Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Regulacje te mają fundamentalne znaczenie dla podatników, gdyż umożliwiają prowadzenie przez funkcjonariuszy KAS czynności operacyjno-rozpoznawczych, w tym również kontroli operacyjnej. Działania te z istoty swojej mają charakter niejawny, a zatem stanowią ważny instrument potencjalnej ingerencji w prawa i wolności obywatelskie. Obecnie obowiązujące przepisy wprowadzone zostały na wzór dotychczasowych uprawnień wywiadu skarbowego, określonych nieobowiązującymi już przepisami ustawy o kontroli skarbowej. Natomiast część szczególnych uprawnień funkcjonariuszy KAS została określona na wzór szczególnych uprawnień dotychczasowej Służby Celnej. Ponieważ uprawnienia wywiadu skarbowego oraz Służby Celnej w określonych obszarach pokrywały się, ustawa o KAS ujednoliciła te obszary w ramach łącznych kompetencji przyznanych funkcjonariuszom KAS.
Tutaj znajdziesz komentarz: Ustawa z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (cz. 3)>>
Niewątpliwie zasadność podejmowania zarówno czynności operacyjno-rozpoznawczych, jak też użycia środków przymusu bezpośredniego (zatrzymania, przeszukania itp.) oraz korzystania z broni palnej związana jest z charakterem spraw, gdzie działania takie mogą być wykorzystane. Ustawodawca zalicza do nich m.in. rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych, zapobieganie tym przestępstwom i wykroczeniom oraz ściganie ich sprawców. Jednak czynności te mogą być podejmowane również w przypadku np. weryfikacji prawidłowości realizacji dochodów z podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych. Tym samym dotyczyć mogą każdego podatnika.
Szeroki zakres kompetencji funkcjonariuszy KAS w ramach szczególnych uprawnień wprowadzonych komentowaną ustawą ustanawia w praktyce swoistego rodzaju policję skarbową. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami, aż osiem różnych formacji ma uprawnienia analogiczne. Należą do nich policja, funkcjonariusze Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu i Wywiadu Wojskowego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. W konsekwencji wszystkie te podmioty mogą w sposób niejawny prowadzić postępowania w ramach czynności operacyjno-rozpoznawczych i kontroli operacyjnych, a także w różnym zakresie stosować środki przymusu bezpośredniego i wykorzystywać broń palną.
W komentowanym rozdziale 5 działu V ustawy o KAS ustawodawca po raz pierwszy wprowadził ograniczenia dla działań podejmowanych przez funkcjonariuszy KAS. Jest to bardzo ważny art. 134, gdzie stwierdzono, że w toku wykonywania czynności służbowych funkcjonariusze są zobowiązani do poszanowania godności człowieka oraz respektowania innych praw i wolności obywatelskich. W kolejnych częściach tego przepisu wprowadzono kolejne przesłanki, które należy brać pod uwagę przy wykonywaniu przez funkcjonariuszy swoich obowiązków. Mając na uwadze to, że całość komentarza uwzględnia również odniesienia obecnych regulacji do uchylonych ustaw tworzących strukturę instytucjonalną organów podatkowych, porównując obecny art. 134 ustawy o KAS do art. 11b ustawy o kontroli skarbowej oraz art. 72 ustawy o Służbie Celnej, stwierdzić należy, iż treść jest analogiczna. Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na umiejscowienie tego artykułu w całości struktury ustawy. O ile art. 11b ustawy o kontroli skarbowej zawarty był w części początkowej ustawy, a zatem zgodnie z zasadami wykładni systemowej dotyczył wszystkich działań, do których uprawnieni byli pracownicy kontroli skarbowej, o tyle jego obecna pozycja świadczy o możliwości stosowania objętych nim ograniczeń wyłącznie do funkcjonariuszy realizujących uprawnienia szczególne. Czy zatem w ramach prowadzonej kontroli celno-skarbowej funkcjonariusz nie jest zobowiązany do poszanowania godności osoby kontrolowanej?
Tutaj znajdziesz komentarz: Ustawa z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (cz. 3)>>
Końcowa część komentarza dotyczy przepisów działu VI ustawy o KAS, które regulują zasady wykonywania pracy i służby w organach KAS. Zarówno treść, jak i charakter komentowanych przepisów wskazuje na szczególne znaczenie, jakie ustawodawca przyznaje funkcjonariuszom. Porównując chociażby liczbę regulacji dotyczących odpowiednio pracowników i funkcjonariuszy, w przypadku tej drugiej grupy zakres ten jest istotnie szerszy. W głównej mierze pokrywa się on z dotychczasowymi zapisami ustawy o Służbie Celnej.
Przy zmianach związanych z zasadami zatrudniania i pełnienia służby ustawodawca zmodyfikował również zasady wynagradzania tych dwóch grup zawodowych. Może to niekorzystnie wpłynąć na ostateczne kształtowanie się Krajowej Administracji Skarbowej jako profesjonalnej struktury zajmującej się szeroko rozumianymi należnościami publicznoprawnymi.
Kolejna część komentarza ukaże się 22 maja.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w tygodniku Podatki i Księgowość komentowaliśmy m.in. ustawy:
● z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
● z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
● z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
● z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
● z 29 września 1994 r. o rachunkowości
● z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
● z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
● z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
● z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
● z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw
Komentowaliśmy też m.in. rozporządzenia:
● z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących
● z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów
● z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób fizycznych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób fizycznych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych
● z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych
● z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień
● z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur
