Po wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE można rozliczać odrębnie od najmu dostarczanie wody czy wywóz śmieci i dzięki temu płacić mniejszy podatek. Trzeba tylko właściwie sformułować zapisy w umowie
W wyroku z 16 kwietnia 2015 r. (w sprawie C-42/14 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa) trybunał wskazał, że dostawę energii elektrycznej, cieplnej, wody i wywóz nieczystości można – po spełnieniu określonych warunków – opodatkować odrębnie od najmu mieszkania lub lokalu. W praktyce ma to znaczenie tylko dla dostaw wody i wywozu nieczystości, bo do nich stosuje się obniżoną 8-proc. stawkę VAT. Jeśli jednak umowa między wynajmującym a najemcą będzie przewidywała kompleksowe rozliczenie za media i najem, wówczas i te świadczenia będą opodatkowane stawką 23 proc.
Umowa i liczniki
– Zapisy w umowie powinny więc wskazywać, że mamy do czynienia z usługą najmu oraz odrębnymi od niej dostawami wody, energii elektrycznej, energii cieplnej, usługami sprzątania oraz wywozu nieczystości. Odrębnie powinna być określona m.in. odpłatność za każdą z tych usług – nie może być zapisu, że mamy do czynienia z ryczałtową opłatą eksploatacyjną – wyjaśnia Łukasz Blak, doradca podatkowy z Certus LTA.
– O odrębności świadczeń będzie świadczyć również to, że najemca może sam decydować o zużyciu wody, energii elektrycznej lub energii cieplnej. Aby uzyskać taki efekt, strony powinny uzgodnić w umowie, że najemca będzie miał indywidualne liczniki, a media będą rozliczane na podstawie faktycznego zużycia wody itd. – wyjaśnia Kinga Baran, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego Mazars.
Odrębnie należy uregulować zasady sprzątania części wspólnych budynku (np. klatki schodowej) oraz wywóz nieczystości.
– W przypadku usług wspólnych trzeba zawrzeć w umowie zapis, na podstawie którego najemca może wybrać świadczeniodawców lub zawrzeć z nimi bezpośrednio umowy – wskazuje Kinga Baran.
Potencjalny wybór
Magdalena Partyniewicz, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Mazars, dodaje, że nawet jeśli najemca nie skorzysta z tej możliwości i wybierze świadczeniodawcę wyznaczonego przez wynajmującego, to i tak świadczenie to należy traktować jako odrębne od najmu i opodatkować właściwą stawką VAT.
Możliwość wyboru odbiorców nieczystości lub dostawców wody może być jednak problemem. Łukasz Blak zauważa, że w Polsce taki wybór jest w przeważającej mierze niemożliwy ze względu na uregulowania prawne lub względy techniczne. TSUE w wyroku wskazał jednak, że poza zapisami umowy kluczowe jest ustalenie, czy dany najemca może (choćby teoretycznie) wybrać dostawcę usług, czy też decyduje o tym wyłącznie wynajmujący.
– Jeżeli najemca takiego wyboru nie ma, to bez względu na postanowienia umowy zarówno najem, jak i media trzeba opodatkować stawką podstawową. Jeżeli zaś najemca ma taki wybór i traktuje każdą opłatę jako odrębną usługę – zastosowanie może mieć stawka 8 proc. i to również wtedy, gdy wybór w odniesieniu do danej dostawy lub usługi jest tylko potencjalny, bo w praktyce go nie ma (np. przy dostawie wody) – stwierdza Łukasz Blak.
W praktyce wyboru nie mają więc najemcy małych lokali (w szczególności biurowych, pod klucz) i w takiej sytuacji co do zasady zastosowanie znajdzie stawka 23 procent. Jak dodaje Mirosław Siwiński, najemca otrzymuje wtedy jedno, niepodzielne świadczenie ekonomiczne.
W innej sytuacji będzie natomiast najemca, który wynajmuje np. halę fabryczną lub cały budynek. Zazwyczaj może on wybierać przynajmniej niektórych dostawców (np. prądu, usług sprzątania). – Wówczas należy uznać, że mamy do czynienia z wieloma usługami/dostawami odrębnymi od najmu. Wszystkie media należy traktować odrębnie i opodatkować według właściwych dla nich stawek VAT – stwierdza Łukasz Blak.
Strony powinny uzgodnić w umowie, że najemca będzie miał indywidualne liczniki
