Subskrybuj nas na Youtube
Poszukiwanie dodatkowych środków w sektorze tytoniowym, zarówno w drodze jego uszczelniania, jak i obejmowania akcyzą kolejnych kategorii wyrobów, wydaje się co do zasady właściwe. Zawsze jednak w takich sytuacjach powstaje wiele pytań.
/>
Są to pytania zarówno natury polityczno-ekonomicznej (jak wysoko opodatkować nowe wyroby), jak i czysto technicznej (jakie brzmienie nadać poszczególnym regulacjom, aby w przyszłości przy ich stosowaniu budziły możliwie najmniej wątpliwości). Na te pytania będzie musiał odpowiedzieć rząd w toku dalszego procesu legislacyjnego.
Mowa o dwóch istotnych projektach nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym dotyczących szeroko rozumianego sektora wyrobów tytoniowych. W dobie podejmowanych przez rząd kompleksowych nowelizacji, określanych potocznie mianem pakietów (m.in. paliwowy, energetyczny, alkoholowy), najnowsze propozycje rządu dotyczące sektora tytoniowego również dorobiły się miana pakietów.
Określane są jako Pakiet Tytoniowy I (projekt z 29 maja 2017 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw) oraz Pakiet Tytoniowy II (projekt z 14 czerwca 2017 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym).
Pakiet Tytoniowy I
Modyfikuje on zasady m.in. upraw tytoniu, nadzoru nad takimi uprawami oraz obrotu surowcem tytoniowym (suszem tytoniowym) zarówno przez producentów rolnych, jak i przez pośredniczące podmioty tytoniowe. Wprowadza on zasady raportowania przez producentów rolnych do Agencji Rynku Rolnego zarówno o powierzchniach upraw tytoniu, o zawieranych umowach na dostawy surowca tytoniowego oraz o faktycznie produkowanych i dostarczanych ilościach, jak i o ilościach surowca, które uległy zniszczeniu.
W pewnym uproszczeniu można podsumować, że Pakiet Tytoniowy I, podobnie jak pozostałe pakiety, ma na celu zwiększenie wpływów budżetowych przez uszczelnienie rynku tego surowca i ograniczenie jego nielegalnej, nieopodatkowanej podaży na rynek krajowy. Z jednej strony zatem zwiększy on zakres obowiązków formalnych i administracyjnych po stronie producentów rolnych dostarczających surowiec tytoniowy, z drugiej jednak strony, mając na uwadze doświadczenia ostatnich lat dotyczące niekontrolowanego obrotu surowcem tytoniowym, tego rodzaju środki nadzorcze wydają się jak najbardziej uzasadnione.
Pakiet Tytoniowy II
Wzbudził on dużo większe zainteresowanie. Co prawda, również zmierza on do zwiększenia wpływów budżetowych, jednak w drodze objęcia akcyzą nowych, nieopodatkowanych dotychczas kategorii wyrobów: płynów do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich.
Papierosy elektroniczne zostały określone jako urządzenia służące do spożywania za pomocą ustnika pary powstającej z płynu, wyposażone w szczególności w kartridże lub zbiorniki. Wyrobem akcyzowym będzie tutaj sam płyn do papierosów elektronicznych rozumiany jako roztwór wykorzystywany w tych papierosach, zarówno z nikotyną, jak i bez tej substancji, w tym baza do roztworu zawierająca glikol lub glicerynę. Wyroby nowatorskie zostały roboczo zdefiniowane jako mieszaniny, w których składzie znajduje się tytoń lub susz tytoniowy, w tym zawierające odrębnie płyn do papierosów elektronicznych, niebędące tradycyjnymi wyrobami tytoniowymi i niepodlegające procesowi spalania.
W przypadku papierosów elektronicznych projekt przewiduje opodatkowanie wykorzystywanego płynu stawką 70 gr za każdy mililitr. Z kolei podstawą opodatkowania wyrobów nowatorskich ma być, analogicznie jak w przypadku tytoniu do palenia, ich ilość wyrażona w kilogramach według stawki 141,29 zł za każdy kilogram i 31,41 proc. średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia.
Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że podatek na płyny do e-papierosów jest wyższy, jednak po przeliczeniu dziennej ilości konsumowanego płynu do e-papierosów i odpowiadającej mu ilości mieszaniny w wyrobach nowatorskich widać, że projektodawca zaproponował bardzo podobne obciążenie podatkowe dla obydwu kategorii.
Potrzebna precyzja
Od czasu publikacji projektu do Ministerstwa Finansów spłynęła rekordowa w ostatnich latach liczba uwag. Większość z nich dotyczy samej wysokości proponowanego opodatkowania, zwłaszcza czy taki podatek nie spowoduje zbyt głębokich reperkusji na rynku wyrobów dotychczas nieopodatkowanych. W tym zakresie rząd będzie musiał podjąć decyzję, jaki poziom opodatkowania nowych kategorii jest rozsądny, tj. z jednej strony nie spowoduje reperkusji rynkowych i rozwoju szarej strefy, z drugiej zapewni potrzebne budżetowi środki.
Jednocześnie przedstawiono wiele uwag bardziej technicznych, które będą wymagać bądź doprecyzowania, bądź oficjalnego stanowiska Ministerstwa Finansów odnośnie rozumienia poszczególnych zapisów. Tego rodzaju uwagi dotyczą zarówno samych definicji nowych kategorii opodatkowanych wyrobów, jak i konstrukcji ich opodatkowania (niezależnie od tego, jakiej stawki dotyczyłoby opodatkowanie). Przykładowo, aby nie musieć wyjaśniać, co dokładnie Ministerstwo Finansów rozumie jako „niepodlegające procesowi spalania”, wskazane byłoby doprecyzowanie, że chodzi o dostarczanie określonego rodzaju aerozolu bez procesu spalania samej mieszaniny.
Aby uniknąć niepotrzebnych dyskusji, należałoby też dokładnie doprecyzować rozumienie samej podstawy opodatkowania, tj. w przypadku płynu do e-papierosów – wskazania temperatury referencyjnej (wszak opodatkowanie zmiennej objętości bez wskazania takiej temperatury będzie rodzić pole do nadużyć).
Z kolei w przypadku wyrobów nowatorskich należałoby doprecyzować, że opodatkowaniu ma podlegać masa mieszaniny tytoniu wyrażona w kilogramach. Częściowo wynika to z uzasadnienia do art. 99c ust. 2, zgodnie z którym celem projektodawcy jest podstawa opodatkowania określona analogicznie jak w przypadku tytoniu do palenia. Bez takiego doprecyzowania MF może spotkać się z pytaniami analogicznymi do podnoszonych po nowelizacji akcyzy z 2014 r., kiedy akcyzę od cygar i cygaretek zdecydowano się wyliczać w odniesieniu do ich masy. Dopiero w interpretacjach resort potwierdzał, że do masy nie należy wliczać masy dodatkowych elementów wyrobu takich jak filtr czy ustnik (np. interpretacja z 16 września 2016 r., nr IBPP4/4513-256/16-1/PK).
W przypadku wyrobów nowatorskich, jeszcze bardziej nielogiczne niż w przypadku cygar z ustnikami, byłoby opodatkowanie opakowań wyrobów nowatorskich, które występują na rynku UE w różnych postaciach np. w aluminiowych kapsułkach, plastikowych pudełkach, plastikowo-aluminiowych cylindrach czy w papierowej owijce z filtrem.
