Pracownik przedsiębiorcy sprzedał towar klientowi, sprzedaż tę zarejestrował na kasie fiskalnej, ale nie wydał klientowi paragonu. Czy za ten czyn odpowiada przedsiębiorca i jaka kara mu za to grozi?

Z przepisów ustawy o VAT wprost wynika, iż w przypadku dokonywania sprzedaży na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego podatnik VAT jest zobowiązany dokumentować tą sprzedaż za pomocą kasy fiskalnej. W ramach ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej kolejnym obowiązkiem podatnika VAT jest wydawanie paragonu fiskalnego kupującemu dokumentującego fakt dokonania sprzedaży. Taki obowiązek dotyczy każdej sprzedaży na rzecz osoby fizycznej i nie jest uzależniony od innych przesłanek, np. żądania kupującego.

W omawianym stanie faktycznym podatnik prawidłowo zaewidencjonował obrót za pomocą kasy rejestrującej. W konsekwencji nie wystąpiło zaniżenie zobowiązania podatkowego na gruncie ustawy o VAT. Podatnik nie ponosi więc odpowiedzialności wynikającej z ustawy podatkowej w tym zakresie. Kolejnym obowiązkiem podatnika jest jednak także wydanie paragonu z kasy fiskalnej kupującemu. Tego obowiązku podatnik, choć powinien, nie wykonał.
Takie postępowanie podatnika lub pracownika podatnika wypełnia znamiona odpowiedzialności karnej skarbowej. Zgodnie z uregulowaniami kodeksu karnego skarbowego odpowiada sprawca, tj. konkretna osoba fizyczna, która naruszyła przepisy ustawy. W omawianym przypadku odpowiedzialność ponosi pracownik podatnika. Podatnik odpowie jedynie wówczas, gdy wina jest po jego stronie lub gdy nie udokumentuje wiarygodnie, iż to pracownik nie wydał stosownego paragonu z kasy fiskalnej. W przedstawionym stanie faktycznym sprawca jest narażony na karę grzywny w wysokości do 240 stawek dziennych lub w przypadku mniejszej wagi grzywnę określoną jak dla wykroczenia skarbowego. W praktyce podatnik może być ukarany grzywną w wysokości od 138,00 zł (najniższa grzywna dla wykroczenia skarbowego) do nawet 4 435 200,00 zł (maksymalna stawka dzienna za przestępstwo skarbowe przemnożona przez 240 stawek dziennych). W rzeczywistości kara grzywny nakładana na podatników jest zbliżona do minimalnych wartości, choć oczywiście nie można wykluczyć sytuacji, gdy kara nałożona przez organ kontroli skarbowej będzie znaczna.
Podstawa prawna
Art. 111 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
Art. 62 i in. ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.).

Joanna Patyk, doradca podatkowy, właścicielka Kancelarii Podatkowej Tax & Business