Subskrybuj nas na Youtube
Spółka nabyła akcje notowane na giełdzie i zaliczyła je do lokat długoterminowych. Skutki wyceny posiadanych akcji odnoszone są na kapitał z aktualizacji wyceny. Czy wycena tych akcji wpłynie na podatek odroczony?
Zgodnie z paragrafem 5 rozporządzenia ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych jednostka klasyfikuje instrumenty finansowe w dniu ich nabycia lub powstania do następujących kategorii:
1) aktywa finansowe i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu,
2) pożyczki udzielone i należności własne,
3) aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności,
4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.
W zależności od zakwalifikowania nabytych akcji do aktywów finansowych i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu lub dostępnych do sprzedaży skutki wyceny mogą być różnie ujmowane w ewidencji księgowej. W par. 21 określono zasady ujmowania wyceny akcji. Skutki okresowej wyceny (przeszacowania) aktywów finansowych zakwalifikowanych do kategorii przeznaczonych do obrotu, z wyłączeniem pozycji zabezpieczanych i instrumentów zabezpieczających, zalicza się odpowiednio do:
● przychodów finansowych,
● kosztów finansowych
● okresu sprawozdawczego, w którym nastąpiło przeszacowanie.
Skutki przeszacowania aktywów finansowych zakwalifikowanych do kategorii dostępnych do sprzedaży i wycenianych w wartości godziwej, z wyłączeniem pozycji zabezpieczanych, wykazuje się w sposób wybrany przez jednostkę do ujęcia wszystkich takich aktywów, od dnia ich nabycia lub powstania do dnia ich wyłączenia z ksiąg rachunkowych. Jednostka może wybrać następujące sposoby:
1) zyski lub straty z przeszacowania zaliczyć odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego, w którym nastąpiło przeszacowanie, albo
2) zyski lub straty z przeszacowania odnieść na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny (z zastrzeżeniem par. 25 ust. 3 rozporządzenia).
Skutki przeszacowania aktywów finansowych, które wprowadza się do ksiąg rachunkowych na dzień rozliczenia transakcji i wycenia w wartości godziwej, z wyjątkiem pozycji zabezpieczanych i instrumentów zabezpieczających, ustala się od dnia zawarcia transakcji i odpowiednio zalicza się do przychodów lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego, w którym nastąpiło przeszacowanie, lub odnosi na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.
/>
Konieczność naliczenia podatku odroczonego wynika z art. 37 ustawy o rachunkowości, a zasady naliczania zostały szczegółowo zaprezentowane w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 2 „Podatek odroczony”.
Jeżeli spółka odniosła skutki wyceny posiadanych akcji na kapitał z aktualizacji wyceny, to zgodnie z paragrafem 12 KSR nr 2 rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczące operacji rozliczanych z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi się również na kapitał (fundusz) własny. Jeżeli zobowiązanie lub należność z tytułu podatku dochodowego powstaje w związku z operacją rozliczaną z kapitałem (funduszem) własnym, skutki ujęcia tego zobowiązania lub tej należności ujmuje się również w kapitale własnym.
Artykuł 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym nie uważa za koszty uzyskania przychodu wydatków na nabycie akcji. Jeżeli dojdzie do sprzedaży zakupionych akcji, to wartość poniesionych z zakupem wydatków będzie kosztem uzyskania przychodu. Również skutki wyceny bilansowej nie stanowią kosztów uzyskania przychodów lub przychodów podatkowych zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych.
Reasumując, jeżeli spółka odniosła skutki wyceny akcji na kapitał z aktualizacji wyceny i zgodnie z art. 37 ust. 10 nie skorzystała ze zwolnienia w tworzeniu podatku odroczonego, musi dla dokonanej wyceny naliczyć podatek odroczony. Ilustruje to przykład. [przykład]
PRZYKŁAD
Jako lokata długoterminowa
Spółka nabyła akcje spółki Alfa notowane na giełdzie za kwotę 100 000 zł. Akcje zostały zakupione jako lokata długoterminowa i zgodnie z polityką rachunkowości i rozporządzeniem z 12 grudnia 2001 r. w sprawie instrumentów finansowych skutki wyceny akcji na dzień bilansowy zostaną odniesione na kapitał z aktualizacji wyceny. Wartość rynkowa akcji na dzień bilansowy wynosiła 130 000 zł.
Stan początkowy środków pieniężnych 200 000 zł.
Objaśnienia:
1) Zakup akcji na giełdzie, wraz z opłatami maklerskimi, za cenę 100 000 zł.
2) Ujęcie skutków wyceny bilansowej dokonanej zgodnie z polityką rachunkowości – kurs giełdowy na 31 grudnia 130 000 zł (różnica 130 000 zł – 100 000 zł) – zwiększenie wartości posiadanych akcji o 30 000 zł.
3) Ustalenie rezerwy z tytułu odroczonego podatku:
a) wartość bilansowa akcji 130 000 zł;
b) wartość podatkowa akcji 100 000 zł;
c) dodatnia różnica podatkowa 30 000 zł;
d) rezerwa na podatek odroczony 30 000 zł x 19 proc. = 5700 zł.
Uwaga! Zgodnie z ustawą o rachunkowości i KRS nr 2 „Podatek odroczony” spółka musi w informacji dodatkowej podać dane o ustalonej wartości podatku odroczonego. Zgodnie z par. 18 w dodatkowych informacjach i objaśnieniach w jednostkowym sprawozdaniu finansowym spółka podaje następujące informacje dotyczące podatku dochodowego:
a) dane o stanie rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie końcowym, z uwzględnieniem m.in.:
l stanu początkowego rezerw; informację tę podaje się w sposób pozwalający na jej uzgodnienie z kwotą zaprezentowaną w bilansie, z uwzględnieniem kompensat, o których mowa w rozdziale XIV,
l zwiększeń lub zmniejszeń rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczących operacji, które wpłynęły na wynik finansowy,
l zwiększeń lub zmniejszeń rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczących operacji, które odniesiono na kapitał (fundusz) własny, z wyszczególnieniem rodzaju różnic przejściowych stanowiących podstawę ujęcia tych rezerw,
c) kwoty podatku dochodowego odniesionej na kapitały własne z wyszczególnieniem pozycji kapitałów własnych, na które wpłynął podatek dochodowy.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.).
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047).
Par. 12 Krajowego Standardu Rachunkowości z 20 kwietnia 2010 r. nr 2 „Podatek dochodowy” (Dz.Urz. Min.Fin. z 2010 r. nr 7, poz. 31).