Obowiązujące przepisy przewidują określone preferencje podatkowe – zarówno w podatku dochodowym, jak i w VAT – dla niektórych podatników prowadzących działalność gospodarczą. Najważniejsze ułatwienia związane są z posiadaniem statusu małego podatnika.
W 2013 roku mają go przedsiębiorcy, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z VAT) osiągniętej w 2012 r. nie przekroczyła 4 922 000 zł (jest to równowartość w złotych kwoty 1,2 mln euro przeliczanej według średniego kursu ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 tys. zł).
Taki sam limit funkcjonuje zarówno na gruncie podatku dochodowego, jak i VAT. W tym drugim przypadku został określony jednak odrębny próg dla przedsiębiorców, u których kwota prowizji lub innych rodzajów wynagrodzenia za wykonane usługi (z VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 45 tys. euro (185 tys. zł w 2013 r.). Dotyczy to m.in. agentów, maklerów i osób świadczących usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisantów – komis jest traktowany jak dostawa towarów, więc do tych podatników zastosowanie ma limit 1,2 mln euro).

Zaliczki kwartalne

Mali podatnicy w PIT mogą wybrać kwartalny sposób uiszczania zaliczek na podatek dochodowy, który jest odstępstwem od ogólnej zasady obowiązku comiesięcznych wpłat. Ułatwienie to dotyczy również tych przedsiębiorców, którzy zdecydują się opłacać podatek według 19-proc. stawki liniowej (z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek mogą także korzystać podatnicy CIT).
O zamiarze odprowadzania w danym roku zaliczek w systemie kwartalnym trzeba zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego do 20 lutego. Z kolei osoby rozpoczynające działalność gospodarczą w trakcie roku informują fiskusa nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Takie zgłoszenie nie podlega żadnym opłatom. Podatnik może je złożyć osobiście w urzędzie skarbowym lub wysłać listem poleconym. Aby zawiadomienie odniosło skutek, nie jest wymagana żadna czynność ze strony organu podatkowego.
Zaliczki kwartalne podatnicy wpłacają do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczy wpłata. Zaliczkę za ostatni kwartał podatnik wpłaca do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Nie musi tego robić, jeśli przed tą datą złoży zeznanie roczne i zapłaci wynikający z niego podatek.

Jednorazowa amortyzacja

Kolejnym ułatwieniem jest możliwość skorzystania z przyspieszonej amortyzacji. Polega ona na tym, że podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej określonych środków trwałych do wysokości ustawowego limitu. Dotyczy to rzeczy z grup 3–8 Klasyfikacji środków trwałych z wyłączeniem samochodów osobowych. Z brzmienia przepisów wynika, że jednorazowa amortyzacja nie obejmuje również budynków i budowli (wymienione odpowiednio w grupie 1 i 2 Klasyfikacji).
Jednorazowego odpisu dokonuje się w roku podatkowym, w którym składnik majątku został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Przyspieszoną amortyzację można zrealizować nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środek trwały trafił do tej ewidencji, nie ma zaś znaczenia moment zakupu.
Łączna roczna wartość odpisów od środków trwałych, które można zaliczyć do kosztów w ramach jednorazowej amortyzacji, to 50 tys. euro (w 2013 r. jest to 205 tys. zł).

Kasowe rozliczenia VAT

Mały podatnik ma również określone przywileje podatkowe w VAT. Przede wszystkim ma prawo rozliczać podatek metodą kasową. Wybór tego sposobu w praktyce oznacza specjalne zasady ustalania obowiązku podatkowego, istotne jest przy tym, komu sprzedawane są towary lub świadczone usługi. Jeżeli kontrahentem małego podatnika rozliczającego się metodą kasową jest podatnik VAT czynny, to podatku należnego nie trzeba rozliczać, dopóki nabywca nie ureguluje należności. Z kolei w przypadku gdy drugą stroną transakcji jest inny podmiot niż czynny podatnik VAT (np. konsument, podatnik VAT zwolniony), to jeśli nie ureguluje on należności, podatek trzeba będzie zapłacić dopiero po 180 dniach od wydania towaru lub wykonania usługi. Mały podatnik powinien więc każdorazowo ustalać, czy podmiot, na rzecz którego dokonuje dostawy towarów lub świadczy usługę, jest podatnikiem VAT czynnym, czy też nie. Otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.
Wybór kasowego rozliczenia VAT jest prawem, a nie obowiązkiem małego podatnika. Warunkiem stosowania tej metody jest pisemne zawiadomienie o tym naczelnika urzędu skarbowego. Trzeba to zrobić do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który podatnik będzie ją stosował.
Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne. Wyjaśnijmy, że podstawową zasadą jest, iż podatnik VAT składa deklarację (VAT-7) za okresy miesięczne do 25. dnia kolejnego miesiąca. W tym terminie wpłaca też podatek na konto urzędu skarbowego. Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, wpłacają podatek za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale. Rozliczają się na specjalnej deklaracji – VAT-7K.
Warto wspomnieć, że deklaracje kwartalne mogą też składać przedsiębiorcy niebędący małymi podatkami, przy czym właściwy dla nich jest inny formularz – VAT-7D. W przeciwieństwie do małych podatników muszą oni jednak wpłacać zaliczki na VAT za pierwszy oraz drugi miesiąc kwartału (w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji złożonej za poprzedni kwartał) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym z kolejnych miesięcy, których dotyczy wpłata.

Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale

Jak obliczyć kwartalną zaliczkę na podatek dochodowy
Mali podatnicy, którzy w PIT są opodatkowani na zasadach ogólnych, opłacają zaliczki kwartalne według następujących zasad:
● obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od kwartału, w którym dochody przekroczyły kwotę wolną od podatku (3091 zł),
● zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b ustawy o PIT,
● zaliczkę za kolejne kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały.
Podatnicy, którzy obliczają podatek metodą liniową (stawka 19-proc.), uiszczają zaliczki kwartalne w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c ustawy o PIT a sumą należnych zaliczek za poprzednie kwartały.




Wzór zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze metody kasowej

Tomasz Talar Warszawa, 6 sierpnia 2013 r.
– Usługi remontowe
ul. Piękna 1
00-001 Warszawa
NIP 1234567898
Naczelnik
Urzędu Skarbowego
Warszawa-Wola
ZAWIADOMIENIE
Na podstawie przepisów art. 21 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zawiadamiam o wyborze metody kasowej dla celów rozliczenia VAT, począwszy od 1 października 2013 r. W konsekwencji pierwszą kwartalną deklarację złożę za IV kwartał 2013 roku.
Jednocześnie oświadczam, że spełniam definicję małego podatnika określoną w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT.
...........................................................
Podpis i pieczątka podatnika











PRZYKŁADY

1 Nie wszystkie odpisy amortyzacyjne pomniejszają limit

Mały podatnik dokonuje odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, w tym również takich, których wartość początkowa nie przekracza 3,5 tys. zł. Czy takie odpisy wlicza do limitu amortyzacji jednorazowej?

Zasadą jest, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się, gdy wartość początkowa środka trwałego w dniu przyjęcia do używania przekracza 3,5 tys. zł. Jeżeli jest ona równa lub niższa niż ten limit, podatnicy mają wybór – mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych albo jednorazowo rozliczyć zakup w kosztach. Zgodnie zaś z art. 22k ust. 9 ustawy o PIT przy określaniu limitu jednorazowej przyspieszonej amortyzacji nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 3,5 tys. zł.

2. Nowa firma nie zawsze może się rozliczać kwartalnie

Do czerwca ubiegłego roku podatnik był wspólnikiem spółki jawnej (do czasu jej rozwiązania). Teraz zamierza zarejestrować indywidualną działalność gospodarczą. Czy będzie mógł opłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w systemie kwartalnym?

Możliwość uiszczania kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych – jako wyjątek od reguły – może być stosowana wyłącznie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie o PIT. Ułatwienie to dotyczy małych podatników oraz podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, o których mowa w art. 22k ust. 11 tej ustawy. Z powyższego przepisu wynika, że z możliwości kwartalnego uiszczania zaliczek wyłączeni będą ci podatnicy zakładający nową firmę, którzy w roku jej uruchomienia, a także w okresie dwóch lat poprzednich, prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnicy spółki niemającej osobowości prawnej. Wyłączenie dotyczy też osób, których małżonek prowadził taką działalność, jeżeli istniała w tym czasie między nimi wspólność majątkowa.

W opisanym przykładzie zastosowanie znajdzie wskazane wyłączenie. Podatnik w poprzednim roku podatkowym prowadził bowiem działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawa prawna
Art. 22k ust. 7, art. 44 ust. 3g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Art. 21 ust. 1, art. 99 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).