Nowe przepisy mają służyć eliminacji szarej strefy w obrocie wyrobami tytoniowymi. Początkowo problem polegał na obejmowaniu suszu fikcyjnymi sprzedażami w ramach dostaw wewnątrzwspólnotowych. Transakcje odbywały się zatem bez akcyzy, a sprzedaż tytoniu pośrednikowi nie była rejestrowana. Choć zmiany z 2016 roku zaostrzyły kryteria dopuszczenia tzw. pośredniczących podmiotów tytoniowych i wprowadziły obowiązek prowadzenia ewidencji suszu, to problem produkcji tytoniu przez nielegalne wytwórnie pozostał.
Nowela ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych zaostrza nadzór nad krajowymi uprawami tytoniu i późniejszym handlem. Nowe przepisy ograniczają możliwość sprzedaży suszu tytoniowego połączonej z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem, bez akcyzy. Uprawnione do tego będą jedynie podmioty prowadzące skład podatkowy lub pośredniczące podmioty tytoniowy, a nie jak dotychczas rolnicy. Rolnik będzie mógł dokonać sprzedaży suszu tytoniowego bez akcyzy jedynie podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczącemu podmiotowi tytoniowemu. Sprzedaż suszu tytoniowego połączona z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem samodzielnie przez rolnika będzie możliwa, ale wiązała się będzie z obowiązkiem zapłaty akcyzy. Kwota zapłaconego podatku będzie jednak podlegała zwrotowi.
Nabywców surowca tytoniowego, czyli pośredniczące podmioty tytoniowe oraz przedsiębiorców zagranicznych posiadających oddział z siedzibą na terytorium kraju obejmuje jeszcze jedna zmiana. Ustawa zobowiązuje ich do przekazywania Dyrektorowi Generalnemu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa danych dotyczących zakupionego suszu tytoniowego. Gromadzone przez urzędnikom informacje mają umożliwić przeprowadzanie tzw. kontroli krzyżowej, podczas której weryfikacji podlegać będzie ilość sprzedanego z ilością skupionego suszu tytoniowego. Na producentów też czekają obowiązki sprawozdawcze. Ci będą musieli ubiegać się wpis do rejestru prowadzonego przez Agencję Rynku Rolnego.
Nowelizacja zobliguje podmioty dokonujące sprzedaży suszu tytoniowego także do przekazania corocznych sprawozdań dotyczących ich działalności. Resort finansów oczekuje, że projektowane przepisy zmniejszą ilość tytoniu dostarczanego nielegalnie do wytwórni, a także - poprawią warunki legalnie działających podmiotów.
Wnioskodawca planuje, że projektowana ustawa wejdzie w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.