Niezłożenie miesięcznych zestawień oświadczeń nabywców dotyczących przeznaczenia paliwa nie może być podstawą do obciążania sprzedawcy wyższą akcyzą, jeżeli olej został przeznaczony na cel grzewczy – potwierdził sąd we Wrocławiu. Skutkiem wyroku jest nie tylko uchylenie decyzji organów podatkowych, lecz także umorzenie postępowania.
Stan faktyczny
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu 14 września 2016 r. orzekł w sprawie oleju napędowego przeznaczonego na cele opałowe (sygn. akt I SA/Wr 888/16). Istota zagadnienia sprowadzała się do przesyłania miesięcznych zestawień oświadczeń przez skarżącego po terminie określonym w art. 89 ust. 14 ustawy o podatku akcyzowym (dalej: u.p.a.). Organ nałożył sankcyjną stawkę w wysokości 1822 zł na 1000 litrów zamiast pierwotnie wyliczonej w wysokości 232 zł. W toku postępowania stwierdzono, że olej był wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem oraz oświadczenia odbierane przez nabywców oleju spełniały zdaniem naczelnika urzędu celnego wszystkie wymogi formalne przewidziane w art. 89 ust. 6 lub 8 u.p.a. w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2015 r.
WSA po rozpoznaniu sprawy uchylił decyzję dyrektora Izby Celnej oraz naczelnika Urzędu Celnego oraz umorzył postępowanie administracyjne. Czy to orzeczenie różni się w takim razie czymś od wszystkich innych orzeczeń sądów administracyjnych zapadających w ostatnim czasie w tego typu sprawach? Tak. W sprawie tej orzekały bowiem incydentalnie, w przeciwieństwie do innych spraw, Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt P 24/12) oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w Luksemburgu (sygn. C-418/14)
Skutki orzeczenia
Wyrok WSA powinien stanowić podstawę do zakończenia trwających cały czas na terenie kraju postępowań od wprowadzenia w 2009 r. ustawy, tym bardziej że WSA nie tylko uchylił decyzje organów podatkowych, ale dodatkowo na podstawie art. 145 par. 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi umorzył postępowanie.
Potwierdzone zostało w takiej sytuacji stanowisko TSUE zaprezentowane w wyroku z 2 czerwca 2016 r., zgodnie z którym dyrektywę Rady 2003/96/WE oraz zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym. Na ich mocy w razie niezłożenia zestawienia do sprzedanego paliwa stosowana jest stawka podatku akcyzowego przewidziana dla paliw silnikowych, podczas gdy stwierdzono, że przeznaczenie tego produktu do celów opałowych nie budzi wątpliwości.
KOMENTARZ
Wyrok WSA daje satysfakcję wszystkim przedsiębiorcom z branży paliwowej, w sprawach których wydano decyzje nakładające na podstawie art. 89 ust. 16 u.p.a. sankcyjną stawkę podatku, ponieważ potwierdzono po raz kolejny podnoszoną przez nich od samego początku argumentację wskazującą na irracjonalność przyjętej interpretacji przepisów. Przy ustalaniu znaczenia przepisów prawa podatkowego należy preferować takie ich rozumienie, które nie prowadzi do nieadekwatnego dla danej sytuacji gospodarczej obciążenia podatkowego (vide: Bogumił Brzeziński, „Szkice z wykładni prawa podatkowego”, Gdańsk 2002, s. 91 i nast.).
Przedsiębiorcy są obciążani sankcyjnymi stawkami przewyższającymi ich zdolności płatnicze, a następnie przepisy krajowe uprawniające do tego okazują się niezgodne z regulacjami unijnymi – w przyszłości nie powinno dochodzić do takich sytuacji. Orzeczenie WSA powinno być zatem wskazówką dla ustawodawcy. W konsekwencji powyższego tak naprawdę przez ten cały okres wymierzano sankcyjne stawki, chociaż faktycznie nie powinno do tego dochodzić.
Podstawa prawna
Ustawa z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 752 ze zm.).
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE z 2016 r. C 202, s. 1)
Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.).