Za naciski na audytora członek zarządu straci posadę

RACHUNKOWOŚĆ KNF będzie mogła pozbawić funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej za łamanie przepisów o biegłych rewidentach. Taki środek karny może zastosować tylko sąd – twierdzą zainteresowani

Nowe uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego mają się pojawić w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym. Prace nad projektem tych przepisów prowadzi sejmowa podkomisja.

Projekt zakłada wprowadzenie po raz pierwszy osobistej odpowiedzialności członków zarządów, rad nadzorczych lub komitetu audytu (który tworzy się, gdy rada nadzorcza ma więcej niż pięciu członków) za niewłaściwe wykonanie obowiązków związanych z badaniem sprawozdania finansowego jednostki zainteresowania publicznego (JZP). Jednostkami takimi są m.in. banki, zakłady ubezpieczeń, otwarte fundusze emerytalne, spółki giełdowe. KNF mogłaby nakładać kary administracyjne, w tym, oprócz finansowej (do 250 tys. zł), kontrowersyjną sankcję zakazu pełnienia funkcji do 3 lat. Byłyby one nakładane za naruszenie ustawy, m.in. za:

● brak zasad wyboru audytora,

● nieprzestrzeganie przepisów dotyczących wyboru biegłego rewidenta (niezależności audytora, niewłaściwego organu),

● zawarcie umowy z firmą audytorską na czas krótszy niż 2 lata i dłuższy niż 5 lat,

● nieprzestrzeganie okresów współpracy podmiotów audytorskich (maksymalnie 5 lat) i okresów karencji (4 lata),

● nieprzestrzeganie zasad powołania składu i funkcjonowania komitetu audytu,

● wpływ na wynik badania.

Analogiczne kary miałyby być nakładane na biegłych rewidentów. W tym przypadku właściwym organem do ich stosowania byłaby Komisja Nadzoru Audytywnego, tj. organ nadzoru publicznego funkcjonujący przy ministrze finansów. W tym jednak przypadku karane byłyby m.in. nieprawidłowości przy badaniu, świadczenie usług zakazanych, brak ubezpieczenia.

Możliwość zastosowania przez KNF i KNA zakazu pełnienia funkcji kwestionuje Związek Banków Polskich. Jak podkreśla Joanna Tylińska, doradca zarządu ZBP, mimo że w projekcie sankcja ta została nazwana karą administracyjną, w rzeczywistości jest to środek karny przewidziany w art. 39 pkt 2 kodeksu karnego. – Może więc go nakładać tylko sąd – twierdzi rozmówczyni. Przypomina, że podobny problem był przy pracach nad nowelizacją ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Projekt zmian zakładał wprowadzenie możliwości nakładania kary zakazu pełnienia funkcji przez BFG.

– Biuro legislacyjne jednak to zakwestionowało jako rozwiązanie niezgodne z prawem – dodaje Joanna Tylińska. Dlatego podkreśla, że przepis powinien być tak zmieniony, by organom nadzorczym dawał jedynie możliwość wystąpienia do sądu o nałożenie takiej kary.

Ekspert z ZBP zwraca uwagę na jeszcze jedną wątpliwość. Komisja Nadzoru Finansowego może nakładać kary nie tylko na członków zarządu i rad nadzorczych, ale też na osoby z nimi powiązane. – Nie wiadomo, czy chodzi tu o osoby blisko powiązane zdefiniowane w projekcie – twierdzi Joanna Tylińska. Precyzuje, że chodzi o małżonków, dzieci i inne osoby spokrewnione. Rozmówczyni zastanawia się, jak w takim przypadku KNF miałaby nakładać kary na takie osoby.

O wątpliwości dotyczące zakazu pełnienia fukcji wysuwane przez ZBP zapytaliśmy Ministerstwo Finansów. Resort wyjaśnił, że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (2014/56/UE) nakłada obowiązek zadbania o skuteczny system kar za naruszenia przepisów. – Aby zapewnić jednolitość i spójność systemu, przyjęto, że KNF będzie nakładała w procedurze administracyjnej kary – stwierdziło MF.

Dodało, że będzie to dotyczyło wszystkich rodzajów kar, o których mowa w art. 30a dyrektywy, a więc również kary zakazu pełnienia określonych funkcji w organach JZP jako jednej z kar administracyjnych.

Resort przypomniał też, że kwestia dotycząca systemu kar nie była jeszcze rozpatrywana na posiedzeniu podkomisji sejmowej. Ostateczne rozwiązania w tym zakresie nie zostały więc jeszcze przyjęte. ⒸⓅ

Mniejszy VAT za rejsy dla nurków i wędkarzy. Ale część firm i tak ma problem

KNF będzie mogła nakładać kary nie tylko na członków zarządu i rad nadzorczych, ale też na osoby z nimi powiązane

Co przewiduje projekt

Tak jest	Tak będzie
Rotacja firm audytorskich
Obowiązek rotacji firmy audytorskiej dotyczy tylko zakładów ubezpieczeniowych (co 5 lat, wymagana przerwa we współpracy z tym samym audytorem – 2 lata).Oprócz tego KNF narzucił bankom wymóg rotacji co 5 lat (wymagana przerwa we współpracy z tym samym audytorem – 2 lata)	Zostanie wprowadzony 5-letni okres rotacji firmy audytorskiej we wszystkich JZP. Wymagana przerwa we współpracy z tym samym audytorem – 4 lata.
Usługi zakazane dla audytora
Zakaz świadczenia innych usług, jeśli mają istotny wpływ na sprawozdanie finansowe, a także zakaz prowadzenia ksiąg rachunkowych, sporządzania sprawozdań finansowych, wdrażania systemów finansowych, usług związanych z udziałem w podejmowaniu decyzji (np. podatkowych, biznesowych).	Dla podmiotów badających JZP zostanie dodatkowo wprowadzona czarna lista usług zakazanych, obejmująca – bez względu na ich wpływ i związek z badanym sprawozdaniem finansowym – usługi:● podatkowe oraz doradztwa podatkowego,● prawne,● z zakresu zarządzania kadrami,● w zakresie wyceny,● księgowe, w tym sporządzania sprawozdań finansowych,● z zakresu zarządzania,● związane z udziałem w podejmowaniu decyzji,● wdrażania procedur kontroli wewnętrznych,● prowadzenia działań promocyjnych,● wdrażania systemów finansowych,● audytu wewnętrznego,● doradztwa finansowego.Pod pewnymi warunkami dozwolone byłoby wykonywanie niektórych usług podatkowych. Ich wartość nie mogłaby jednak przekraczać 50 proc. wynagrodzenia za badanie.
Kary finansowe
Maksymalne kary:● dla podmiotu audytorskiego – 10 proc. przychodów z rewizji finansowej, nie więcej niż 250 tys. zł;● dla biegłego rewidenta – 200 proc. najniższego wynagrodzenia.Brak kar dla członków zarządów, rad nadzorczych, komitetów audytu.	Firmy audytorskie nadal będą ryzykowały utratę 10 proc. przychodów, tyle że wszystkich, a nie tylko z rewizji finansowej (a więc także np. z doradztwa, usług księgowych).Wprowadzone zostaną kary finansowe dla osób fizycznych (biegłych rewidentów, członków zarządów, rad nadzorczych, komitetów audytu) do 250 tys. zł.