Subskrybuj nas na Youtube
Resort finansów rozpoczął realizację usługi, która umożliwi elektroniczne sprawdzanie firm. Udostępnił już aplikację służącą wysyłaniu plików we wszystkich strukturach JPK. Proces zakończy się w styczniu 2018 r.
/>
Obowiązek przedłożenia danych w formacie zgodnym ze strukturą JPK na żądanie organów podatkowych w trakcie kontroli celno-skarbowej i podatkowej, postępowań podatkowych oraz czynności sprawdzających mają od lipca 2016 r. duzi przedsiębiorcy. Natomiast od lipca 2018 r. obejmie on również mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa.
Oznacza to, że organy podatkowe prowadzące przykładowo kontrolę podatkową będą, co do zasady, mogły domagać się przedstawienia danych w predefiniowanym formacie elektronicznym w zakresie siedmiu opublikowanych przez resort struktur JPK.[ramka 1]
Tymczasem zgodnie z informacjami zawartymi w odpowiedzi wiceministra finansów Pawła Gruzy na interpelację nr 7504 w okresie od 1 lipca 2016 r. do 31 października 2016 r. organy podatkowe wystąpiły 13 razy o przekazanie JPK na żądanie na podstawie art. 193a par. 1 ordynacji podatkowej. Niestety, żadna z firm nie sprostała zadaniu (dane przekazały w innej formie). Przy czym 5 podmiot już przekazało dane w formie JPK.
Pierwszy etap już rozpoczęty
Zgodnie z raportem postępu projektu informatycznego CVP za I kwartał 2017 r.[ramka 2] w połowie kwietnia br. resort rozpoczął realizację usługi elektronicznych czynności kontrolnych z użyciem JPK. Pierwszym krokiem było udostępnienie przedsiębiorcom aplikacji Klient JPK 2.0, umożliwiającej tworzenie plików JPK_VAT, ale też wysyłanie wszystkich struktur JPK oraz podpisywanie ich już nie tylko polskim e-podpisem elektronicznym, ale europejskim podpisem kwalifikowanym i Profilem Zaufanym.
W ten sposób fiskus rozpoczął przygotowania do stosowania przyszłości elektronicznych czynności kontrolnych z użyciem JPK, a zgodnie z planami resortu pełne wdrożenie tej funkcjonalności ma nastąpić w styczniu 2018 r. W praktyce oznaczać to może, że tzw. duzi przedsiębiorcy będą musieli za kilka miesięcy liczyć się ze wzrostem liczby żądań przedłożenia danych ( innych niż dla ewidencji VAT) w formie JPK.
W związku z tym już teraz warto przeprowadzić odpowiednie testy plików JPK polegające na sprawdzeniu zgodności technicznej i kompletności danych zawartych w plikach, jak też weryfikacji mapowań danych podatkowych na struktury JPK celem upewnienia się, czy pliki JPK spełniają wymagania stawiane przez przepisy prawa oraz czy struktury JPK są zgodne z wytycznymi MF.
Zintegrowana obsługa VAT w budowie...
Resort finansów zakłada, że realizacja zaprojektowanej w CVP zintegrowanej obsługi VAT powinna wesprzeć podatników w prawidłowym wypełnianiu obowiązków w zakresie VAT, m.in. poprzez umożliwienie automatycznego dostarczenia potwierdzenia rejestracji na VAT, elektroniczny wgląd w akta spraw związanych z VAT, a także automatyczne informacje o zbliżających się i przekroczonych terminach w VAT.
Z kolei administracji podatkowej umożliwić ma skuteczniejszą obsługę zobowiązań, poboru i dystrybucji VAT, w tym obsługę egzekucji administracyjnej tego podatku oraz dostęp do danych z każdej jednostki organizacyjnej prowadzącej sprawy dotyczące VAT.
Tyle o planach, a jak wygląda rzeczywistość? Z raportu postępu rzeczowo-finansowego projektu informatycznego CVP wynika, że już od września 2016 r. rozpoczęto prace koncepcyjne nad budową funkcjonalności Scentralizowanego Systemu Poboru w zakresie VAT. Aktualnie trwają testy akceptacyjne w zakresie podstawowej funkcjonalności usługi e-VAT. Natomiast do końca 2017 r. wszystkie urzędy skarbowe mają korzystać już ze Scentralizowanego Systemu Poboru w zakresie VAT.
...a CIT w planach
Rozwój usługi zintegrowanej obsługi CIT nie jest na tak zaawansowanym poziomie jak w przypadku VAT. Zgodnie z raportem na kwiecień 2017 r. planowano rozpoczęcie budowy tej usługi, a zakończenie prac przewidziano na styczeń 2019 r.
