Subskrybuj nas na Youtube
Fiskus w 100 krajach dostanie informacje o tym, ile pieniędzy ich rezydenci trzymają na rachunkach w Polsce. W zamian wyśle podobne dane do naszego kraju.
/>
/>
Takie będą skutki wejścia w życie ustawy o wymianie informacji podatkowych. Wdraża ona do polskiego prawa unijną dyrektywę 2014/107/UE dotyczącą wymiany informacji. To odpowiedź krajów UE na ustawę FATCA, która zmusza europejskie instytucje finansowe do przekazywania Stanom Zjednoczonym informacji o rachunkach bankowych amerykańskich rezydentów.
Polska ustawa wdroży też standard dotyczący wymiany informacji opracowany przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Common Reporting Standard, w skrócie CRS). Zaakceptowało go 101 krajów, w tym Polska.
W rozmowie z DGP sami urzędnicy OECD określali standard jako koniec tajemnicy bankowej („Tajemnica bankowa do lamusa”, DGP 142/2014).
Z art. 6 polskiej ustawy wynika, że tajemnica bankowa nie będzie miała znaczenia przy wymianie informacji finansowych pomiędzy krajami. Chronione będą tylko informacje niejawne.
W praktyce od czerwca
Nad ustawą pracuje teraz Senat. Zasadniczo zacznie ona obowiązywać już po upływie siedmiu dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, ale w praktyce jej skutki odczujemy nie wcześniej niż w czerwcu. Od maja bowiem wejdą w życie przepisy nakładające na instytucje finansowe nowe obowiązki informacyjne.
Pośpiech jest wskazany, bo ustawa powinna obowiązywać już od ponad roku. Od 27 stycznia 2016 r. Komisja Europejska prowadzi w tej sprawie przeciwko Polsce tzw. postępowanie naruszeniowe. W połowie września ub.r. zagroziła nawet skierowaniem sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE.
Automatycznie i na wniosek
Po wejściu w życie ustawy szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie co roku (do końca września) automatycznie przekazywał za granicę dane dotyczące dochodów wpływających na rachunek bankowy. Będą to informacje m.in. o dochodach: ze stosunku pracy, zasiłków pieniężnych, działalności wykonywanej osobiście, emerytur i rent.
Jacek Tomasz Łabanowski, dyrektor w zespole dla sektora finansowego EY, zwraca uwagę, że w odróżnieniu od amerykańskiej FATCA chodzi także o dane z rachunków w bankach spółdzielczych i w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Wszystkie te instytucje będą musiały wysłać szefowi KAS pierwsze informacje za 2016 r. już do 31 sierpnia 2017 r. W kolejnych latach będą musiały to zrobić do 30 czerwca za każdy poprzedni rok kalendarzowy.
– Nowe przepisy (pod pewnymi warunkami) nie obejmą informacji z rachunków emerytalnych i rentowych, umów ubezpieczenia na życie, rachunków wchodzących wyłącznie w skład masy spadkowej, niektórych rachunków depozytowych – wymienia ekspert EY.
Informacje będą przekazywane także na wniosek składany przez zagranicznego fiskusa. Wszystko ma się odbywać szybko, bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu pół roku od otrzymania wniosku.
Jeżeli polscy urzędnicy będą mieli żądane informacje od ręki, to będą je przekazywać za granicę w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania wniosku.
Ustalanie rezydencji
Kamil Mikołajczyk, konsultant w dziale doradztwa prawnopodatkowego w PwC, zwraca uwagę na problemy, jakie mogą się w związku z tym pojawić. Instytucje finansowe będą musiały bowiem m.in. weryfikować rachunki pod kątem tego, czy należą one do rezydenta jednego ze 100 krajów, które zaakceptowały standard CRS.
Procedura będzie taka sama jak z amerykańską FATCA: klienci banków i innych instytucji finansowych będą musieli sami ustalać swoją rezydencję podatkową. Ekspert PwC podkreśla, że instytucje finansowe nie powinny w tym pomagać swoim klientom, bo mowa o zastrzeżonych czynnościach doradztwa podatkowego, a te mogą wykonywać tylko uprawnione osoby.
