Przepisy nie precyzują, jakie konkretnie odszkodowania wypłacane z tytułu ustanowienia służebności przesyłu są zwolnione z podatku dochodowego. Dlatego NSA zinterpretował je szerzej niż fiskus.
Orzekł, wbrew stanowisku skarbówki, że nieopodatkowane są nie tylko rekompensaty za szkody powstałe w uprawach rolnych i drzewostanie, rekultywację gruntów i ustanowienie służebności przesyłu. Właściciel działki, przez którą przebiegają linie energetycznie, nie płaci też PIT od rekompensat z tytułu spadku wartości jego nieruchomości – uznał NSA.
Sprawa dotyczyła rolnika, który zgodził się na przeprowadzenie przez swoją działkę linii wysokiego napięcia. W umowie chciał dać przyzwolenie m.in. na wybudowanie słupów, poprowadzenie przewodów i ich późniejszą eksploatację. Miał też zapewnić możliwość wejścia na teren pracownikom zakładu w celu np. remontów i przebudowy instalacji.
W zamian za to rolnik miał dostać od zakładu energetycznego jednorazowe wynagrodzenie oraz odszkodowanie z tytułu spadku wartości nieruchomości. Na działce bowiem, w 70-metrowym pasie ochronnym, nie można byłoby już stawiać żadnych budynków mieszkalnych ani budowli. Nie mogłoby być też drzew ani krzewów wyższych niż 5 metrów.
Mężczyzna uważał, że cała kwota wypłacona mu przez zakład energetyczny będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o PIT.
Dyrektor izby skarbowej stwierdził jednak, że nie można stawiać znaku równości między służebnością gruntową a służebnością przesyłu. Uznał więc, że zwolnione z opodatkowania są tylko odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód poniesionych w uprawach rolnych i drzewostanie.
Potem jednak zmienił częściowo swoje stanowisko, gdy pojawiła się interpretacja ogólna ministra finansów z 21 maja 2014 r. (nr DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14). Minister stwierdził w niej, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu nie różni się od odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej.
Dyrektor izby przyznał więc rację rolnikowi, ale tylko w kwestii wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Wciąż obstawał przy tym, że podatnik będzie musiał zapłacić PIT od odszkodowania z tytułu spadku wartości nieruchomości.
WSA w Białymstoku nie podzielił tego stanowiska. Orzekł, że rekompensata za obniżenie wartości nieruchomości w związku z lokalizacją linii energetycznych jest bezpośrednio związana z ustanowieniem służebności przesyłu. Powinna być więc również zwolniona z podatku.
Tak samo orzekł NSA. Uznał, że art. 21 ust. 1 pkt 120a w żadnym miejscu nie wskazuje, w jakim zakresie odszkodowanie jest zwolnione z PIT. – W tym przypadku wypłacona podatnikowi kwota jest swoistą rekompensatą za ograniczenia w zabudowie. Skoro zaś jest rekompensatą, to spełnia przesłanki zwolnienia – wyjaśnił sędzia Jan Grzęda. ⒸⓅ
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 18 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3779-80/14, II FSK 3830/14, II FSK 3890/14 i II FSK 4090/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