W jej ramach powinna być udostępniona możliwość elektronicznego wglądu w akta spraw podatkowych dotyczących CIT, funkcja automatycznego informowania o zbliżających się i przekroczonych terminach w tym podatku. Ponadto powinna nastąpić centralizacja usług poboru i dystrybucji CIT oraz obsługa wymiany danych dotyczących analizy ryzyka w CIT, obejmująca funkcjonalność pozyskiwania danych z zewnętrznych systemów wykorzystywanych do analizy ryzyka związanej z CIT.
Zintegrowana obsługa klienta
Usługa zintegrowanej obsługi klienta zakłada przekazywanie podatnikom spersonalizowanych informacji podatkowych na podstawie posiadanych danych ewidencyjnych, udostępnianie informacji i obsługi spraw na dedykowanym koncie podatnika oraz wsparcie klientów administracji podatkowej w składaniu dokumentów elektronicznych. Aktualnie jej realizacja obejmuje udostępnienie wstępnie wypełnionego zeznania rocznego PIT za 2016 r. oraz nowe rozwiązania, takie jak wniosek o sporządzenie e-zeznania podatkowego przez urząd skarbowy (PIT-WZ), czy oświadczenie o przekazaniu 1% podatku organizacji pożytku publicznego (PIT-OP).
A jak funkcjonuje JPK_VAT
Obowiązek comiesięcznego przekazywania pliku JPK dla ewidencji zakupu i sprzedaży VAT (JPK_VAT) mają od lipca 2016 r. tzw. duzi przedsiębiorcy. Od stycznia 2017 r. są do tego zobowiązani mali i średni przedsiębiorcy, zaś od stycznia 2018 r. JPK dla ewidencji VAT zaraportują mikroprzedsiębiorcy. Z danych przekazanych przez MF wynika, że za grudzień 2016 r. 6708 podmiotów złożyło 13 177 plików JPK_VAT. Natomiast za styczeń 2017 r. 109 971 podatników złożyło 117 860 plików JPK_VAT. Powstaje więc pytanie, w jaki sposób dane z ewidencji VAT przekazane w formie JPK są analizowane przez administrację podatkową?
Wnikliwa analiza
Odpowiedź na to pytanie daje komunikat resortu finansów z 26 kwietnia br., zgodnie z którym w plikach JPK_VAT przekazanych za luty 2017 r. kompleksowe elektroniczne narzędzie ANALIZATOR_JPK zidentyfikowało niezgodności w przesłanych przez podatników danych. Obejmowały one rozbieżności w przekazanych plikach JPK_VAT i deklaracjach złożonych za tożsamy okres, rozbieżności co do kwot transakcji wykazanych przez kontrahentów w plikach JPK_VAT oraz przypadki uwzględniania w plikach JPK_VAT zakupu faktur VAT wystawionych przez podmioty, które nie posiadają statusu czynnego podatnika VAT. Wobec podatników, u których stwierdzono tego rodzaju przypadki, zostały skierowane drogą e-mailową pisma z prośbą o sprawdzenie składanych plików JPK_VAT oraz w przypadku stwierdzenia błędów lub omyłek – skorygowanie złożonej deklaracji VAT lub/i pliku JPK_VAT.
Jak więc widać, Krajowa Administracja Skarbowa wykorzystuje już przekazane pliki JPK_VAT do identyfikacji nieprawidłowości w realizacji obowiązków w VAT. Przykładowo po analizie dokonanej na plikach JPK_VAT złożonych w lutym 2017 r. stwierdzono ponad 63 000 transakcji w rejestrach zakupów budzących wątpliwości w odniesieniu do ich rzetelności i prawidłowości (np. posługiwanie się fakturami VAT przez podatników nieuprawnionych do wystawiania faktur).
RAMKA 1
JPK, czyli ustandaryzowany zbiór danych
Jednolity plik kontrolny (ang. Standard Audit File-Tax – SAF-T) stanowi zbiór danych, tworzony z systemów informatycznych podatników, zawierający informacje o operacjach gospodarczych za dany okres, posiadający ustandaryzowany układ i format (schemat XML) umożliwiający jego łatwe przetwarzanie.
Ministerstwo Finansów opublikowało zestaw siedmiu struktur JPK obejmujących najważniejsze księgi podatkowe i dowody księgowe. Są to:
Struktura 1 – księgi rachunkowe – JPK_KR
Struktura 2 – wyciąg bankowy – JPK_WB
Struktura 3 – magazyn – JPK_MAG
Struktura 4 – ewidencje zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT
Struktura 5 – faktury VAT – JPK_FA
Struktura 6 – podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR
Struktura 7 – ewidencja przychodów – JPK_EWP
RAMKA 2
Założenia projektu
CVP to skrót od projektu Ministerstwa Finansów na lata 2016-2019 w zakresie rozwoju katalogu usług cyfrowych dla klientów administracji podatkowej, dotyczący centralizacji obsługi podatków CIT i VAT oraz obsługi Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Zakłada on rozwój i uruchomienie katalogu usług cyfrowych w resorcie finansów w zakresie:
● centralizacji obsługi podatków - dochodowego osób prawnych (CIT) oraz od towarów i usług (VAT),
● budowy usługi „Zintegrowana obsługa klienta (ZOK)”,
● obsługi JPK w celu usprawnienia działań kontrolnych.
