Kto przyjmie spadek z dobrem inwentarza, odpowiada za niezapłacone podatki zmarłego – wynika z orzeczenia NSA.
Sąd orzekł, że organy podatkowe, określając odpowiedzialność podatkową spadkobierców za zaległości podatkowe spadkodawcy, nie mają obowiązku weryfikować, czy spis z inwentarza został poprawnie sporządzony.
Zgodnie z kodeksem cywilnym spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) bądź z jej ograniczeniem (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Jeśli nie chce brać na siebie żadnych ciężarów, może spadek odrzucić.
Sprawa rozpatrywana przez NSA dotyczyła spadkobierców, wobec których urząd skarbowy wydał decyzję o odpowiedzialności za podatek niezapłacony przez spadkodawcę od dochodu ze sprzedaży papierów wartościowych. Spadkobiercy odwołali się od tej decyzji, ale bezskutecznie.
Izba skarbowa argumentowała, że spadkobiercy, którzy przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe do wysokości stanu czynnego spadku, czyli ogółu aktywów wchodzących do spadku, niezależnie od tego, czy długi są wyższe, czy niższe od niego. Co więcej, odpowiadają w takiej sytuacji całym swoim majątkiem; także tymi jego składnikami, które nie wchodziły w skład spadku.
Spadkobiercy zaskarżyli decyzję izby do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Sąd zauważył, że izba nie wzięła pod uwagę pewnych nieścisłości i niejednoznaczności w spisie z inwentarza dokonanym przez komornika sądowego. Tymczasem – zdaniem WSA – błędny spis z inwentarza może skutkować określeniem niewłaściwej wartości czynnej spadku. W konsekwencji WSA uchylił decyzję izby i nakazał jej, by przy ponownym rozpoznaniu sprawy przesłuchała skarżących oraz komornika sądowego w celu rozwiania wątpliwości dotyczących stanu prawnego poszczególnych składników majątkowych spadku.
Wyrok ten uchylił w całości Naczelny Sąd Administracyjny. W uzasadnieniu sędzia Jerzy Rypina podkreślił, że WSA skupił się w swoim wyroku bardziej na postępowaniu spadkowym niż podatkowym. Tymczasem sprawa podatkowa nie jest sprawą spadkową.
ORZECZNICTWO
Wyrok z 16 maja 2014 r., sygn. akt II FSK 1239/12. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia