Podwójnie opodatkowane mogą być dochody uzyskiwane ze sprzedaży nadwyżki energii elektrycznej pochodzącej z instalacji fotowoltaicznej zainstalowanej na ukraińskim budynku. Nasz wschodni sąsiad pobiera od nich 18 proc. podatek dochodowy oraz 1,5 proc. składkę wojskową. Polska stoi zaś na stanowisku, że są to przychody z innych źródeł od których danina należy się wyłącznie naszemu krajowi. Ukraiński uchodźca wojenny zapłaci więc nad Wisłą PIT według skali podatkowej (12 proc. i 32 proc. PIT).

Unikanie podwójnego opodatkowania

Dlaczego zarówno Ukraina jak i Polska uważają, że mają prawo do opodatkowania wspomnianych dochodów? Okazuje się, że oba kraje odmiennie interpretują przepisy łączącej je umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nasz wschodni sąsiad sądzi,, że dochody jakie osiąga właściciel tamtejszej instalacji fotowoltaicznej należy rozliczyć zgodnie z zasadami określonymi w art. 14 umowy. Przepis dotyczy m.in. dochodów z „innej działalności o samodzielnym charakterze”. Powinny być one co do zasady opodatkowane tylko w kraju w którym zostały osiągnięte, a więc na Ukrainie. Polska zaś musiałaby je zwolnić z opodatkowania choć mogłaby wykorzystać te dochody dla określenia PIT należnego od pozostałych polskich dochodów uchodźcy. Fiskus z naszego kraju jest innego zdania. Uważa, że sporne dochody powinny być opodatkowane na podstawie art. 21 polsko-ukraińskiej umowy międzynarodowej. Z przepisu wynika, że „inne dochody” niewymienione w pozostałych artykułach umowy powinny być opodatkowane w kraju w którym podatnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę i to bez względu na to skąd one pochodzą. W tym przypadku oznaczałoby to, że PIT należy się wyłącznie Polsce. To oznaczałoby, że nie ma znaczenia metoda podwójnego opodatkowania jaką w umowie wybrały oba państwa bo nie ma żadnego podwójnego opodatkowania. Oba kraje interpretują więc przepisy inaczej.

Od najmu i nadwyżki prądu

O problemie przekonała się kobieta w której sprawie dyrektor KIS wydał dwie interpretacje indywidualne. Pierwszą z nich wydał 11 czerwca 2025 r. (sygn. 0115-KDIT2.4011.219.2025.3.ENB). Podatniczka tłumaczyła we wniosku, że jest obywatelką Ukrainy, która w związku z trwającą w jej kraju wojną przybyła do Polski w marcu 2022 r. Od tego czasu przebywa na stałe w naszym kraju i została polską rezydentką podatkową. Nadal uzyskuje jednak dochody z wynajmu ukraińskich działek rolniczych oraz ze sprzedaży nadwyżki prądu z instalacji fotowoltaicznej zamontowanej na należącym do niej prywatnym budynku. Ukraina pobiera od nich 18 proc. PIT oraz 1,5 proc. składkę wojskową. Kobieta uważała, że są to dochody pochodzące z majątku nieruchomego, a więc zgodnie z art. 6 polsko-ukraińskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania Ukraina może pobrać od nich PIT. Polska powinna zwolnić taki dochód z opodatkowania, ale podatniczka musiałaby go wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 oraz w załączniku PIT/ZG na potrzeby ustalenia stopy procentowej podatku właściwego od jej polskich dochodów w myśl art. 24 umowy.

Dyrektor KIS i WSA widzą problem

W interpretacji z 11 czerwca dyrektor KIS zgodził się z podatniczką tylko częściowo. Potwierdził jej stanowisko w odniesieniu do dochodów osiąganych z wynajmu działek rolniczych. Nie zgodził się jednak w sprawie rozliczenia dochodów pochodzących ze sprzedaży nadwyżki prądu pochodzącego z instalacji fotowoltaicznej. Uznał, ze są to tzw. inne dochody o których mowa we wspomnianym już art. 21 umowy. Wyłączne prawo do ich opodatkowania przysługuje krajowi w którym podatnik ma miejsce zamieszkania lub siedziby. W tym przypadku byłaby to Polska. Takie stanowisko potwierdził następnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 13 listopada 2025 r. (sygn. I SA/Sz 430/25).

Ukraina chce PIT

Zanim jeszcze zapadł ten wyrok, bo 4 października b.r. kobieta złożyła kolejny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Przywołała w nim interpretację indywidualną wydaną 14 września 2025 r. przez Państwową Podatkową Służbę Ukrainy w której uznano, że dochody ze sprzedaży nadwyżki prądu należy uznać zakwalifikować jako pochodzące z „innej działalności o samodzielnym charakterze”. To uzasadniałoby ich opodatkowanie przez Ukrainę na podstawie art. 14 umowy. Kobieta przekonywała w związku z tym we wniosku, że Polska powinna je zwolnić z opodatkowania na takich samych zasadach jak dochody z najmu.

Procedura wzajemnego porozumiewania się

Dyrektor KIS podtrzymał jednak swoje wcześniejsze stanowisko i uznał, że są to dochody podlegające opodatkowaniu wyłącznie w Polsce na podstawie art. 21 umowy międzynarodowej. Nie powinno więc w tym zakresie dochodzić do jakiegokolwiek podwójnego opodatkowania. Skoro jednak ukraiński fiskus również zażądał PIT, to podatniczka będzie mogła wnioskować do polskiego Ministerstwa Finansów o rozpoczęcie procedury wzajemnego porozumiewania się opisanej w art. 26 umowy. Ma na to trzy lata liczone od pierwszego urzędowego zawiadomienia o czynności pociągającej za sobą podwójne opodatkowanie.

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 4 grudnia 2025 r. (sygn. 0115-KDIT2.4011.559.2025.1.ENB)