Wykupione dla pracowników przez zakład pracy abonamenty medyczne są dla nich przychodem z nieodpłatnych świadczeń – wynika z wczorajszej uchwały NSA.
Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził jednoznacznie – abonamenty medyczne są dla pracownika przychodem z nieodpłatnych świadczeń i należy je opodatkować. Sąd podtrzymał tym samym swoje wcześniejsze stanowisko wyrażone w uchwale w składzie siedmiu sędziów z 24 maja 2010 r. (sygn. akt II FSK 1/10), która wywoła spore zamieszanie wśród firm. Przedsiębiorcy jako płatnicy powinni odprowadzać podatek od takich świadczeń za pracowników.
Z uchwały wynikało, że przychodem jest nie tylko konkretna usługa medyczna, jaką pracownik może otrzymać, lecz także sama możliwość skorzystania z niej. Uchwała ta była zgodna ze stanowiskiem fiskusa.
Nieodpłatne świadczenie
W opinii Jowity Pustuł, doradcy podatkowego, pełnomocnika spółki, której sprawą zajął się NSA w składzie całej izby, największym problemem w świetle pierwszej uchwały NSA jest techniczne rozliczenie takiego przychodu oraz to, że pracownicy, którzy nie skorzystają z usług objętych abonamentem, mają płacić podatek od wirtualnego przychodu. To prowadzi do absurdu.
– Czy w takim razie Noc Muzeów jako miejska oferta kulturalna dla mieszkańców miasta też jest opodatkowana, nawet jeśli mieszkaniec miasta z niej nie skorzysta – pytała retorycznie nasza rozmówczyni.
Naczelny Sąd Administracyjny, wydając uchwałę w składzie całej izby, powołał się na utrwaloną w orzecznictwie definicję nieodpłatnych świadczeń, którą należy rozumieć szerzej niż w prawie cywilnym. Istotne jest uzyskanie przysporzenia majątku mającego konkretny wymiar finansowy. Taka koncepcja została przyjęta przez NSA kilka lat temu w uchwale o sygn. akt FPS 9/02.
– Przy tak przyjętej definicji sąd nie miał innej możliwości orzeczenia. Jednak oś sporu powinna się skupiać nie na tym, czy dane świadczenie jest nieodpłatne, ale czy definicja wypracowana przez orzecznictwo znajduje swoje uzasadnienie w prawie podatkowym. Zgodnie z konstytucją zakres opodatkowania musi być przecież uregulowany ustawowo – mówi Krzysztof J. Musiał, doradca podatkowy.
Wyliczenie przychodu
Prezes Izby Finansowej NSA, sędzia Marek Zirk-Sadowski, uzasadniając uchwałę, wskazał, że istnieje możliwość wyliczenia przychodu pracownika z abonamentów medycznych. Wystarczy zbiorczą cenę abonamentu podzielić przez liczbę pracowników objętych świadczeniem.
Ustalenie przychodu w sposób statystyczny jest jednak w praktyce wątpliwe.
– Znam wiele przypadków firm, które płacą nie tylko za miesięczny, lecz także za kwartalny okres rozliczeniowy, i taka umowa nie przewiduje jednego pakietu, tylko kilka różnych rodzajów. Prawidłowe wyliczenie jest niemożliwe – mówi Piotr Rydzewski, doradca podatkowy.
A co jeśli pracownik nie wie, że jest objęty prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym i z niego nie korzysta? NSA odniósł się również do tego. Według sądu pracownik może łatwo to stwierdzić, analizując pierwszą pobraną zaliczkę na PIT przez firmę i odmówić objęcia ubezpieczeniem.
Problemy zostają
Jednak uchwała izby nie rozwiązuje wszystkich problemów z opodatkowaniem abonamentów medycznych i innych nieodpłatnych świadczeń. NSA podkreślił, że uchwały nie należy stosować do innych stanów faktycznych.
– Obawiam się, że urzędnicy będą dążyć do opodatkowania wielu innych świadczeń pracodawców – dodaje Piotr Rydzewski.
Tak więc Noc Muzeów w świetle tez NSA mogłaby również stanowić nieodpłatne świadczenie, które trzeba opodatkować.
Problem wyeliminowania sytuacji absurdalnych mogłaby rozwiązać wyłącznie nowelizacja ustawy o PIT. Do tego też odniósł się NSA.
Uchwała pełnego składu Izby Finansowej NSA z 24 października 2011 r., sygn. akt II FPS 7/10.