TRZY PYTANIA DO EKSPERTA
Na pierwszy ogień pójdą duzi przedsiębiorcy
Co to oznacza, że żaden z 13 dużych podmiotów nie dostarczył danych w formacie JPK?
Wprowadzenie nowej formy raportowania danych to duże wyzwanie nie tylko dla działów podatkowych, ale też dla zespołów IT. Biorąc pod uwagę zakres danych w ramach JPK, można przypuszczać, że podatnicy, od których zażądano JPK, nie zdążyli wdrożyć niezbędnych zmian do wykorzystywanych przez nich systemów finansowo-księgowych celem raportowania danych w nowym formacie. Warto dodać, że informacje prezentowane na stronie resortu finansów nie dają pełnej wiedzy o tym, co musi się znaleźć w przekazywanych plikach JPK. W związku z tym wdrożenie rozwiązania zapewniającego generowanie plików JPK wymaga przeprowadzenia stosownych prac analitycznych, a także przyjęcia koncepcji raportowania JPK w zależności od sposobu prowadzenia ksiąg podatkowych przez podatników.
Czy za niespełnienie tego wymogu grożą jakieś kary?
Regulacje prawne w zakresie JPK nie wprowadziły specjalnych sankcji za nieprzekazanie przez zobowiązanego danych w formie JPK na żądanie. Zatem ewentualne sankcje mogą być podobne do tych, jakie grożą za nieprzekazanie innych dowodów. Pierwszą potencjalną sankcją może być nałożenie kary porządkowej na podstawie art. 262 Ordynacji podatkowej. Może ona być nałożona w przypadku wyraźnej odmowy podatnika przedłożenia żądanych danych w formie elektronicznej lub wyraźnej odmowy udziału w czynności pobrania danych w formie elektronicznej oraz w przypadku braku jakiejkolwiek odpowiedzi na żądanie lub wezwanie. Wymiar kary porządkowej w konkretnym przypadku powinien być zależny od całokształtu okoliczności sprawy i nawiązywać do niektórych zasad prawa karnego, takich jak np. winy, czy zasady adekwatności kary. Maksymalna wysokość tej kary w 2017 r. może wynieść 2800 zł.
Drugą możliwą sankcją jest nałożenie kar wynikających z art. 83 kodeksu karnego skarbowego, gdy nieprzedłożenie JPK na żądanie zostanie uznane za udaremnienie lub utrudnienie wykonywania czynności w trakcie czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej. W tym przypadku karą może być grzywna w wysokości od 200 zł do 40 000 zł, jeśli brak przekazania JPK zostanie zakwalifikowany jako wykroczenie skarbowe. Natomiast jeżeli nieprzekazanie JPK zostanie uznane za przestępstwo skarbowe, grzywna może wynieść od 666,70 zł nawet do 19 199 995,20 zł.
Czy od stycznia 2018 r. duże podmioty powinny liczyć się ze wzmożonymi kontrolami z wykorzystaniem JPK?
Elektroniczne kontrole podatkowe bez JPK tylko częściowo spełniały oczekiwania MF. Wynikało to z tego, że kontrolowani przekazywali dane zapisane w formatach elektronicznych utrudniających analizę (np. PDF, który raczej jest elektronicznym wydrukiem niż plikiem umożliwiającym szybką analizę). I tak remedium na problemy w zakresie efektywności e-kontroli stanowić ma właśnie standardowy dla wszystkich podatników format JPK, gdyż pozwala on w sposób automatyczny, przy wykorzystaniu odpowiednich algorytmów informatycznych, wyodrębnić niezbędne dane merytoryczne. Plany resortu przewidują zakończenie budowy usługi elektronicznych czynności kontrolnych z użyciem JPK na styczeń 2018 r. Można więc przypuszczać, że w wyniku doświadczeń z e-kontrolami z użyciem JPK do końca 2017 r. zostanie opracowany ustandaryzowany zestaw algorytmów testujących JPK, które w praktyce przyczyniły się do wykrywania nieprawidłowości w rozliczeniach. W rezultacie może to doprowadzić do wzrostu już od początku 2018 r. liczby kontroli z użyciem JPK właśnie u dużych podmiotów.
Jednocześnie można przyjąć, że na razie fiskus nie ma jeszcze w pełni funkcjonalnego narzędzia do sprawdzania plików JPK (oprócz JPK_VAT). Natomiast takie narzędzie powinno być już gotowe do użycia w styczniu 2018 r.
Rozmawiała Ewa Ciechanowska