W kolejnej, trzeciej części komentarza do przepisów wprowadzających ustawę o KAS najwięcej miejsca poświęcamy zmianom w kodeksie karnym skarbowym. Ustawa o KAS, powołując nowy organ, jakim jest naczelnik urzędu celno-skarbowego, oraz tworząc Służbę Celno-Skarbową, przede wszystkim ukierunkowała ich zadania na zwalczanie przestępstw i wykroczeń, w tym również karnych skarbowych (por. art. 33 oraz art. 54 ustawy o KAS). Tym samym niezbędne było dostosowanie przepisów kodeksu karnego skarbowego do nowych struktur KAS.



Wprawdzie postępowania karne skarbowe mogą prowadzić zarówno naczelnicy urzędów skarbowych, jak i naczelnicy urzędów celno-skarbowych, to jednak ustawodawca zróżnicował organ właściwy i przyporządkował przestępstwa większej wagi naczelnikom urzędów celno-skarbowych, pozostawiając naczelnikom urzędów skarbowych głównie wykroczenia karne skarbowe (por. znowelizowany art. 133 par. 1 k.k.s.). Potwierdza to opinię, że funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej można traktować jako swoistego rodzaju policję skarbową. Twierdzenie takie uzasadnia również charakter kontroli celno-skarbowej, która może być jednak prowadzona nie tylko przez funkcjonariuszy, lecz także pracowników urzędów celno-skarbowych.
Nowelizacja kodeksu karnego skarbowego wydłużyła również okres, na jaki może być przedłużone postępowanie przygotowawcze. Dotychczas było to sześć miesięcy, obecnie jest rok. W komentarzu wskazano, posiłkując się orzecznictwem Sądu Najwyższego, jak organ nadrzędny przedłużający postępowanie powinien rozpatrywać wniosek o przedłużenie. Z perspektywy oskarżonego można te argumenty traktować jako instrumenty obrony przed przewlekłością postępowania. Tym bardziej że ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1259 ze zm.) wprowadza rekompensatę za przewlekłość postępowania w wysokości nie wyższej niż 500 zł za każdy rok przedłużenia. Zatem po stronie oskarżonego konieczne jest podejmowanie bieżących działań związanych z minimalizowaniem okresu trwania postępowań zarówno przygotowawczych, jak i w dalszej konsekwencji również sądowych.
Komentowane nowelizacje pozostałych ustaw, np. prawa dewizowego, prawa lotniczego czy ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, dotyczą głównie dostosowania ich treści do nowej struktury organów KAS. Najczęściej jest to przeniesienie dotychczasowych uprawnień i obowiązków funkcjonariuszy Służby Celnej na funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej.
Warto również wskazać, że zniesienie urzędów celnych nie doprowadziło do zaprzestania posługiwania się przez ustawodawcę terminem organów celnych. Pojęcie to zostało definiowane w ustawie z 19 marca 2004 r. – Prawo celne (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1880 ze zm.). Znowelizowany art. 69 ust. 1 pkt 1 prawa celnego wskazuje, że organem celnym jest naczelnik urzędu celno-skarbowego jako organ I instancji. Konieczne jest zatem każdorazowe stosowanie wykładni systemowej, aby możliwe było wskazanie, że kompetencje przyznane organowi celnemu de facto dotyczą naczelnika urzędu celno-skarbowego. Podejście ustawodawcy w tym zakresie nie jest jednak jednolite. Jako przykład wskazać można art. 83 pkt 3 ustawy wprowadzającej KAS, który to przepis nowelizuje ustawę o VAT. W tym wypadku wskazano, że w całej ustawie o VAT zastępuje się pojęcie naczelnika urzędu celnego i w to miejsce wprowadza określenie naczelnika urzędu celno-skarbowego.
Przykład ten pokazuje, że wprowadzone zmiany w strukturze organów podatkowych (organów KAS) nie zawsze są jednolicie i spójnie ujmowane przy nowelizacji innych ustaw. Może to prowadzić do trudności i wątpliwości związanych z wykładnią obowiązujących przepisów. Jest to o tyle ważne, że zarówno prawo podatkowe, jak i prawo karne, w tym karne skarbowe, ma charakter ingerencyjny. Tym samym norma prawna nakładająca na podatników obowiązki lub penalizująca określone zachowania musi być jednoznaczna, spójna i konkretna. Działanie ustawodawcy nie zawsze prowadzi do osiągnięcia takiego celu, a lukę tę stara się uzupełniać doktryna i orzecznictwo, w tym również przedmiotowy komentarz.
CAŁY TEKST JEST DOSTĘPNY TU >>>>>
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Podatki i Księgowość komentowaliśmy m.in. ustawy:
● z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
● z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
● z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
● z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
● z 29 września 1994 r. o rachunkowości
● z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
● z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
● z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
● z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
● z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw
● z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej
Komentowaliśmy też m.in. rozporządzenia:
● z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących
● z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów
● z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób fizycznych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób fizycznych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych
● z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych
● z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień
● z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur