Subskrybuj nas na Youtube
Rząd w walce z procederem wyłudzania podatku VAT chce wdrożyć nowy mechanizm analizy ryzyka wykorzystywania banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania przestępstw skarbowych. Chodzi m.in. o wystawianie pustych faktów i utracone dochody z VAT. Jak oszacowano, luka w VAT czyli różnica między podatkiem teoretycznie należnym a rzeczywiście pobranym utrzymuje się na poziomie ok. 42 mld złotych. Ustawodawca w uzasadnieniu projektu stwierdza, że „rozwój technologiczny przejawiający się w m.in. w łatwości i szybkości korzystania z narzędzi informatycznych w parze z umiejętnościami oraz zorganizowaniem przestępców powodują, że konieczne jest podjęcie zdecydowanych działań”. Chodzi zatem o identyfikację zagrożeń związanych z wykorzystywaniem instytucji finansowych zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Za taką analizę ryzyka odpowiedzialny będzie nowy system teleinformatyczny izby rozliczeniowej czyli „STIR”.
System STIR, jak określono w ustawie, ma służyć analizie ryzyka wykorzystania banków i spółdzielczych kas oszczędnościowych do popełnienia przestępstw skarbowych. Innymi słowy, system ten będzie odpowiedzialny za przetwarzanie danych i przekazywanie informacji i możliwych zagrożeniach do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych oraz do systemów teleinformatycznych banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. STIR ma też pośredniczyć w przekazywaniu danych pomiędzy szefem KAS a instytucjami finansowymi. Co to oznacza dla banków? Te wraz ze spółdzielczymi kasami oszczędnościowymi będą zobligowane do przekazywania do STIR niektórych danych, w tym także tych stanowiących tajemnicę bankową lub tajemnicę zawodową SKOK - w celu ustalenia wskaźnika ryzyka.
Ustawa poszerza także uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej. Szef KAS będzie upoważniony do uzyskania , za pośrednictwem STIR, dodatkowych informacji od banków i SKOK-ów związanych z wykonywaną analizą ryzyka. Najistotniejszym jednak uprawnieniem Szefa KAS i naczelnika urzędu celno-skarbowego jest możliwość korzystania z przetwarzanych przez banki informacji stanowiących tajemnicę bankową oraz informacji dotyczących umów o obrocie instrumentami finansowymi. Nie mniej istotnym uprawnieniem skarbówki jest możliwość zlecenia bankom blokady podejrzanych rachunków firmowych. Na mocy postanowienia wydanego przez Szefa KAS rachunek takiego podmiotu będzie zablokowany maksymalnie na 72 godziny, jeśli uprzednia analiza wskaże na duże ryzyko wykorzystania działalności instytucji finansowych do wyłudzeń skarbowych. W szczególnych przypadkach, dostęp do rachunku zostanie zablokowany do 3 miesięcy.
Nowe przepisy obejmują także prowadzenie elektronicznie wykazów podmiotów, które nie zostały zarejestrowane jako podatnicy VAT. Na tej liście zajdą się też podmioty, które zostały wykreślone z rejestru podatników VAT z urzędu – bez konieczności zawiadamiania ich o tym fakcie, lub zostały przywrócone jako podatnicy VAT. Wykaz takich podmiotów będzie dostępny na stronach BIP MF.
STIR ma służyć zmniejszeniu luki w VAT, zachowaniu transparentności operacji finansowych i możliwości sprawdzenia kontrahentów. Ile kosztuje taka inwestycja? Szacunkowy koszt uwzględnia m.in. wdrożenie systemu teleinformatycznego i wyniesie ok. 14,8 mln zł w ciągu pierwszego roku od rozpoczęcia prac. Natomiast wydatki budżetu państwa w zakresie
utrzymywania powyższego systemu teleinformatycznego wyniosą szacunkowo ok. 2 mln zł rocznie. Szacuje się jednak, że STIR pomoże zwalczyć proceder wyłudzania VAT i dzięki temu, już w pierwszym roku funkcjonowania zwiększyć dochody budżetowe o ok. 2,5 mld zł.
Większość nowych przepisów wejdzie w życie po 14 dniach od publikacji.
Etap legislacyjny: Projekt skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu
Podstawa prawna: Projekt ustawy - o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych
