacjenta. Minister finansów wyjaśnił bowiem w interpretacji ogólnej, że wszystko, co dzieje się wokół pacjenta, jest usługą medyczną. Oznacza to, że także sprzątanie, dezynfekcja pomieszczeń, zapewnienie wyżywienia dla pacjentów – twierdzą przedstawiciele branży.
Za niewykluczone uważają więc, że po wydaniu interpretacji ogólnej zaczną powstawać NZOZ-y do wykonywania usług „ścisłe związanych z medycznymi”.
Decydują usługi podstawowe
Resort finansów widzi to inaczej. W odpowiedzi na pytanie naszej redakcji resort podkreślił, że usługi ściśle związane z podstawowymi (w zakresie opieki medycznej) są zwolnione z VAT tylko pod warunkiem, że są wykonywane przez podmioty świadczące usługi podstawowe (tj. rzeczywiście świadczące takie usługi).
MF powołał się na art. 43 ust. 17a ustawy o VAT. „Skoro zaś warunkiem podmiotowym zwolnienia dla usług w zakresie opieki medycznej jest ich wykonywanie przez podmioty lecznicze w ramach ich działalności leczniczej, również tylko podmioty o takim charakterze będą mogły korzystać ze zwolnienia w przypadku usług ściśle z ww. usługami związanymi – czytamy w odpowiedzi MF.
To oznaczałoby, że jeżeli NZOZ świadczy wyłącznie usługi pomocnicze, to choćby nawet były one „ściśle związane” z medycznymi, nie skorzysta ze zwolnienia (patrz. opinia eksperta).
Podobny wniosek płynął z wypowiedzi na naszych łamach Wojciecha Śliża, dyrektora departamentu VAT w MF („Koniec podatkowych oszczędności w szpitalach” – DGP nr 5/2018). – W uproszczeniu można przyjąć, że zwolnienie dla „usług ściśle związanych” z medycznymi będzie przysługiwać, gdy „szpitale będą świadczyć usługę na rzecz szpitala” – wyjaśnił wtedy dyr. Śliż. Dodał, że szpitale tylko na tym skorzystają, bo „zyskają bodziec, aby efektywnie wymieniać się swoimi zasobami”.
Również z odpowiedzi MF dla naszej redakcji wynika, że nadużywanie statusu podmiotu leczniczego, tworzenie NZOZ-ów lub przekształcanie w nie już istniejących podmiotów dla uzyskania preferencji VAT może być traktowane jako nadużycie prawa i może skutkować utratą możliwości skorzystania ze zwolnienia.
Odpowiedź Ministerstwa Finansów na pytanie DGP
Głównym celem wydania interpretacji ogólnej Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 grudnia 2017 r., nr PT1.8101.5.2017.PSG.622, było usunięcie wątpliwości dotyczących przedmiotowego zakresu zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT. Wobec bowiem różnego zakresu usług świadczonych w ramach umów outsourcingu funkcjonujących w praktyce gospodarczej, powstawały wątpliwości, jakie usługi można uznać za ściśle związane ze świadczeniem usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.
Fakt ograniczeń zastosowania wyżej wymienionego zwolnienia do określonego kręgu podmiotów został wskazany w treści interpretacji ogólnej kilkukrotnie. Przepis art. 43 ust. 17a ustawy o VAT w sposób jasny wskazuje, że zwolnienie, o którym mowa m.in. w ust. 1 pkt 18a, ma zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi (a więc w zakresie opieki medycznej), dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe (tj. rzeczywiście świadczących takie usługi). Skoro zaś warunkiem podmiotowym zwolnienia dla usług w zakresie opieki medycznej jest ich wykonywanie przez podmioty lecznicze w ramach ich działalności leczniczej, również tylko podmioty o takim charakterze będą mogły korzystać ze zwolnienia w przypadku usług ściśle z ww. usługami związanymi.
Czynności ściśle związane z usługą w zakresie opieki medycznej (czynności pomocnicze, których przykłady wymienione zostały w interpretacji ogólnej) będą objęte zakresem zwolnienia od podatku, pod warunkiem że będą wykonywane na rzecz podmiotu leczniczego na jego terenie przez odpowiednie podmioty, które również świadczą usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Podmioty niebędące leczniczymi (np. prywatne firmy sprzątające lub cateringowe) nie będą mogły z przedmiotowego zwolnienia korzystać.
Przepis art. 43 ust. 17 pkt 2 ustawy o VAT stanowi, że zwolnienia, o których mowa m.in. w ust. 1 pkt 18 i 18a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia. Przepis ten może znaleźć zastosowanie w przypadku nadużywania statusu podmiotu leczniczego, tworzenia podmiotów lub przekształcania formy podmiotów świadczących wyłącznie usługi pomocnicze do usług w zakresie opieki medycznej w celu skorzystania z przedmiotowego zwolnienia.
OPINIA
Trzeba też świadczyć usługi medyczne
/>
Z odpowiedzi Ministerstwa Finansów dla DGP jasno wynika, że nawet jeżeli podmiot ma status niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej, ale tylko się zajmuje czynnościami typu: catering, sprzątanie, obsługa pielęgniarska, to nie korzysta ze zwolnienia z VAT. Musiałby oprócz tego świadczyć podstawowe usługi medyczne, polegające na ochronie zdrowia lub profilaktyce, np. przeprowadzać zabiegi czy badania lekarskie.
Oczywiście, jeżeli ktoś spojrzy na sam art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT, to może wywnioskować, że zwolnieniu podlegają też NZOZ-y, które zajmują się wyłącznie cateringiem dla chorych bądź sprzątaniem sal operacyjnych. Trzeba jednak zajrzeć jeszcze do art. 43 ust. 17a ustawy.
