Od 2016 r. przepisy ordynacji podatkowej regulują również kwestię odwoływania pełnomocnictw w ostatniej chwili. To częsty zabieg podatników chcących podważyć skuteczność doręczenia pisma pełnomocnikowi, aby zyskać więcej czasu na złożenie odwołania.

Obecnie z ordynacji wynika wprost, że odwołanie pełnomocnictwa szczególnego wywiera skutek od dnia zawiadomienia organu podatkowego. Jeśli natomiast odwołanie będzie dotyczyć pełnomocnictwa ogólnego, to zadziała ono dopiero od dnia wpływu do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych (art. 138i par. 1 i 2 o.p.).

Dotychczas takie wnioski płynęły głównie z orzecznictwa. Sądy najczęściej sięgały do art. 137 par. 2 i 3 o.p., wywodząc z niego, że wypowiedzenie pełnomocnictwa procesowego przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do organu podatkowego dopiero z chwilą uzyskania wiedzy o tym przez sam organ.

Często bowiem zdarzało się, że w dniu, w którym doręczano pismo pełnomocnikowi, do urzędu skarbowego wpływało pismo od podatnika o cofnięciu tego pełnomocnictwa. Co więcej, zdarzało się, że mocodawcy próbowali informować o odwołaniu pełnomocnictwa nawet przez telefon, w momencie gdy akurat pełnomocnik odbierał pismo od poborcy skarbowego.

Sędziowie z łatwością odczytywali intencje podatników i jeśli stan faktyczny był oczywisty, stawali po stronie fiskusa (tak np. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt II FSK 792/12 oraz II FSK 1584/10). W wyroku z 24 października 2012 r. (sygn. akt II FSK 584/11) NSA orzekł, że „działanie polegające na odwoływaniu udzielonych wcześniej pełnomocnictw i ustanawianiu kolejnych pełnomocników w okresie biegu terminu, o którym stanowi art. 150 ordynacji podatkowej, czyniłoby ten przepis praktycznie niestosowalnym, co z całą pewnością podważałoby cel ustanowionej w nim konstrukcji prawnej.”

Pozostaje jeszcze tylko problem, co w sytuacji, gdy odwołanie wpłynie do urzędu tego samego dnia, w którym nastąpił odbiór pisma. PRZYKŁAD

Dwa tygodnie dłużej

A co w sytuacji, gdy pełnomocnictwo wypowie adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy? Zasada jest ta sama, co przy odwołaniu - wypowiedzenie pełnomocnictwa szczególnego wywiera skutek od dnia zawiadomienia organu podatkowego, a ogólnego - od dnia wpływu do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych.

W odniesieniu do profesjonalnych pełnomocników dodatkowo jeszcze wprowadzono od 2016 r. wymóg, aby - mimo wypowiedzenia pełnomocnictwa - działali za podatnika jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolniłby ich od tego obowiązku (art. 138i par. 3 o.p.). Dotychczas taki obowiązek mieli tylko pełnomocnicy ustanowieni w postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

WAŻNE

Skuteczne odwołanie profesjonalnego pełnomocnika nie zwalnia go z obowiązku działania za podatnika jeszcze przez dwa tygodnie.

PRZYKŁAD

Ta sama data

Pismo zawierające cofniecie pełnomocnictwa wpłynęło do urzędu skarbowego 30 czerwca przed południem, natomiast tego samego dnia, lecz godzinę później, pełnomocnik odebrał decyzje z urzędu od poborcy skarbowego. Czy takie doręczenie jest skuteczne? Nowe przepisy tego nie precyzują, Można by zatem przyjąć, ze skoro art. 138i par. 2 o.p. mówi o skuteczności odwołania „od dnia zawiadomienia organu podatkowego”, to tego dnia odwołanie jest już skuteczne. Należy jednak zwrócić tez uwagę na wyrok NSA z 26 czerwca 2014 r. (sygn. akt II FSK 1773/12), w którym sad stwierdził, ze skoro decyzja wymiarowa została skutecznie doręczoną 22 grudnia 2008–r. (co jednoznacznie wynikało z zebranego materiału dowodowego), to „bez znaczenia dla oceny skutków jej doręczenia pozostawało złożone w tym samym dniu pismo informujące o wypowiedzeniu pełnomocnictwa”.