Spółka cywilna może rozliczyć podatek od nieruchomości kupionej jeszcze przed jej założeniem, a następnie wniesionej do niej aportem – orzekł wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa dotyczyła małżonków, którzy w 2011 r. kupili dwie działki – jedna była zwolniona z VAT, w cenie drugiej było zawarte 23 proc. podatku. Zakup dokumentowała faktura.
Małżonkowie kupili obie nieruchomości z zamiarem wykorzystania ich w działalności gospodarczej. Jednak spółkę (cywilną) zawiązali dopiero w 2012 r. Wnieśli do niej wcześniej nabyte nieruchomości. Planowali wykorzystać je pod budowę budynku usługowego z przeznaczeniem na wynajem.
Spór toczył się o to, czy podatek naliczony, wynikający z faktury wystawionej na nazwiska małżonków, może zostać odliczony w spółce cywilnej. Małżonkowie twierdzili, że spółka może to zrobić, ponieważ nieruchomości zostały kupione dla celów działalności gospodarczej, a więc czynności opodatkowanych VAT. Przekonywali, że w momencie nabycia działek sprzedający nie mógł wystawić faktury na spółkę cywilną, bo ta jeszcze nie istniała.
Powołali się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 1 marca 2012 r. (w sprawie C-280/10 Polski Trawertyn). Trybunał orzekł w nim, że przepisy państw UE nie mogą pozbawiać wspólników ani spółki prawa do odliczenia VAT zapłaconego w cenie wydatków inwestycyjnych, gdy wspólnicy ponieśli je jeszcze przed zawiązaniem i rejestracją spółki, ale już na potrzeby i cele działalności gospodarczej.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu nie zgodził się ze spółką. Stwierdził, że w sytuacji, gdy nabywcami nieruchomości były osoby fizyczne (małżonkowie, przyszli wspólnicy spółki cywilnej), wówczas podatku naliczonego przy zakupie nie może odliczyć spółka. Skoro wspólnicy ponieśli wstępne wydatki inwestycyjne (na nabycie nieruchomości) przed powstaniem spółki, z zamiarem wniesienia ich do niej, to działali w charakterze podatników VAT i powinni byli zarejestrować się do celów VAT – uznał dyrektor.
Małżonkowie zaskarżyli interpretację do sądu i wygrali w obu instancjach. Zarówno WSA we Wrocławiu, jak i NSA uznały, że nie ma znaczenia fakt, iż faktura została wystawiona na małżonków, a nie na spółkę. Jak wskazał sędzia NSA Roman Wiatrowski, istotne jest to, że podatnicy mieli zamiar rozpoczęcia działalności.
Sądy powołały się na orzecznictwo TSUE, w tym zarówno na wyrok przywoływany przez małżonków, jak i na orzeczenia: z 29 kwietnia 2004 r. (w sprawie C-137/02 Faxworld) i z 8 czerwca 2000 r. (w sprawie C-400/98 Finanzamt). Z pierwszego z nich wynika, że jeżeli wspólnicy nie mogą być uważani za podatników dla potrzeb VAT, to podatek od czynności inwestycyjnych będzie mogła odliczyć spółka. W drugim trybunał zwrócił uwagę, że powstanie prawa do odliczenia VAT zapłaconego z tytułu wydatków inwestycyjnych nie zależy w żaden sposób od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 5 listopada 2014 r., sygn. akt I FSK 1658/13.
