Organy podatkowe nie mogą przenosić odpowiedzialności podatkowej na obecnego właściciela nieruchomości za zaległości poprzednich właścicieli. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie spółki, która w okresie powstania zaległości nie była właścicielem nieruchomości, a organ podatkowy odmówił wcześniej wydania zaświadczenia o zaległościach zbywającego.

W takiej sytuacji nie można zakładać odpowiedzialności spółki za zaległości podatkowe zbywającego. Zaświadczenie pełni bowiem funkcję gwarancyjną, a odpowiedzialność jest ograniczona tylko do długów zbywcy.

W rozpatrywanej sprawie organ odmówił wydania zaświadczenia, ponieważ inna firma zbywająca nieruchomość nie wywiązała się z obowiązku złożenia deklaracji i nie uiszczała należnego miastu podatku od nieruchomości. Tym samym organ podatkowy nie dysponował danymi, które pozwoliłyby wydać żądane zaświadczenie. W konsekwencji, stosując art. 112 Ordynacji podatkowej, spółka została obciążona odpowiedzialnością. Na podstawie tego przepisu zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu o wysokości zaległości podatkowych zbywającego, które jest wydawane na wniosek zbywającego lub nabywcy, za zgodą zbywającego. Wysokość zaległości podatkowych zbywającego określa się na dzień wydania zaświadczenia.

W konsekwencji odmowy wydania zaświadczenia organ ustalił kwotę ponad 500 tys. zł wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości ponad 180 tys. zł z tytułu podatku od nieruchomości, ciążących na nabytej od zbywcy nieruchomości.

Taką decyzję za zgodną z prawem uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Według sądu I instancji przepis Ordynacji podatkowej wyraźnie mówi o solidarnej odpowiedzialności nabywcy i zadłużonego podatnika, którymi są spółka oraz firma zbywająca, a także inne spółki będące poprzednimi właścicielami.

NSA uchylił to rozstrzygnięcie. Sąd zgodził się ze skarżącą spółką, że w zaświadczeniu o zaległościach organ uwzględnia ewentualne zaległości podatkowe zbywającego, a nie zaległości podatkowe dotyczące sprzedawanego składnika majątku obciążające poprzednich właścicieli nieruchomości. Tym samym nabywca nieruchomości mógłby ewentualnie odpowiadać za zaległości podatkowe tylko zbywającego, natomiast nie może odpowiadać za zaległości podatkowe poprzednich właścicieli, dlatego że nie byli oni zbywcami nieruchomości na rzecz spółki.

Wyrok jest prawomocny.

Przepisy przewidują odpowiedzialność osób trzecich za niezapłacone podatki. Nabywca przedsiębiorstwa odpowiada całym majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wyrok NSA z 27 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2123/10.