Subskrybuj nas na Youtube
Zubożony, który otrzymuje zwrot korzyści majątkowych uzyskanych przez kogo innego z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, nie ma przysporzenia majątkowego – uznał NSA.
Sprawa dotyczyła syna spadkodawcy, któremu odebrano nieruchomość w 1945 r. Przeszła ona na własność Skarbu Państwa. Po latach zapadł wyrok sądu rejonowego stwierdzający, że nie doszło do przejścia prawa własności. Oznaczało to, że Skarb Państwa bezpodstawnie się wzbogacił.
Co ważne, w 2004 r. w wyniku ugody Skarb Państwa przekazał nieruchomość na rzecz Gminy Żydowskiej. Nieruchomość zaspokajała bowiem roszczenia tej społeczności.
Spadkobierca wystąpił z pozwem przeciwko państwu o zwrot korzyści majątkowych uzyskanych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Sąd Okręgowy zasądził na jego rzecz ponad 124 tys. zł wraz z odsetkami.
Podatnik twierdził, że otrzymana kwota w ogóle nie jest dla niego przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o PIT. Powołał się na art. 405 kodeksu cywilnego, który zobowiązuje tego, kto się bezpodstawnie wzbogacił, do oddania uzyskanych korzyści w naturze, a jeśli nie ma takiej możliwości – do zwrotu ich wartości.
Mężczyzna podkreślał, że opodatkowaniu podlega dochód, a więc przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy. W tym wypadku natomiast nie można mówić o przyroście majątku.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi był innego zdania. Stwierdził, że u podatnika doszło do przysporzenia majątkowego, bo otrzymał on należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia się Skarbu Państwa wraz z należnymi odsetkami. Powstał więc u niego przychód.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zgodził się z organami podatkowymi. Zwrócił uwagę na to, że podatnik nie wskazał podstawy prawnej, która przewidywałaby wyłączenie lub zwolnienie z PIT kwoty otrzymanej tytułem zwrotu korzyści z bezpodstawnego wzbogacenia. Również sąd nie znalazł takiej podstawy. Stwierdził, że nie jest nią ani art. 2 ust. 1 ustawy o PIT, który określa wyłączenia z daniny, ani art. 21, w którym wymieniono zwolnienia z podatku. Tym samym uzyskany zwrot będzie dla podatnika przychodem podlegającym opodatkowaniu – orzekł. Przywołał art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którym przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ze stanowiskiem WSA nie zgodził się Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Jan Rudowski wyjaśnił, że roszczenie podatnika, który został zubożony, obejmuje zwrot uzyskanej korzyści. – Skoro jest to zwrot, to trudno mówić, że zubożony uzyskuje przysporzenie majątkowe, które byłoby przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT – podsumował sędzia Rudowski.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 164/15.
