Prawo do ponownego skorzystania ze zwolnienia VAT przysługuje nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym zrezygnowano ze zwolnienia.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Do końca 2007 r. podatnik posiadał status rolnika ryczałtowego w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, prowadząc działy specjalne produkcji rolnej. Podatnik zobowiązany był do przejścia od 1 stycznia 2008 r. ze zryczałtowanej formy opodatkowania na księgi rachunkowe. W wyniku tego, na mocy art. 2 pkt 19 ustawy podatku od towarów i usług, utracił on status rolnika ryczałtowego i przysługujące zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. W zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R, w poz. 29, wpisano datę 1 stycznia 2008 r. wraz z treścią: Podatnik zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych - art. 2 pkt 19, natomiast w poz. 28 nie został zaznaczony żaden kwadrat. Od 1 stycznia 2008 r. podmiot stał się czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem nie nastąpiła rezygnacja ze zwolnienia, tylko jego utrata. 22 sierpnia 2008 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości, z której wynikało, że niektóre firmy mogą do końca miesiąca sierpnia zamknąć księgi rachunkowe, a od 1 września założyć księgę przychodów i rozchodów. Dotyczyło to podmiotów, których ubiegłoroczne przychody nie przekroczyły 1,2 mln euro, tj. 4 533 000 zł. Nowelizacja wprowadziła więc możliwość przejścia w trakcie roku na księgę podatkową lub zryczałtowaną formę opodatkowania. Firmy, które na 1 stycznia 2008 r. były zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a w związku z podniesieniem limitu przychodów zostały zwolnione z ich prowadzenia, mogły w 2008 roku zamknąć księgi rachunkowe na ostatni dzień miesiąca, w którym weszła w życie nowelizacja i od następnego miesiąca powrócić do podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ryczałtu. Podatnik w momencie wejścia w życie nowelizacji ustawy o rachunkowości, jak i za cały 2008 rok osiągnął przychody netto w wysokości nieprzekraczającej 1,2 mln euro, natomiast wartość sprzedaży opodatkowanej netto (bez podatku) za 2008 rok przekroczyła 50 tys. zł. Ze względu na to, że zmiana ewidencji w trakcie roku komplikuje zasady obliczenia dochodu, dopiero od 1 stycznia 2009 r. wybrał w podatku dochodowym rozliczenie w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Czy podatnik może od 1 stycznia 2009 r. ponownie skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT?
ODPOWIEDŹ IZBY: Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego, oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.
Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać z tego zwolnienia.
22 sierpnia 2008 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości, w wyniku której podwyższono limit przychodów netto z 800 tys. euro do 1,2 mln euro, po przekroczeniu którego podatnicy zobowiązani są do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W analizowanym przypadku w momencie wejścia w życie tej nowelizacji, jak i za cały 2008 rok wartość przychodów netto osiągnięta przez podatnika była mniejsza niż 1,2 mln euro, a wartość sprzedaży opodatkowanej netto (bez podatku) za ten okres przekraczała 50 tys. zł. Od 1 stycznia 2009 r. podatnik wybrał w podatku dochodowym opodatkowanie w formie ryczałtu ewidencjonowanego i tym samym zrezygnował z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Mimo że od 1 stycznia 2009 r. podatnik nie prowadzi ksiąg rachunkowych, to nadal, w związku z dokonaną rejestracją, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W przypadku chęci ponownego skorzystania ze zwolnienia będą miały zastosowanie postanowienia zawarte w art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług. Z uregulowania tego wynika, że prawo do ponownego skorzystania ze zwolnienia przysługuje nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym zrezygnowano ze zwolnienia. Ponowne skorzystanie ze zwolnienia jest możliwe, tylko gdy wartość sprzedaży opodatkowanej (bez podatku) nie przekracza w poprzednim roku podatkowym kwoty 50 tys. zł.
Od 1 stycznia 2008 r. podatnik stał się czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług poprzez dokonanie rejestracji. Zatem był to rok, w którym dokonano rezygnacji ze zwolnienia, z uwagi na utratę statusu rolnika ryczałtowego. Wobec tego możliwość ewentualnego skorzystania ze zwolnienia może nastąpić nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca 2008 r. Podatnik ze zwolnienia będzie mógł skorzystać od 1 stycznia 2010 r., pod warunkiem że w 2009 roku wartość sprzedaży opodatkowanej (bez podatku) nie przekroczy kwoty 50 tys. zł.
Podatnik nie może więc ponownie skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług od 1 stycznia 2009 r. Tym samym podatnik nie będzie mógł korzystać z szczególnych procedur dotyczących rolników ryczałtowych.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 27 marca 2009 r. (nr ITPP2/443-20/09/RS).
