Jednostka samorządowa prowadząca inwestycje budowlane, które ma następnie przekazać w nieodpłatne administrowanie swojej jednostce budżetowej, nie ma prawa do odliczenia VAT.
Stanowisko potwierdził w interpretacji dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP1/443-250/11-4/JM. Na podstawie par. 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia ministra finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 73, poz. 392 z późn. zm.) zwolnione z VAT są czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Natomiast prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie, gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Marcin Zawadzki, ekspert w Ernst & Young, zwraca uwagę, że skomplikowana sytuacja prawna w gminach skutkuje nieefektywnością w zakresie rozliczania VAT przez te podmioty. W normalnych realiach biznesowych przedsiębiorca raczej nie zdecydowałby się na nieodpłatne przekazanie nowo zrealizowanej inwestycji na rzecz innego przedsiębiorcy. Natomiast takie transfery do jednostek budżetowych gminy, faktycznie tworzącymi jeden organizm z gminą, są powszechne.
W efekcie – jak podpowiada Marcin Zawadzki – aby nie tracić możliwości odliczenia VAT przez gminę, konieczne jest wcześniejsze zaplanowanie albo struktury inwestycyjnej, albo sposobów korzystania z danej inwestycji. Nie jest to bynajmniej mrzonka – tego typu strukturyzacje inwestycji bądź eksploatacji inwestycji są z powodzeniem prowadzone przez niektóre polskie gminy.