Czy płacąc za towar gotówką w 2017 r., także możemy zaliczyć ten wydatek do kosztów podatkowych

Problem: Jesteśmy firmą, która w 2016 r. w dużej mierze posługiwała się gotówką. Zdarzało się, że płaciliśmy w gotówce nawet 50 tys. euro za dostawy towarów i usług. Zaliczaliśmy takie wydatki do kosztów. Płaciliśmy również zaliczki, np. 10 tys. euro w gotówce jako zaliczka, a następnie 40 tys. zł przelewem. Czy w 2017 r. również możemy zaliczać płatności gotówkowe do kosztów uzyskania przychodów?

Daniel Szczepanik doradca podatkowy w KPMG w Polsce / Dziennik Gazeta Prawna

Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy odpowiedziała DGP

Odpowiedź na pytanie czytelnika zawierają przepis art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odpowiednio art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., które są związane ze zmianą przepisu art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie ze zmianą tej ostatniej ustawy, od 1 stycznia 2017 r. limit płatności gotówkowych w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami uległ obniżeniu z 15 tys. euro do 15 tys. złotych. Limit dotyczy kwoty transakcji, a nie pojedynczej płatności. Oznacza to, że jeśli płatność jest dokonywana w ratach, to sposób płatności powinien być zależny od wysokości łącznej sumy transakcji. Przy ustalaniu, czy został przekroczony próg 15 000 zł, należy wziąć pod uwagę kwotę brutto. Powyższy limit dotyczy zarówno transakcji krajowych, jak i zagranicznych.

Zapłatę gotówką można cofnąć, zrobić przelew i mieć koszty

Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem przepisów ustaw podatkowych podatnicy nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatku w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Reasumując, od 1 stycznia 2017 r. firma nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków, za które dokonano płatności gotówką, jeśli ich wartość przekroczy kwotę 15 tys. złotych brutto.

EKSPERT RADZI

Nowe przepisy to efekt walki z dokumentowaniem transakcji, które nie miały miejsca

Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe zasady dotyczące rozliczania transakcji gotówkowych. W myśl nowo wprowadzonych przepisów art. 22p ustawy o PIT oraz art. 15d ustawy o CIT, podatnicy dokonujący płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztów w tej części, w jakiej jednorazowa wartość transakcji z innym przedsiębiorcą, przekraczająca równowartość 15 000 zł, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W przypadku wcześniejszego zaliczenia do kosztów podatkowych kwoty zobowiązania uregulowanego następnie z naruszeniem ww. obowiązku konieczne będzie zmniejszenie tych kosztów albo zwiększenie przychodów (w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów) o kwotę płatności w miesiącu jej dokonania.

Powyższe zasady należy stosować także odpowiednio do amortyzacji lub dokonania płatności po zmianie formy opodatkowania albo po likwidacji działalności.

Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów nowe przepisy nie mają zastosowania do potrąceń (kompensat) lub barterów. Odnoszą się one bowiem tylko do płatności gotówkowych/bezgotówkowych, a nie do uregulowania bądź wygaśnięcia zobowiązań (mających szerszy zakres).

Do tej pory forma regulowania zobowiązań nie miała znaczenia przy rozliczaniu kosztów podatkowych. Jak wynika z uzasadnienia do nowelizacji, celem nowych przepisów było ograniczenie zjawiska dokumentowania fakturą transakcji, które w rzeczywistości nie miały miejsca, a przez to zmniejszenie szarej strefy. Jeśli wartość transakcji przekroczy 15 000 zł, to wyłączeniu z kosztów podlegać będzie część wynagrodzenia z tego tytułu uregulowana gotówką.

Dla fiskusa karta płatnicza jest jak gotówka

W rezultacie w sytuacji opisanej przez czytelnika zawarcie obecnie transakcji i zapłata wynagrodzenia (bądź jego części, np. tytułem zaliczki) w gotówce skutkować powinna wyłączeniem z kosztów podatkowych w tej części.

Jednak na mocy przepisów przejściowych wyłączenie z kosztów zapłaty gotówkowej w 2017 r. nie powinno znaleźć zastosowania w przypadku, gdy transakcja o wartości poniżej 15 000 euro została zawarta do końca 2016 r. albo niezależnie od wartości transakcji koszty podatkowe rozpoznano jeszcze w 2016 r.

Podstawa prawna

Ustawa z 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 780).

Art. 22p ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).

Art. 15d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.).

Art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).