Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Taka procedura nie będzie jednak możliwa w przypadku paliwa. Można więc założyć, że Ministerstwo Finansów osiągnie swój cel i ukróci proceder polegający na „kupowaniu” faktur. Przypomnijmy: dziś ma to miejsce np. na stacjach benzynowych, gdzie klienci często zostawiają paragony na ladzie. Te są skrupulatnie zbierane, a potem za odpowiednią odpłatnością wymieniane na fakturę. Ten, kto ją dostanie, odlicza potem wynikający z niej VAT (bądź tylko jego 50 proc., ale jednak), a kwotę netto zalicza do podatkowych kosztów. Resort finansów mówi dość i chce, żeby faktury dające prawo do podatkowych odliczeń były wymieniane tylko za paragony, na których będzie podany numer NIP kupującego. Ale MF zdaje sobie sprawę, że nie wszystkie obecnie funkcjonujące kasy mają możliwość generowania na paragonie fiskalnym numeru NIP nabywcy. Dlatego zakłada, że podatnik będzie musiał już w momencie zakupu zgłosić sprzedawcy, że chce fakturę otrzymać. Jeśli tego nie zrobi, sprzedawca wręczy mu paragon, którego nie będzie już można na nią zamienić.
Koniec z wymianą
Resort finansów do ukrócenia praktyk polegających na wystawianiu pustych faktur na podstawie paragonów nieodebranych przez klientów chce wykorzystać zaopiniowany właśnie projekt nowelizacji ustawy o VAT i prawa o miarach. Zakłada on stopniowe wprowadzanie nowych kas fiskalnych, które będą działać online. W uzasadnieniu do projektu napisano dosłownie: „Jeżeli więc nabywca, będący podatnikiem, będzie chciał otrzymać fakturę do paragonu, który posiada, to sprzedawca wystawi mu taką fakturę tylko w tej sytuacji, kiedy na paragonie będzie wpisany numer NIP nabywcy”. Taki ma być sens planowanego nowego ust. 4 w art. 106b ustawy o VAT. Zacytujmy go: „w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę wystawia się na rzecz nabywcy towarów i usług będącego podatnikiem, wyłącznie jeżeli paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku albo podatku od wartości dodanej”.
Mylny wniosek
Niektórzy wyciągnęli z tego wniosek, że podatnicy VAT nie mają co liczyć na fakturę, jeśli nie okażą paragonu z NIP. To stawiałoby ich w gorszej sytuacji niż konsumentów, bo ci nadal mogliby - tak jak i dziś - żądać w ciągu trzech miesięcy wymiany paragonu na fakturę. Oczywiście przedstawiając paragon bez NIP, konsument dostanie fakturę również bez NIP, ale jednak do wymiany dokumentów dojdzie. Powstało więc wrażenie, że po wejściu w życie nowych przepisów konsumenci będą w lepszej sytuacji niż podatnicy VAT. Nic bardziej mylnego. Istotny jest bowiem status nabywcy w danej transakcji, a nie to, czy w ogóle jest on podatnikiem VAT – wyjaśniło MF w odpowiedzi na pytanie DGP. Przedsiębiorca może robić zakupy zarówno dla celów prowadzonej działalności gospodarczej (wtedy występuje jako podatnik VAT), jak i dla celów osobistych (wtedy nie występuje jako podatnik VAT). Należy więc rozróżnić, w jakim charakterze występuje przedsiębiorca w momencie zakupu: jako nabywca będący podatnikiem VAT czy jako zwykły nabywca (niebędący podatnikiem VAT).
Nowy art. 106b ust. 4 ustawy o VAT ma być – jak tłumaczy MF – skierowany wyłącznie do nabywcy występującego w charakterze podatnika VAT. „W pozostałych przypadkach, jeżeli faktura ta byłaby wystawiana na żądanie klienta (niewystępującego w charakterze podatnika VAT), paragon ten nie będzie zawierał NIP nabywcy, a tym samym faktura również nie będzie zawierać NIP nabywcy” – wyjaśnia MF.
Taka faktura bez NIP nie będzie uprawniać do odliczenia wykazanego na niej podatku naliczonego. Przyda się natomiast np. dla udokumentowania prawa do ulg podatkowych, bo z paragonu fiskalnego nie wynika, kto dokonał zakupu, a z faktury już tak.
Ponowny zakup
Niezależnie od wyjaśnień ministerstwa przedsiębiorcy nie będą do końca na straconej pozycji, gdy z roztargnienia, zapomnienia bądź innych przyczyn nie zgłoszą od razu przy zakupie, że potrzebują faktury (z NIP). Jeżeli wezmą paragon bez NIP, to należy założyć, że będą mogli zwrócić towar, a następnie kupić go jeszcze raz, z tym że już na fakturę z NIP.
Fragment odpowiedzi MF na pytanie DGP
Istotny jest status nabywcy w danej transakcji, a nie to, czy w ogóle jest on podatnikiem VAT, czy też nie. Jeśli nabywcą towarów lub usług jest osoba fizyczna niebędąca (dla danej transakcji) podatnikiem VAT, to sprzedawca nie ma obowiązku wystawienia faktury dokumentującej tę transakcję. Jeśli jednak nabywca ten zażąda wystawienia faktury i żądanie zostanie zgłoszone w ciągu 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, to sprzedawca jest zobligowany do jej wystawienia. W tym przypadku faktura nie będzie zawierała NIP nabywcy.