Ustawa przewiduje konkretne terminy na zakończenie takiej identyfikacji. Dla istniejących już rachunków będzie to:
● 31 grudnia 2018 r., jeśli wartość rachunku na koniec 2015 r. przekraczała 250 tys. dol.,
● 31 grudnia 2017 r., jeśli wartość rachunku na koniec 2015 r. przekraczała 1 mln dol.,
● 31 grudnia 2018 r., jeśli wartość rachunku na koniec 2015 r. nie przekroczyła 1 mln zł.
● 31 lipca 2017 r. – jeśli rachunek został otwarty w 2016 r.,
● 31 grudnia 2017 r. – jeśli otwarto go w pierwszych czterech miesiącach 2017 r.
Kontrole i sankcje
Instytucje finansowe powinny na wypadek kontroli fiskusa gromadzić oświadczenia klientów o ich rezydencji. Będzie on je bowiem skrupulatnie rozliczał z wykonania nowych obowiązków.
Jeśli je naruszą, mogą zapłacić nawet milion złotych kary (wysokość sankcji uzależniona będzie od stopnia przewinienia) – zauważa Jacek Tomasz Łabanowski.
Niezależnie od tego odpowiedzialność karną poniosą osoby działające w imieniu lub interesie instytucji finansowej, jeśli nie dopełnią obowiązków wynikających z nowych przepisów. Będzie to grzywna w wysokości 180 lub 240 stawek dziennych (dodawane art. 80c i 80d kodeksu karnego skarbowego).
Interpretacje i porozumienia
Niezależnie od tego, z krajami Unii Europejskiej wymienimy także informacje o transgranicznych (mających skutek dla więcej niż jednego państwa) interpretacjach podatkowych, porozumieniach cenowych w zakresie cen transferowych (APA), opiniach zabezpieczających i informacjach o podmiotach powiązanych w obrębie największych grup kapitałowych. Będą one trafiać do centralnej europejskiej bazy danych, nad której utworzeniem pracuje Komisja Europejska.
To skutek wdrożenia innej unijnej dyrektywy 2015/2376.
Nowe przepisy nie obejmą:
● wielostronnych APA, które powinny pozostać poufne na podstawie umów międzynarodowych zawartych z obcymi państwami,
● interpretacji, które mają skutek wyłącznie dla osoby fizycznej.
Wymieniane będą nie tylko nowe dokumenty, ale także te wydane w latach 2014–2016. Fiskus powinien je przesłać za granicę już do końca 2017 r.
Kolejne będzie przekazywać w terminach do końca września i do końca marca każdego następnego roku.
O grupach kapitałowych
Polska ustawa wdraża też trzecią dyrektywę 2016/881. Oznacza to przekazywanie informacji głównie o działalności grup kapitałowych o rocznych skonsolidowanych przychodach przekraczających 750 mln euro.
Dane te będą przekazywane szefowi KAS w ciągu 12 miesięcy od zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego. Fiskus wykorzysta je do analizy ryzyka ewentualnego zaniżenia dochodu do opodatkowania w obrębie danej grupy kapitałowej.
OPINIA
Jesteśmy przygotowani, ale liczymy się z problemami
Już od opublikowania standardu CRS staraliśmy się jako sektor bankowy możliwie najlepiej przygotować do wejścia w życie nowej ustawy o wymianie informacji podatkowych. Można więc ocenić, że jesteśmy gotowi, chociaż należy zaznaczyć, że ustawa przynosi nam naprawdę wiele nowych obowiązków. Trudno też nie zauważyć, że największe kłopoty czekać mogą banki spółdzielcze oraz SKOK-i, które nie zebrały do tej pory doświadczeń związanych z przepisami FATCA.
Problemem dla całego sektora są też okresy przejściowe (informacje o saldach obywateli UE i państw uczestniczących w CRS z 2016 r. musimy wysłać już za kilka miesięcy). Muszę jednak przyznać, że Ministerstwo Finansów w trakcie prac nad ustawą zrobił o wszystko, aby ten obowiązek uczynić jak najmniej dotkliwym.
