Zasady rachunkowości nie decydują o momencie poniesieniu kosztów dla celów podatkowych – orzekł WSA w Warszawie. Przyznał zarazem, że ma świadomość niejednolitej linii orzeczniczej w tej kwestii.
Sprawa dotyczyła spółki, która zawierała umowy agencyjne z partnerami handlowymi. Spór z fiskusem toczył się o to, w którym momencie wypłacona agentom prowizja za pozyskanie klientów będzie kosztem podatkowym dla spółki.
Nie było wątpliwości co do tego, że jest to koszt pośredni, a ten – zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT – powinien być potrącony w dacie poniesienia. Problem polega na tym, że zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia uważa się ten, „na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano)” na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) lub innego dowodu.
Spółka uważała, że może odliczać prowizję już w dacie wypłaty. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził jednak, że zgodnie z literalnym brzmieniem art. 15 ust. 4e ustawy o CIT jest to możliwe dopiero w tym momencie, w którym firma uzna go za koszt w ujęciu bilansowym. Ustawodawca wyraźnie bowiem uzależnia moment, w którym wydatek staje się kosztem podatkowym od ujęcia go w księgach zgodnie z przepisami o rachunkowości i to one przesądzają o dacie poniesienia kosztów uzyskania przychodów – stwierdził dyrektor warszawskiej izby (interpretacja nr IPPB5/423-633/14-2/MK).
Orzecznictwo sądów w tej kwestii nie jest jednolite. Organ powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego potwierdzający jego argumentację (sygn. akt II FSK 1685/12).
Spółka z kolei przytoczyła orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1553/09), z którego wynikało, że samo zaksięgowanie wydatku ani sposób rozliczania go według zasad rachunkowości nie ma wpływu na sposób zakwalifikowania go do kosztów podatkowych w rozumieniu art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o CIT.
Orzekając w sprawie spółki, warszawski sąd opowiedział się za wcześniejszymi swoimi orzeczeniami. Uchylił więc interpretację organów podatkowych i stwierdził, że choć podatnicy mają obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, to jednak o uznaniu wydatków za koszty uzyskania przychodów decydują przepisy podatkowe, a nie ustawy o rachunkowości.
– Ze względu na autonomię prawa podatkowego regulacje ustawy o rachunkowości i zapisy w księgach nie mogą modyfikować ani rozstrzygać o tym, co stanowi koszt uzyskania przychodów, ani przesądzać, kiedy należy go rozpoznać – stwierdził WSA. Wyrok jest nieprawomocny.
Podobny wniosek płynie z orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie wydatków na: przyłączenie do sieci energetycznej, remont środków trwałych oraz opłatę wstępną z tytułu leasingu można rozliczać inaczej niż dla potrzeb bilansowych (m.in. sygn. akt II FSK 717/13, II FSK 841/13, II FSK 1604/13).
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Warszawie z 14 października 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 227/15.