Niezapłacenie podatku w terminie grozi wszczęciem egzekucji administracyjnej. Za zaległość podatkową uważa się nie tylko niezapłacony podatek, ale również niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku. Zaległość podatkowa skutkuje nie tylko naliczaniem odsetek. Jedną z najważniejszych konsekwencji jej powstania jest możliwość prowadzenia egzekucji administracyjnej, której celem jest doprowadzenie do przymusowego ściągnięcia od podatnika zaległych należności fiskusa.
Należności podatkowe dochodzone są w trybie egzekucji administracyjnej. Zasady jej prowadzenia reguluje ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ustawa ta określa sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania ciążących na nich obowiązków, a także prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczenia wykonania nakazanych prawem obowiązków. Katalog obowiązków podlegających egzekucji administracyjnej uregulowany został w art. 2 par. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przepis ten wymienia m.in. podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. Podatki jako obowiązkowe, przymusowe i bezzwrotne świadczenia pieniężne na rzecz budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego stanowią jeden z głównych rodzajów należności pieniężnych, które egzekwowane są w trybie egzekucji administracyjnej. W przypadku zobowiązań podatkowych wierzycielem pozostaje organ podatkowy.
Organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze pieniężnym jest przede wszystkim naczelnik urzędu skarbowego. Jest to organ uprawniony do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, a także do ich zabezpieczenia w trybie i na zasadach określonych w dziale IV ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Właściwy organ gminy o statusie miasta oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ. Dyrektor izby celnej jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, do których poboru zobowiązane są organy celne na podstawie odrębnych przepisów.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Jak przebiega egzekucja należności podatkowych