W spółce przesunięto część wyrobów gotowych, przeznaczając je na własne potrzeby jednostki. Jak powinno wyglądać księgowanie, jeżeli sporządzany jest porównawczy rachunek zysków i strat?
Spółka wytwarzająca wyroby gotowe może część tych wyrobów przeznaczyć na własne potrzeby. Wyroby gotowe mogą być przeznaczone do:
● zużycia w różnych komórkach spółki jako materiały,
● użytkowania jako środki trwałe.
Jednak w celu prawidłowego wykazania wysokości przychodów i kosztów związanych z prowadzoną działalnością spółka musi powyższe operacje potraktować jak sprzedaż. Sprzedającym i kupującym jest sama spółka. Jest to szczególne istotne w przypadku sporządzania rachunku wyników metodą porównawczą. Dla prawidłowego rozliczenia kosztów i przychodów służą odpowiednio następujące konta:
● „Obroty wewnętrzne”,
● „Koszty obrotów wewnętrznych”.
Powyższe konta mogą być również użyte w razie stosowania w rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym dla dodatkowej kontroli wysokości kosztów i przychodów.
W wariancie porównawczym konta obrotów wewnętrznych służą przede wszystkim do kontroli i zamknięcia kręgu kosztów w jednostce.
W szczególności na kontach obrotów wewnętrznych księguje się:
● przekazanie własnych wyrobów gotowych do własnych sklepów,
● przekazanie własnych wyrobów jako aport do innej spółki,
świadczenia wykonane przez wydziały pomocnicze na rzecz budowy środków trwałych,
świadczenia wykonane przez wydziały pomocnicze w związku z wytworzeniem materiałów, narzędzi, opakowań,
● aktywowanie w bilansie kosztów prac rozwojowych zakończonych pozytywnym efektem,
● ujawnienie niedoboru własnych wyrobów gotowych,
● przekazanie własnych wyrobów gotowych do użytkowania w jednostce jako środki trwałe.
Na koniec roku obrotowego saldo konta 790 „Obroty wewnętrzne” przenoszone jest na konto „Wynik finansowy”. Równolegle konto 791 „Koszt obrotów wewnętrznych” przenosi się w ciężar konta 490 „Rozliczenie kosztów” w celu domknięcia kręgu kosztów i prawidłowego ustalenia wyniku finansowego. Zamknięcie kręgu kosztów pozwala w prawidłowy sposób ustalić zmianę stanu produktów, która koryguje koszty wykazane w rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym.
Jeżeli spółka nie prowadzi konta 490 „Rozliczenie kosztów”, to saldo konta 791 przenosi bezpośrednio na konto 860 „Wynik finansowy”.
PRZYKŁAD
W magazynie
Spółka prowadzi różnorodną działalność gospodarczą. Produkuje m.in. na jednym wydziale meble, a na drugim różne elementy oświetlenia. W magazynie wyrobów gotowych magazynowane są m.in. szafy oraz świetlówki. W wyniku analizy potrzeb w spółce stwierdzono potrzebę przesunięcia części wyrobów gotowych: szafy zostaną przyjęte do działu administracyjnego jako środki trwałe, a świetlówki zostaną przekazane do działu gospodarczego jako materiał oświetleniowy. Spółka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat.
Stan początkowy wyrobów gotowych w magazynie wynosi 750 000 zł.
Dziennik Gazeta Prawna
Objaśnienia:
1. OT – przyjęcie szaf jako środki trwałe, wprowadzenie do ewidencji środków trwałych – 5 szaf po 5000 zł (każda wg kosztu wytworzenia) kwota 25 000 zł;
2. PK – przeksięgowanie wartości wyrobów gotowych przekazanych na środki trwałe – 25 000 zł;
3. RW – przekazanie z magazynu wyrobów gotowych świetlówek bezpośrednio do zużycia w dziale gospodarczym – 5000 zł;
4. PK - przeksięgowanie wartości wyrobów gotowych przekazanych jako materiały eksploatacyjne – 5000 zł;
5. Przeniesienie kosztów rodzajowych na koszty ogólnozakładowe – 5000 zł;
6. Ustalenie wyniku finansowego:
a) przeniesienie obrotów wewnętrznych;
b) przeniesienie kosztów rodzajowych;
c) przeniesienie kosztów obrotów wewnętrznych;
d) przeniesienie kosztów zarządu;
e) przeniesienie zmiany stanu produktów.
W przykładzie spółka poniosła stratę w wysokości 5000 zł.
Podstawa prawna
Art. 47 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).