Nie każdy przelew między podatnikami VAT stanowi wynagrodzenie za dokonaną dostawę towarów lub wykonaną usługę. Kiedy przepływy pieniężne między przedsiębiorcami nie podlegają opodatkowaniu?
Trwająca przez ostatnie miesiące dyskusja na temat premii pieniężnych i bonusów wypłacanych w związku z osiągnięciem pewnego poziomu obrotów z danym nabywcą pokazała, że nie wszystkie przepływy pieniężne dokonywane pomiędzy podatnikami mają swoje źródło w czynności opodatkowanej VAT.
Tytułów do nieopodatkowanych przepływów pieniężnych jest sporo. Niewątpliwie zaliczają się do nich darowizny pieniężne, choć są one dosyć nietypowe w obrocie między podatnikami. Nie podlegają opodatkowaniu także takie dotacje, subwencje, dopłaty czy subsydia, które nie mają bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług.
Podobnie nie podlegają VAT wszelkiego rodzaju odszkodowania, kary umowne czy odsetki za zwłokę należne, gdy nabywca opóźnia się z zapłatą ceny. W tym przypadku należy jednak postępować ostrożnie. Jeżeli mamy do czynienia z płatnością, która istotnie pełni funkcję odszkodowania czy kary umownej, wówczas nie może ona być uznana za wynagrodzenie z tytułu dostawy towarów czy świadczenia usług. Funkcja odszkodowania i odpowiednio także odsetek za zwłokę czy kary umownej jest zasadniczo odmienna niż funkcja ceny. Odsetki (kara umowna czy odszkodowanie) mają stanowić rekompensatę za szkodę polegającą np. na niezapłaceniu kwoty należnej w określonym terminie. Płatności tego rodzaju nie powinny podwyższać kwoty należnej z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Natomiast elementem kwoty należnej mogą być kary lub odsetki, jeżeli w przypadku konkretnego świadczenia ich funkcja nie ma charakteru karnego, względnie odszkodowawczego, zaś stanowią one element składowy ceny. Decyduje zawsze treść świadczenia, a nie jego forma.
Wreszcie opodatkowaniu nie powinny podlegać depozyty czy kaucje gwarancyjne, tak długo jak pełnią one funkcje zabezpieczenia należności, a nie rzeczywistej zapłaty za towary lub usługi.