ABC sp. z o.o. (podatnik VAT czynny) zajmuje się produkcją mebli (kuchennych, do sypialni, do salonu, dziecięcych). Spółka poniosła 3 października 2016 r. wydatki na nabycie katalogów, broszur i ulotek o charakterze informacyjnym w łącznej wysokości 6150 zł. Wydatki te zostały udokumentowane fakturą wystawioną przez kontrahenta i otrzymaną przez spółkę 3 października 2016 r. VAT od ich nabycia zostanie odliczony w deklaracji VAT-7 za październik 2016 r., a kwota netto zaliczona we wrześniu 2016 r. do kosztów podatkowych. Większość katalogów oraz broszur i ulotek została w połowie października 2016 r. nieodpłatnie przekazana (przesłana za pomocą firm kurierskich) do kontrahentów (sklepy meblowe). Pozostałe katalogi, broszury i ulotki zostały przekazane w połowie października 2016 r. do własnego sklepu firmowego w celu udostępnienia klientom indywidualnym. Jak spółka powinna rozliczyć na gruncie VAT i CIT nieodpłatne przekazanie tych katalogów, broszur i ulotek informacyjnych kontrahentom (sklepy meblowe) oraz nieodpłatne przekazanie ich do własnego sklepu firmowego? VAT i zaliczki na CIT spółka rozlicza za okresy miesięczne.
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (zob. art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Zaś przez odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju, stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Warunkiem opodatkowania dostaw we wszystkich tych przypadkach jest przysługiwanie prawa do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części od towarów, które są przedmiotem nieodpłatnego przekazania, zużycia na cele osobiste lub darowizny. Nie jest natomiast konieczne skorzystanie z tego prawa, wystarcza sam fakt, że prawo takie podatnikowi przysługiwało.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowych materiałów informacyjnych (katalogi, broszury, ulotki) i z prawa tego skorzystała w deklaracji VAT-7 za październik 2016 r., a zatem spełniony jest podstawowy warunek opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów.
Fakt, że spółka odliczyła podatek naliczony od przekazanych nieodpłatnie materiałów, nie oznacza, że nieodpłatne ich przekazanie należy objąć VAT.
Niestety obowiązujące od 1 kwietnia 2013 r. przepisy nie przewidują samodzielnego wyłączenia z opodatkowania nieodpłatnego przekazania drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, jak to miało miejsce do 31 marca 2013 r.
W praktyce organy podatkowe przyjmują, że nieodpłatne przekazywanie klientom materiałów reklamowych i informacyjnych nie podlega objęciu VAT w sytuacji, gdy przekazywane materiały są pozbawione konsumpcyjnego charakteru, tj. nie zaspokajają jakichkolwiek potrzeb podmiotu, który je otrzymał, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe. Dotyczy to m.in. katalogów, broszur i ulotek o charakterze informacyjnym. Wskazuje na to interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 listopada 2013 r., nr ITPP1/443-893/13/IK i interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 kwietnia 2016 r., nr ILPP1/4512-1-57/16-2/AP.
Jak wskazał dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 18 listopada 2013 r., nr IPPP1/443-842/13-4/AS: (...) „Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia wartości użytkowej (konsumpcyjnej). Zgodnie ze słownikową definicją (według Internetowego Słownika Języka Polskiego – http://www.sjp.pwn.pl) – »wartość« to »ile coś jest warte pod względem materialnym; cecha tego, co jest dobre pod jakimś względem«. Z kolei »użytkowy« (według Internetowego Słownika Języka Polskiego – http://www.sjp.pwn.pl) to »mający praktyczne zastosowanie, przeznaczony do użytku (np. drewno użytkowe)«, »konsumpcja« to »wykorzystywanie dóbr i usług do zaspokojenia potrzeb«. Zatem wartość użytkowa (konsumpcyjna) towaru oznacza zdolność danego towaru do zaspokojenia potrzeb jego nabywcy. (...)”.
Mała wartość i próbki
Stosownie do art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, przepisu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. [ramka]
Przekazywane nieodpłatnie klientom (sklepy meblowe) i udostępniane klientom indywidualnym materiały informacyjne (katalogi, broszury, ulotki) niewątpliwie nie stanowią próbek. Materiały te, moim zdaniem, mogą być natomiast uznane za prezenty o małej wartości, jeżeli ich cena nabycia netto nie przekracza 10 zł, lub ich cena nabycia netto mieści się w przedziale 10,01 do 100 zł o ile dodatkowo byłaby prowadzona ewidencja osób, które je otrzymały. Z uwagi na fakt, że jak już wspomniałem, organy podatkowe przyjmują, iż nieodpłatne przekazanie takich towarów jako niemających charakteru konsumpcyjnego nie podlega VAT, nie ma to kluczowego znaczenia, ale w przypadku materiałów spełniających kryteria prezentu o małej wartości jest to dodatkowa przesłanka za nieobjęciem ich nieodpłatnego przekazania VAT, gdyż ich przekazanie wiąże się z prowadzoną działalnością gospodarczą, i to wynikającą wprost z ustawy o VAT, a nie z wykładni organów podatkowych. Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika, jaka jest jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku) poszczególnych katalogów, broszur i ulotek i czy jest prowadzona ewidencja osób, które te materiały otrzymały. Nie można zatem stwierdzić, czy wyłączenie to można zastosować do wszystkich materiałów informacyjnych, czy tylko do części z nich (np. ulotek i broszur).
CIT
Ustawa o CIT nie zawiera ogólnej definicji przychodu. Z istoty podatku dochodowego od osób prawnych wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem – jako źródłem dochodu – jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, których rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że są należne, powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Zasadniczo o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera w art. 12 ust. 1 otwarty katalog przysporzeń majątkowych stanowiących przychody podatkowe.
Nieodpłatne przekazanie kontrahentom (sklepy meblowe) i udostępnienie klientom indywidualnym przedmiotowych materiałów informacyjnych (katalogi, broszury i ulotki informacyjne) nie wiąże się z powstaniem po stronie spółki przychodu.
Definicja
Przez prezenty o małej wartości (stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy o VAT) rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru nie przekraczają 10 zł.
Przez próbkę (stosownie do art. 7 ust. 7 ustawy o VAT) rozumie się identyfikowalne jako próbka egzemplarze towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:
1) ma na celu promocję tego towaru, oraz
2) nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.
Schemat rozliczenia spółki
W związku z nieodpłatnym przekazanie materiałów informacyjnych (katalogi, broszury, ulotki) klientom instytucjonalnym (sklepy meblowe) i klientom indywidualnym nie powstaną żadne rozliczenia VAT i CIT, gdyż czynności te nie generują po stronie spółki podatku należnego (VAT) i przychodu
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).